Transcript of Kapihan sa Senado
First part

Good morning sir, welcome to the Kapihan sa Senado and of course, congratulations for topping the Pulse Asia survey as the number one performing Senator.

Wala pa nga akong kopya.

Will that rating stay until 2016?

Ang tingin ko sa survey palagi, sino man ang mataas hindi dapat magmalaki. Sino man ang mababa, hindi rin dapat mag-alburoto, sumama ang loob dahil sa snap-shot lamang 'yan, idea lang 'yan sa performance sa particular na oras at panahon ng isang opisyal. Sana magsilbi ngang inspirasyon sa lahat na pagbutihin ang aming ginagawa pa. May lugar pa naman para pagbutihin ito at sana, maging ideya rin ito sa ating mga kababayan kaugnay sa marapat nilang hanapin sa mga opisyal natin sa pamahalaan.

'Yung mga mababa sa survey, magsasabi naman na hindi tama 'yan.

Gaya ng nasabi ko, snap-shot lamang 'yan. Totoo 'yan nung kinuha 'yun pero maaaring hindi na totoo ngayon, sa makalawa o sa darating na buwan o linggo.

Can you give us a run through of what's going to happen come May 9 on the trial?

Come May 9, ang session ng Senado magsisimula ng alas-diyes ng umaga hanggang mga alas-dose o alas-dos ng hapon. Alas-dos ng hapon, for the first time magco-convene ang Senado bilang Impeachment Court. Alalahanin natin, Senado pa rin 'yan, pero gumagalaw bilang isang Impeachment Court. Ang kauna-unahang gagawin, susumpa kami bilang miyembro ng Impeachment Court dahil ibang trabaho ito sa legislation na ordinaryong trabaho ng isang Senador at ng Senado. Magsusuot yata kami ng robe sa araw na 'yun. Pero 'nung araw lang na 'yun at hindi sa mga susunod na araw pa.

Do we take it that the articles of impeachment have been sent to the Ombudsman?

It has been received already by the Senate, officially transmitted to the Senate, but until such time that our rules shall have been published, and fifteen days have lapsed after its publication, doon pa lamang magiging final 'yung rules. Meaning, official na 'yun at applicable na. Under the rules, bibigyan ng kopya ang respondent sa kasong ito, si Ombudsman Gutierrez, para siya ay mag-hain ng sagot sa loob ng limang araw, kung hindi ako nagkakamali. Matapos noon, pwede magsubmit ng reply 'yung mga taga-usig o prosecutors, at pwede magsubmit ng rejoinder ang Ombudsman kung kanyang nanaisin para ika nga, mag-join 'yung issues, at magsimula na ang paglilitis at trial.

All this is going to happen before May 9?

It depends on the Senate President because under our rules, the Senate President can issue processes. This can include the issuance of summons to the Ombudsman herself. Pwedeng gawin 'yan ni Senate President Enrile during recess, o pwede niyang gawin once nagconvene na rin 'yung Impeachment Court dahil may kaunting technicality. Hindi pa rin sumusumpa si Senate President Enrile bilang miyembro ng Impeachment Court na magbigay sa kanya ng kapangyarihan na (inaudible) ang mga process na ito.

Si SP lang ba ang susumpa o lahat kayo as jurors?

Lahat kami pero kabilang din siya. Lahat kami susumpa as jurors kabilang ang Senate President. At 'yung kapangyarihan niya, marahil mag-aattach lang 'yun pagkatapos niyang sumumpa bilang isa ring juror, at dagdag doon, presiding officer.

Susumpa before who?

Ang kasunduan 'yata namin, sa pinaka-batang Senador matapos sumumpa lahat naming Senador sa kanya. Si Senator Trillanes. Hindi youngest looking. Sana si Bong Revilla?

The impression is come May 9, wala ng seremonya?

Baka hindi pa, gaya ng sinabi ko. Baka doon pa lang mag-iissue ng order ang Senate President na padalhan ng kopya, at may limang araw para sumagot so siguro after one week pa actual na magsisimula 'yung paglilitis na sisimulan ng opening statement mula sa magkabilang panig, tapos dudugtungan 'yan ng actual na presentasyon ng ebidensiya sa panig ng prosecution.

Most of us here have ideas of how jurors are going to answer this question--is your vote going to be influenced by party lines?

I think it is unfair to assume na boboto ang mga Senador base sa party lines. Ako personally, tutol ako at hindi sang-ayon na bumoto ang mga Senador bilang juror base sa party lines. Bakit? Ginawa sa amin ito nung nagdaang Kongreso, nung ako ay nasa House of Representatives pa lamang. Nung ako ay nag-susulong o isa sa nagsu-sulong ng impeachment complaint laban kay Pangulong Arroyo, nakumbinse namin, wala namang masagot 'yung mga Kongresistang sumuporta sa impeachment. Pero sa dulo, hindi pa rin bumoto at ang ginamit na rason ay may party position daw sila. Naniniwala ako na dapat individual na konsiyensiya at determinasyon ng kada miyembro ang dapat na pagbasihan nito. Ngayon, may mga magtatanong, dapat ba naka-base lang 'yan sa ebidensiya, o nakabase lang 'yan sa public opinion na nagsasabing ang mayorya, gusto ito? May rason kung bakit puro pulitiko ang involved sa impeachment process. Pag sinabi kong pulitiko, puro halal ng bayan. Ang mga Kongresista ay halal ng bayan, kami ay halal ng bayan. Obligasyon namin bilang kinatawan nila, dalhin at ihatid ang boses at boto nila dito. Dahil kung tutuusin natin at ating susuriin, sa isang representative democracy, hindi ang mga Congressman at Senador ang may-ari ng kanila at aming mga boto. Ang may-ari ay kayo, ang sambayanan. At bahagi ng trabaho namin ang paghatid at pagdala ng boses na 'yun dito sa Senado. May part din na i-exercise namin ang sarili naming discretion. At kung sakali, huhusgahan kami sa desisyon na 'yan sa darating na halalaan, para doon sa amin na muling haharap sa halalan sa darating na panahon.

Sir, it is a political exercise as they say but it also has a character of a court and of the 23 sitting senators, you only have 10 lawyers?

It has a character of a court but only with one aspect and respect only, due process. Obligasyon namin, duty namin, abogado man o hindi. Bilang isang institution, political process man ito, na bigyang due process ang sino mang haharap sa hukuman na ito. Due process para sa prosecution, due process lalong lalo na para sa akusado or respondent dahil ito ang nag re-require ng sanlalawigang batas sa lahat ng proceedings na isinagawa sa atin, na judicial or quasi-judicial in nature. Impeachment lang ang tanging korte na hindi pwede umapila ang decision. Once nag botohan na ang mga senador, once nag acquit or convict, hindi ito pwedeng iapila sa Korteng Supreme. Hindi rin pwedeng mag motion for reconsideration, wala rin appeal para ibotohan ulit. Minsan botohan lang ito tapos tapos na at walang pwedeng takbuhan forum or korte ang sinumang sa palagay niya ay agrabiyado sa decision ng Senado.

Halimbawa, nag decision na 2/3s, right away the Ombudsman

That decision is immediately executory to my mind and final at hindi na kailangang mag hintay pa ng publication or 15-day notice, ng 5-day or 10-day or 15-day period to appeal or seek a motion for reconsideration. Wala na pong ganyan. Once natapos na ang botohan an fi-nile na, 'yun nay un.

With only 10 lawyers, hindi kaya, Sir, magkalat kayo in the questioning?

Hindi naman kasi lahat naman ay experienced in questioning sa mga committee ng Senado at halos wala naman pinakaiba 'yon. Mayroon naman mga abogado mag kabilang panig na maaaring maghain ng kanilang tutol o pag-alala sa kanilang kliyente bago magsasagot, kaugnay ng anumang itatanong o ibabato ng isang member ng Senado.

Nakalagay na 'yun doon na hiwalay ang botohan kada article of impeachment. Hindi tulad ng ginawa ng House of Representatives, nilista 'yung anim, tapos minsan lang sila nagbotohan para sa anim. Nasa Rules namin, each article will be voted upon separately. Tapusin ang isa, botohan agad dahil kung conviction ng isa't-isa, huwag na lang ituloy. Sa akin pwedeng pagpasyahan na 'yun ng Senado sa plenary as a court at hindi na kailangan ilagay 'yun sa Rules. Pangalawa, may ebidensyang ipi-prisenta para sa isa siguro konektado rin sa pangalawa. Pangatlo, baka makita ito ng bias or direction or pag kiling kaugnay sa botong pinakita ng ang isang senador kaugnay sa isang article of impeachment. Tututol ako sa Rules kung 'yan laman ang aamyendahan dahil kailangan na naman ipublish 'yung amendment na 'yun bago kami mag reconvene. So ibig sabihin pag resume naming, aamiyendahan, ipupublish na naman, maghihintay na naman kami ng 15-araw bago kami mapagsimula. Alalahanin lang natin na ayon sa President's tradition at practice, hindi na co-convene ang impeachment court habang naka recess ang Kongreso, dahil ito ay isang trabaho lamang nag Senado at isang trabajo lang ng House of Representatives. Kapag hindi nase-session ang House at ang Senate, hindi rin pwedeng magkaroon ng ibang function ang Senado at plenaryo kaugnay na pagdinig nito.

You have six articles, Sir, do you think you can finish it in five weeks of sessions?

I think we will find that out from both sides. Ilan ba testigo ang balak ipresenta ang prosecution? Hindi pa namin alam 'yan. Ilang testigo ba ang balak ipresenta ng respondent? Hindi pa rin namin alam iyan.

So you have to finish the trial before you go sine die?

Not necessarily, kung hindi pa talaga tapos, ano naman gagawin naming? Basta magpapatuloy yan 4 days a week, mas marami pa kaysa ordinaryong session ng Senado, mas mahaba pa sa session ng Senado matapos namin mag resume sa May 9, hanggang matapos maliban kung may recess.

Example, Sine Die na and walang pang masyadong accomplishment sa trial?

Suspend, hanggang mag resume kami pag mag resume 'yung Kongreso.

Ang Wednesday nakalaan daw sa CA

Ang nakita ko sa rules ay Monday, Tuesday, Wednesday and Thursday except kung may CA kasi darating yung panahon na mako-confirm naman na o hindi naman mako-confirm ang ilang gabinete, hindi naman linggo-linggo may CA, sayang naman na ilalagay namin sa rules na palaging wala. The understanding I got from our caucus was it's Monday to Thursday except Wednesday when we have CA's sessiosn and caucuses.

Yung panunumpa nyo as jurors kay SP at si SP naman mag-isa kay Sen. Trillanes being the youngest member

Yon yung consensus sa youngest member. (Si SP lang ang manuunmpa sa kanya) OO. Kmai muna manunumpa kay SP dahil sumusumpa kami sa kanya bilang senate president. Hndi ba kahit sa House of Representatives kahit kami sumumpa kami sa harap niya at siya ay sumumpa sa "Benjamin of the Senate."

Sabi the senate should not waste its time and taxpayers' money considering na tapos na yung term ng Ombudsman kasi tinuloy nya lang yung kay Marcelo

Kung yun ay totoo bakit nandoon pa siya. (Pero isa yon sa bagay na dapat tingnan?) iba yung tapos a patapos. Kung tinapos nya lang yung term ni Ombudsman Marcelo dapat natapos yung term nya kung hindi ako nagkakamali 2009, October. Kung yon ang teyorya ni Atty Paguia inconsistent ton sa nakikita nating sitwasyon ngayon kung saan nandoon pa siya. Kung ang sinasabi niya ay isang taon na lang o isa't kalahating taon na lang bago matapos yung pitong taon term ni Ombudsman Gutierrez, walang nakasaad kasi sa Saligang Batas na porke isat kalahating taon na lang hindi na pedeng magpatuloy ang impeachment.

What happens to the impending case in the Ombudsman?

Wala rin nakalagay sa batas na may preventive suspension na pwedeng iisyu ang impeachment court, ang pag-iinhibit, ang pagli-leave of absence ay voluntary sa ngayon dahil walang batas na nagre-required dito. Naaalala nyo yung impeachment ni Pangulong Estrada hindi naman siya nagleave of absence ah, wala ding namang preventive suspension na 90 days hindi ka pedeng magfunction bilang presidente, walang ganoon. Isa siguro yon sa mga butas sa batas, gap sa ating Saligang Batas na pede nating tingnan kung saka-sakaling amyendahan yan.

This is your first real impeachment trial

Well hindi pa natin alam, sana nag matapos ito hanggang sa dulo dahil nais kung makita at maganda ring makita ng ating mga kababayan na yung mga prosesong nakasaad sa batas natin serysosong sinusundan at higit sa lahat tinatapos at hindi sino-shortcut.

Yung boto per articles, six articles, halimbawa acquitted sa tatlo, guilty sa tatlo, anong mangyayari?

All it takes is one. All it takes is one conviction to remove an impeachable officer from office.

May strong case ba ang House?

Hindi para sa akin na pangunahan yung pagsabi nyan hanggat hindi ko pa nakikita ang presentasyon nila ng ebidensiya, pero yugn teyorya nila dapat ding ipaliwanag sa senado at sa sambayanan- delay or non-action in a case equals betrayal of public trust equals impeachment. Kasi sa kaunaunahang pagkakataon sa kasaysayan ng impeachment rules, ngayon lamang sinama yung katagang betrayal of public trust. Sa konstitusyon lamang natin matatagpuan yan. Kadalasan ang natatagpuan ay bribery, graft nad corruption, culpable violation of the consitution, other high crimes, pero yung katagang betrayal of public trust dito lamang makikita sa ating Saligang Batas. So magandang taste case din ito, ano ba ang sumasaklaw nito, ang ba ang ibig sabihin nito, ano ba ang mga krimen, pagkukualng o mga gawain na pede nating isaklaw sa terminong betrayal of the public trust.

Mabilis ba o mahirap i-prove yung betrayal of public trust?

Bago ito so mahirap magsabi kung madali o mabigat, depende sa magiging interpretasyon ng senado bilang impeachment court at depende kung gaano kaliwanag o kalabo ang presentasyon ng magkabialng panig na ito ay kasama o ito ay hindi kasama.

Paano kung in the middle of the trial biglang nagresign si Ombudsman Gutierrez?

Automatically rendered moot and academic ang pagdinig dahil ang penalty lamang sa isang impeachment ay pag-alis o pagtanggal sa puwesto. Yung ibang liabilities nya darating yon kung saka-sakali kung may magsasampa ng kaso laban sa kanya, civil man o criminal, pero kung mangyayari man yung sinasabi mo rendered moot yung pagdinig na ginagawa pa namin sa isang impeachment court dahil yon din naman ang ending non.

So parang ang judgment nasa taongbayan na lang kung mangyayari yon?

Kung nagbitiw siya nasa paliwanag din yon kung ang tingin ba ng tao ay pag-amin yon o ang tingin ba ng tao ay paggiging makabayan yon nang hindi na dumaan tayo sa masakit na prosesong ito. Nasa sa kanya yon, resignatino is an entirely voluntary act on the part of the person so resigning. And his or her motives is entirely up to him or her as well.

Once she admits the trial stops

Once she admits guilt as to one article, again immediately moot na yon.

Kung ma-impeach ba siya matatanggal din ang retirement benefits nya?

Hindi ko kabisado ang alam ko lang na siguradong kasama ng penalty sa impeachment kailan man hindi na siya pedeng humawak ng kahit anong opisina o puwesto sa gobyerno, maski na clerk sa office ng government.

Habang may impeachement trial ibig sabihin wala ring imbestigasyon sa Ombudsman?

In what sense dahil hinsi siya makakagalaw. Hindi naman siguro maraming opisyal ng gobyerno may kaso- mayor, governor o senador man, nakaka-function pa rin naman sila, so marahil dapat lang magpatulyo ang kanilang trabaho.

Pwede ba na gamitin ng Malacanang ang PCGG na mag-imbestiga ng kaso sa Ombudsman?

There is no legal way by which Malacanang can do that because the charter of the PCGG does not authorize them to do that. Ang charter ng PCGG limitado lamang sa nakaraang administrasyon ni Pangulong Marcos at hindi saklaw yung ibang mga administrasyon, ibang opisyal sa ibang panahon at ibang kaso. Hindi pede yon, besides ombudsman is a constitutional office, an office merely created by executive order even by law cannot perform the functions of a constitutional office, hindi pwede yon.

May idea na kayo kung sino-sino ang defense counsel?

I have no idea. Marahil pagbukas ng korte magpre-present naman sila ng kanialng mga sarili and they will actually make their appearances known to the senate and to the public.

The prosecution can also bring in private lawyers?

Yes they can, but these private lawyers will always be under the direct supervision and control of the impeachment managers who are members of Congress.

Clarification ano yung sense na anim na articles na isinampa pero isa lang don pag-guilty siya tanggal na siya sa puwesto

Anim kasi yung paratang na sabay-sabay lamang namin ililitis, isan gparatang lamang pagnakakuha ng 2/3 supisyente na yon para matanggal siya sa puwesto. May desisyon ang Kamara pede naman nilang gawing 15 wala namang limitasyon, pedeng tatlo, pedeng isa lang, pero all it takes is one but since there are six counts, parang sa isang murder trial anim ang pinatay nya kahit maabsuwelto siya na hindi siya ang pumatay sa lima pero mapatunayang pinatay nya yung isa kulong pa rin naman siya. Sa impeachment ganoon din, all it takes is one, kasi kung ang rule mo dapat majority of six o all six, eh di sana tinimbang ng Kamara kung ano talaga ang pinakamalakas at yon lang ang inihain. Waalng ganoong rule. Ang assumption natin in-exercise ng House ang kanyang discretion at wisdom sa paghain ng articles of impeachment at anyone of them would be sufficient to convict although all of them at least from their point of view are sufficient to convict as well.

Lahat ba ng artciles impeachable?

Again ayaw kong pangunahan. Hindi kasama yung pag-aresto kay dating Cong. (Akbayan) Baraquel. Ang anim na articles of impeachment ay hindi pag-act o delay in acting on the following: 1. Pestano; 2. Euro general; 3. ZTE; 4. Fertilizer fund scam. Ang panglima ay ang hindi pag-act at delay in action sa Mega pacific case, ang pang-anim ay low conviction rate. Yon yung naim at hindi kasama yung pag-aresto sa isang dating mambabatas.

An ally of former President Arroyo gagamitin lang daw ng ibang senador anf impeachment trial para sumikat at paghandaan ang 2013 elections

Libre at malaya nialng sabihin yon pero alalahanin din nila na may ally din silang reelectionists, aplikable din ba yon sa kanila o aplikable rin sa mga kalaban nila. Pangalawa TV is a cruel medium hindi porket nakikita ka sa TV ay automatic magugustuhan ka na rin ng ating mga kababayan. Marami nang nanalo at natalo dahil sa telebisyon, depened sa ginawa at nakita ng taongbayan na ginawa nila sa harap ng camera, hindi automatic yon.

Kung nagresign si Ombudsman Gutierrez ibig sabihin ba non na-impeach siya?

Strictly speaking nagresign siya. (Kung nagresign siya so pede pa siyang humawak ng puwesto sa gobyerno?) technically oo. Hindi kasi siya convicted eh. Technically let's clarify the term, technically as of now given the more than one-third vote in the House she is already impeached, but not yet convicted, it's the conviction that make her ineligible to hold public office, not the impeachment per se. (So much better kung magreresign siya?) kung nais pa niayng magtrabaho muli sa gobyerno.

So are you saying na magresign na lang siya?

Wala akong ganoong panawagan.

Anong klaseng preparations ang ginagawa mo for impeachment trial?

Malaki na ang pinagbago ng rules of court at rules on evidence mula nong magtapos ako ng law at bar exam, yon ang isa sa ginagawa ko nagrereview dyan, pangalawa lahat ng precedents, lahat ng traditions at practice ng impeachment courts sa ibang bansa yon din ang aming nirerebisa at binabasa ngayon para magsilbing giya hindi lamang para sa sarili ko pati na rin para sa mga kasamahan ko sa publiko at sa impeachemtn court mismo kaugnay ng mga dapat na ginagawa at hindi pwede at hindi dapat ginagawa.

Naghire ka pa ba ng mga criminal lawyers o expert dito?

Hindi. May mga abogado naman kaming staff sa opisina at researcher at iba pa rin yung ikaw mismo ang nagbabasa.

Yung mga non-lawyers sa senate kanya-kanya rin ang mga pag-aaral o parang may common seminar?

Walang common seminar at kanya-kanyang ang ginagawang pagsasaliksik at pag-aaral ng kada senador sa aking pagkakaalam. Wala itong orientatino seminar sponsored by the senate on how to conduct an impeachment trial, iniiwan sa kada senador ang pag-aaral tungkol dyan dahil alam naman namin nong sumumpa kami bilang mag senador na isa ito sa maaari naming maging tarbaho, tama at dapat lang na magkaroon kami ng sariling kahandaan din sa bagay na ito.

Considering na 23 senators na kayo, tumaas ba from seven to eight ang kailangan ng Ombudsman to acquit?

Yes, to acquit. From seven to eight. Ang requirement pa rin to convict is 16. (ang nabago lang ang sa acquittal?) Oo.