Press Release
August 8, 2011

Transcript of interview with Sen. Chiz
on DZRH Damdaming Bayan hosted by Joe Taruc

TARUC: Senator Magandang Umaga po.

FGE: Manong Joe Magandang Umaga. Sa ating mga listeners, tagapakinig Magandang Umaga din po. Taos pusong pagbati, Good Morning!

TARUC: Okay, napakaraming isyu ang nakalatag ngayong umaga Senator.

(On peace talk)

FGE: Masyado pang maaga para makipag-away Manong Joe ah. Di ba peace talk, peace on earth?

TARUC: Kaya lang masyadong masalimuot ano, masyadong maraming pumupuna pero marami namang pumupuri.

FGE: Well pinupuri ko si Pangulong Aquino dahil willing siyang gawin ito bagaman ito'y pagbaba sa kanyang stature bilang Chief Executive at Head of State at Commander in Chief ginawa niya pa rin sa ngalan ng kapayapaan. Pero ang pinupuna ko rito sa kabila ng pagpuri ko sa kanya Manong Joe, pinupuna ko yung mga nagpayo sa kanya, yung mga dapat gumagawa ng trabahong ito at hindi siya. Siguro isa sa mga posibilidad ay nawalan na ng pasensya itong si Pangulong Aquino sa kabagalan ng progreso ng pakikipag usap kaya siya na mismo yung 'ako na nga.' Kumbaga, ika nga ganoon ang nangyari kasi bakit ganito kaaga? Papakantohin mo yung usapan, kumanto na eh, sumagad na Manong Joe eh, ibig sabihin kapag pumalpak na itong usaping ito walang ibang sise kundi si Pangulong Aquino. Kapag may hindi sila sinang-ayunan o pinagkasunduan wala nang pwedeng takbuhan, wala nang usapan. Bat naman nanaisin po natin yun at ang pangamba ko pa nga....

TARUC: In other words, kumbaga nalagay natin sa alanganin ang pangulo.

FGE: Yan ang pinipintas ko palagi sa mga cabinet members niya. Bakit nila sinasangkalan si Pangulong Aquino, dapat bigyan nila ng deniability si Pangulong Aquino, itago tago man lang nila dahil si Pangulong Aquino may ugali talagang 'big brother' ika nga. Ako kuya mo, kung may ginawa kang mali akong bahala sa'yo. Pero sana wag naman nilang gawin yun kay Pangulong Aquino at ang isang pangamba ko pa Manong Joe baka hingin din ito ng NDF NPA at hiningi na nga na 'oh ginawa mo pala yan sa MILF eh, oh pwes pumunta ka rin sa Netherlands, halika rito.'

TARUC: At hindi lang yun, pati yung sinasabi na binitiwan na cessation na objective ng MILF. Aba ngayong umaga ay naunawaan natin at nalinawan natin, sabi nga ni Vice Chairman Ghazali Jaafar'Aba'y hindi po namin pinag- uusapan yung tungkol dyan. Wala ho kaming binibitiwan.'

FGE: Actually natuwa ako nung lumabas yun at binalita na binitiwan na raw nila. Pero kung totoo man na binitiwan Manong Joe, posible naman talagang....

TARUC: Pero ideniny, sabi ni Vice Chairman Ghazali Jaafar na 'wala ho kaming pinag-usapan tungkol dyan.'

FGE: Posible nga na napag-usapan at maaring binigay nila yun. Ang problema itong chief negatiator natin dinaldal agad. Baka mamaya naman kasi pumayag talaga sa lebel na yun pero hindi pa alam sa baba ika nga, 'teka muna paparating muna namin sa baba' eh dahil gustong i-justify ng pangulo na mismo ang humarap at sinabi na agad yung bagay na yun. Alam mo Manong Joe, minsan iba yung nag-aral ka at gumawa ka ng paper tungkol dyan, iba yung marunong ka at bihasa sa art of negotiation. Hindi tamang nilalabas mo agad yung baraha mo at bilang kinatawan nating lahat ng bansa, ng gobyerno sana ay nagsasanay naman sila sa mga ganyang bagay.

TARUC: Eh kung minsan kahit na sabihin na natin na isang eksperto o isang dalubhasa yung humawak nitong naturang problema ay mukhang wala sa lugar.

FGE: Eh minsan kasi Manong Joe maski na eksperto, dalubhasa. Halimbawa sa MILF cessationist movement eh hindi naman pala dalubhasa pagsinusubuan mo ng mikropono eh iba talaga minsan yung kinakalabasan.

TARUC: Katulad nung sinasabi na in-address daw ni Chairman Al Haj Murad ang pangulo bilang 'your excellency' napakadalas binanggit yung naturang dahilan na sinasabi na yung pagtawag ng 'your excellency' ay kumbaga kinikilala na talaga ng Bangsamoro ang pangulo bilang head of the state.

FGE: Well, alam niyo kung....

TARUC: Ang sabi nga ho namin senator ay, siguro kahit sinong from one head of state to another ay talagang your excellency ang itatawag.

FGE: Isa po yun. Pero ang maganda sanang simbolismo ay kung inanyayahan, binigyan ng safe conduct pass na magpunta at magtungo sa Malacañang, seek of power ng pamahalaan siya ang nagpunta at hindi tayo ang nakipagkita. Kahit na walang pagkilalang ibigay na nagpunta at nagtungo doon, sapat ng simbolismo yun.

TARUC: Kayo ay naniniwala na mas maganda kung sila ang pumunta dito sa atin at hindi tayo ang nagpunta sa kanila.

FGE: Halimbawa Manong Joe sa aking pagkakaalam, umalok at nag-alok si Jalandoni noong siya ang nandito na mag bisita at magkortesiya kay Pangulong Aquino sa Malacañang, hindi napagbigyan. Tapos ito nagpunta sa ibang bansa tapos baka tanggihan pa nila yung anyaya na magpunta sa Netherlands. Eh, paano naman po yun? Palagi nilang sasabihin na 'hoy equal protection kami, magkasing laki ang grupo namin, baka nga mas malaki yung amin at mas malawak dapat ganyang klaseng pansin din ang ibigay samin,' hindi ko alam kung mang-yayari yun.

TARUC: Kasi malinaw din talaga yung naging reaksyon ng CPP ang Communist Party of the Philipines partikular na ang NDF ano, dito sa naturang pangyayari na pagtungo sa Japan ng ating pangulo at kanilang sinasabi na kung ito'y nagawa ni Pangulong Noynoy Aquino sa MILF, aba hindi malayo na dapat ay gawin ito lalo sa CPP NPA.

FGE: Wala na hong trabaho yung chief negotiator at OPAPP natin dahil mismong pangulo na mismo ang gumagawa kaya siguro kung nawawalan siya ng pasensya o nababagalan siya sa ginagawa ng kanyang mga tao ay sana maghanap siya ng ibang gagawa noon kesa siya nag napapasubo na naman.

TARUC: Kaya lang sana man lang ay isinasang-alang alang na kung ito'y napag bigyan ang kahilingan ng MILF aba'y wala siyang magagawa kundi pagbigyan din ang kahilingan naman ng iba pang partido na involved dito.

FGE: Trabaho yan Manong Joe sana, kaya nga may opisina tayong OPAPP ang tawag, Office of the Presidential Adviser on Peace Process. Trabaho po sana nila yan na yung malawakang implikasyon ng mga bagay na ito ay ginagawa. Pero duktungan ko lang Manong Joe, lahat tayo gusto ng kapayapaan, kung ang hakbang na ito sa dulo ay magbibigay ng kapayapaan sa pagitan ng gobyerno at MILF, bakit hindi. Kasaysayan lang siguro at tadhana ang pwedeng magsabi na tama itong ginawang ito o mali itong ginawang ito. Binabati ko at kino-commend ko ang pangulo na willing siyang bumaba at gawin ang mga bagay na ito alang-alang sa kapayapaan pero yung mga mas dalubsa siguro dito dahil mga nakatutok talaga dyan sana ay nabibigyan din ng karapatang cause and effect, cause benefit analysis ang pangulo bago siya gumalaw sa mga bagay na ito.

TARUC: Sa pakikipagpanayam kay vice chairman Sen. Chiz, ano po ay yung katotohanan na mukhang hindi rin nakonsulta yung kanilang hanay sa ibaba bago nakipag-usap kay Pangulong Noynoy Aquino si Chairman Al Haj Murad.

FGE: Sabi ni Chief negotiator Leonen, Manong Joe. Ito raw ay inayos mga three weeks ago. Hindi daw natuloy yung mga formal talks. Nagsimula yung formal talks at ito nga daw ang produkto nun. Siguro hindi nagkaroon ng panahon yung paning ng MILF. Kung totoo man yon, manong joe na ito'y ginive-up na nila niya, kung totoo man yon baka malagay sa alanganin yung mga leader ng MILF dahil sa maagang pagkaka-announce ng anumang pinag-usapan (TARUC: Na hindi pa kinokonsulta yung..) Malamang ganun ang nangyari dahil ayoko namang isipin na

TARUC: kung sabagay aming hanay ng gobyerno nangyari din spagkat nauna sa website ano ho?(FGE laughs) Aba'y nauna sa website ng news kesa dito sa office yung press conference na pinatawag ng gobyerno natin

FGE: Well sana po Manong Joe, pag-aralan ang pagkakamali ng kasaysayan. Mas nagdulot ng malaking gulo yung MOA-AD dahil yung kasunduan hindi kinonsulta sa ating mga kababayan (TARUC: Oho...) at hindi kinonsulta sa mga taga-Mindanao

TARUC: Wala pang lumalabas kung ano talaga ang tunay na napag-usapan (FGE: kaya sana...) Baka sa paglabas nun andun ang problema.

FGE: Sana isama naman nila yung taga-Mindanao mismo, yung ibang stakeholders. Lalong-lalo na yung mga local government units para naman hindi sila napag-iiwanan sa anumang usapan at kasunduan

TARUC: matatandaan natin sa MOA-AD ano ho? Ab'y talagang ang mga LGUs ang nagreact dito. Hindi po ba?

FGE: Tama po yun. Ang mga LGUs ang talagang nagreact at nagwala. At nung nagwala, nagkagiyerahan na. Again, sana mula dun sa recent na kasaysayan...sana natuto...hindi yung inuulit yung pagkakamali ng kasaysayan at ng nakaraan.

TARUC: Ok. Bale dito sa mga pangyayari, ano ang mapapayo niyo sa gobyerno kaugnay ng paghahawak ng kaso ng CPP-NPA?

FGE: Nabasa ko po sa pahayagan, Manong Joe na hinihiling na din nila (TARUC: matindi ang kanilang kahilingan...) na bigyan din sila ng pansin at importansya naman tulad ng binigay sa MILF. Ito yung isa sa mga kinakabahan kaya nabanggit ko to kasi kinakabahan ako sa pwedeng mangyrai (TARUC: indistinct comment) dahil nasusubo at nalalagay sa alangangin ang pangulo ng kanyang mga advisers at mga nakapaligid sa kanya. Sana pinoprotektahan nila si Pangulong Noynoy sa mga ganyang bagay.

TARUC: Ngayon paano magdadahilan ang pangulo na hindi pwede na gawin niya sa NPA o CPP-NDF...

FGE: Well, magdahilan man siya, Manong Joe. May basehang magtampo kung saka-sakali. Kung sabihing, ano ba naman yan meron palang tinitignan, may tinititigan, meron palang paborito, merong hindi. Yun lang ang magiging problema doon.

TARUC: Sa pagkakaroon ng kasunduan dito po sa hanay ng mga kaliwa

FGE: well, sana hindi, manong Joe. Malit na bagay yun, although kung willing ulit gawin ng pangulo. Magbiyahe siya ng mas mahaba-haba papunta sa Netherlands. Ahhh, nasasakanya po iyon. Pasan niya po yan, dahil sa dulo naman, MAnong Joe, huhusgaan siya kung nakamit nga ba niya ang kapayapaan o hindi

GOLPO: Sen. sikat daw po itong ni gobyernong ito ni Pangulong Noynoy sa pagiging transparent, yun po ang isinusulong nila pero sikreto itong full meeting na nangyrai sa Japan...nalaman nalang po ng taong bayan biyernes at sabado na lang, so issue po ba ang pagiging sikreto nito o dahil sa mga developments ay hindi na?

FGE: DAhil sa mgasensitibong pinagusapan, marahil dapat intindihin natin na may mga bagay-bagay na hindi pwedeng sabihin bago ginawa pero importante sinabi sa atin pagkatapos ginawa, napag-usapan natin Manong Joe kanina...baka masyadong maaga ang sinabing ginive-up na nila yung secessionist, hindi pa pala alam sa ibaba... So yun siguro pwedeng itago muna kaya lang baka nanggigigil din. Kailangang sabihin na. Nakaapekto tuloy at maaaring makaapekto tuloy. Maraming pumuri sa ginawa ng pangulo bagaman hindi naaayon sa istriktong protocol kung talagang nakuha at nakamit niya na binitiwan na nila yung separatist at secessionist plans. Subalit kung yung lumalabas na pangunahing rason kung bakit pinuri yun ay hindi naman pala totoo o baka napasubo lamang sila na sabihing hindi totoo yun anong napala natin at anong napala ng pangulo sa bagay na yun?

TARUC: Meron pong katanungan senator, kayo po ba ay talagang naniniwala na nagkamustahan lamang ang Pangulong Noynoy Aquino at Chairman Al Haj Murad?

FGE: Well, sinabi mismo ng kanyang chief negotiator na ginive-up na nila ang kanilang secessionist plans. So hindi lang sila nagkamustahan at siguro produkto ng kamustahan ay sobrang tuwa siguro ni Murad, eh sinabing "ok, hindi na namin hahabulin yan"

TARUC: Wala namang pirmahan na nangyari dun?

FGE: Siguro wala, Manong Joe sapagkat sa parte na iyan napaka-ingat ni Pangulong Aquino (TARUC: verbal lang...) malamang verbal...kamustahan...kung may napagusapan tungkol sa pagbibitiw ng anumang ipinaglalaban, siguro sa lebel nila oo, tama yun, pero marahil hindi pa alam sa ibaba sa panig ng MILF

TARUC: Oho, at ngayon mukhang lumilitaw na ang katotohanan.

FGE: Palagi namang lalabas, Manong Joe. Minsan matagal lang lumabas ang katotohanan

TARUC: MAs matindi kaya ito sa MOA-AD?

FGE: Hindi naman siguro dahil MOA-AD, halos binenta na yung buong Mindanao sa MILF. Siguro naman (TARUC: indistinct comment) hindi niya kayang gawin yan sapagkat may Supreme Court decision pang nagsabi na ilegal yun. So abogado si Atty. si Marvic Leonen. Alam niya ang limitasyon ng pwede nilang gawin, sang-ayon sa konstitusyon at sa desisyon ng korte.

GOLPO: Sabi po ni Jason ng Taguig, tanong niya kay Sen. Chiz, "sa pag-uusap na nangyari, sino po ang grupo na mas ganansya, ang gobyerno po natin o ang MILF?

FGE: Well, palaging MILF dahil siya ang pinuntahan, nagkita sa isang neutral state. Hindi niya kailangang mag-bow at kung hindi totoong ginive-up nila yung kanilang secessionist plans ay wala tayong masyadong nakuha sa usapan maliban sa goodwill. Pero kung totoong ginive-up yon gaya ng nasabi ko, (indistinct)

GOLPO: so ang pinakita po ng gobyerno, sinseridad natin o sinseridad ni Pangulong Noynoy sa peace talk ang inaantay ay ibinigay na kapalit po ng MILF

FGE: Ang tanong sinsero din ba sila sa Pangulo natin at sa bansa na kinabibilangan nating lahat? Wala namang duda karen na si Pangulong Aquino ay sinsero sa pakikipag-usap. Pero minsan yung pagiging sinsero mo ay naaabuso at minsan ay nagagamit lamang ng kabilang panig na may ibang interest at plano at hindi lamang kapayapaan talaga

TARUC: ang iba ay nagdududa baka raw ilulutang lang yung tungkol dito sa paggigive-up ng secessionist plans eh nawalan na dahilan na (indistinct) sumama sa pangulo

FGE: kung lulutang kasi Manong Joe, ngayon napupwersa tuloy magreact ang ilang opisyal ng MILF na hindi totoo yon...sana, again iba yung marunong ka at alam mo

TARUC: (indistinct) Ayon kay Jafar...mukhang asa process pa rin sila ng pagiinterview ng kanilang tauhan

FGE: sa palagay ko nga ganun ang nangyari. Malamang sinabi talaga yun. hindi naman siguro magsisinungaling si...ang ating mga chief negotiator

TARUC: (indistinct)

FGE: masyadong maagang nasabi na yung isa, hindi pa handang aminin.

GOLPO: Kung magtatag po ng independent state ang dapat ay isuko nila ay ang armas nila. Maaari lamang silang magtatag ng sarili nilang pulis. Ito pong konsepto ng substate na lumabas po sa diyaryo katulad po ng sa Amerika, tama po ba senator?

FGE: Hindi yan pinapayagan sa kasalukuyang saligang batas natin, Karen. Dapat kung gagawin nila yan...sana anumang negosasyon within the framework of the constitution, within the framework of the existing laws at magkasundo na muna sa loob ng framework na yan kesa naman ang anumang kasunduan tulad ng MOA-AD ay mangailangan pa ng constitutional amendment. Mahabang proseso at matagal yun. May involve na na pulitika at may involve ng iba't ibang lugar doon na hindi lamang mindanao na maaaring hindi nila makuha. Yung MOA-AD, kaya nagkagulo tayo nun, nangako ang gobyerno, umasa ang MILF tapos hindi nabigay at nadeliver ng gobyerno kaya nagkagulo at nagkaputukan. Sana huwag muling dumating sa lebel na yun.

TARUC: Ok. Meron pong nagsasabi, Sen. Chiz na ang MILF katulad din ng MNLF. Ang camp commanders ay sa iba't ibang pamilya ng Muslim warriors na kabilang sa MILF kaya sa ganitong usapan dapat tiyakin muna ng mga field commanders na itatalima sa anumang kasunduan

FGE: Matagal ko ng pinanukala, Manong Joe, na sa anumang usapang pangkapayapaan, dapat kada tribo, kada pamilya. Halimbawa, hiwalay na usapan sa Maguindanaoan, hiwalay na usapan sa Tausug, hiwlaay na usapan sa Hilaga, Yakan o sa anumang grupo meron doon dahil iba yung mga interes nila, iba yung mga pangangailangan nila. Karamihan, halimbawa mga miyembro ng mga MILF ay Maguindanaoan, MAnong Joe at nung nakipagkasundo tayo, Manong Joe, pansin mo purong mga taga-Maguindanao ang mga ARMM governor. Dahil yung kasunduan, principally ay sa mga taga-MAguindanao. Although ARMM ang pinag-uusapan, naitsapwera, nabalewala yung ibang mga tribo at ibang mga grupo

TARUC: Marami ang nakapansin nun, na karamihan ng governor ng ARMM galing ng Maguindanao.

FGE: KAya nga sana, mas maganda siguro yung localized by tribe, by group approach. Yung mas matagalan at mas makakaapekto talaga sa kanila. Dahil bakit overnight, Manong Joe? MNLF, pagpirmang-pagpirma at naging MNLF, naging ARMM government si Misuari...halos kinaumagahan biglang libo yung naging MILF. Saan nanggaling ang mga MILF na yun? Katatapos lang natin ng MNLF. Parehong mga tao, parehong pamilya, mga grupo yon na hindi siguro nasama dun sa package na bumuo ng MILF. Ito ganyan na naman siguro matapos makipagkasundo sa MILF. Yung hindi makakasama or tingin nila kulang o masyado silang natipid, sila nanaman yung magpoporma. Madali lang naman gumawa ng bagong initial. Pwedeng NCLF, NDLF, NDLF (TARUC: PAnibagong grupo nanaman) bagong grupo nanaman pero bahagi sila ng orihinal na MN, bahagi sila ng orihinal na MI. ito iba nanaman nga lang ang acronym.

TARUC: Senator, merong mga nagsasabi na dahilan sa mga idinulot nitong Noynoy Aquino sa Tokyo, Japan. Sa inyong sariling paniniwala dapat pa bang pulungin ang National Security Council sa isyung ito? Kasi ang National Security Council, and DFA, DND, National Security Council, eh mukhang walang kaalam-alam tungkol dito sa nangyari

FGE: sang-ayon sa batas, Manong Joe na nagcreate ng National Security Council, pangulo ang may karapatang magtawag niyan o di man mayorya na bumubuo ng National Security Council kung saan minority nga lamang ang representasyon ng senado at kongreso. May tiwala ako sa pangulo, Manong Joe na makaiba man kami ng pananaw dito , sa ibang bagay malawak at mas malaki ang impormasyong nakukuha ng sinumang nakaupong pangulo sa Malacañang na maaaring hindi natin alam o naiintindihan. Mas marami siguro siyang nakikita at tinitimbang na hindi rin naman niya pwedeng sabihin. Gaya nga ng sabi ko, kasaysayan lang ang magsasabi kung mali o tama siya. Sa puntong ito, pwede lang tayong magkaroon ng iba't ibang pananaw. Pero sa dulo, ang makakapagsabi kung sino ang tama at mali, hindi siya, hindi tayo kundi ang kasaysayan.

TARUC: Mga kaibigan, babalikan natin si Sen. Chiz Escudero.

(On S&P's downgrading of US credit rate)

TARUC: Senator Chiz, alam ho ninyo gustong marinig ng ating mga kababayan ang inyong mga reaksyon tungkol dito sa lumilitaw na masyadong pabulusok na ekonomiya ng America.

FGE: Alam mo Manong Joe, siguro isa ito sa pagkakataon na pwedeng matuto naman ang America sa atin, sanay tayong dina-downgrade eh, sila ngayon lang nangyari sa kasaysayan nila mula 1917 yata.

TARUC: At hindi naman ganon kalala ang downgrading..

FGE: Hindi ganon kalala ang downgrade nila I think A to AA+ sila. Hindi naman ganon kalala, hindi lang talaga sanay ang mundo na nangyayari ito. Pero ano ang maaaring maging epekto? Dapat siguro maging wake up call ito sa ating bansa na tumingin tayo sa ibang mga bansa China, Europe, Middle East, siguro South America para maging mga trading partners natin. Upang sa gayon a maging immune tayo sa ano mang shocks na pwedeng mangyari sa ekonomiya ng America. Pero kung tutuusin Manong Joe, kapag dinowngrade ka ang ibig sabihin lamang talaga noon ay mas mahal na para makahiram ka ng pera(bilang gobyerno ah), mas mataas ang interes na babayaran mo. Sa parte yan ng US government baka bumaba ang palitan ng piso-dolyar. Maganda yan para sa mga importers natin. Maganda yan para sa bayad utang dahil kumikita tayo ng piso nagbabayad tayo ng dolyar sa foreign denominated debts natin pero pangit yan sa parte ng ating mga exporter sa America dahil mas magmamahal ibig sabihin nun yung produkto natin sa America at baka mas kaunti ang bumili.

TARUC: At bababa ang kanilang kita..

FGE: At liliit ang kanilang kita at yung mga nag-eexport na industriya dito ay baka mag shrink at mawalan ng trabaho yung mga kababayan natin. So may positive at negative yan dapat pag aralan ng husto pero ang huli dapat nating gawin subukan pagsabihan ang America kung ano ang dapat nilang gawin, yung sa sarili lang natin siguro dapat nating tignan.

TARUC: Medyo tayo ay nabigla sapagkat ngayon lang natin nalaman na tayo pala ay may $23.6B na investments sa America.

FGE: Sa U.S. treasury bond. Actually maliit yan Manong Joe kung tutuusin, ang alam kong treasury bonds na hawak ng China ay kulang kulang na 1 trilyon na kaya kung may dapat na mag-alala ay ang bansang China siguro. Nasa interes, dahil sobrang laki na ng ekonomiya ng America, nasa interes ng lahat na bansa China, Korea, Japan, maski Pilipinas, na wag dumapa ng tuloy-tuloy at bumulusok ang America. Kapag dumapa yan edi para kang nabawasan ng $23B na assets mo, para kang nabawasan ng 1 trillion na may kita pa yung bansang China.

TARUC: Pero may mga nagsasabi Mr. Senator na maaring ito'y nangyayari dahil papalapit na ang kanilang election year.

FGE: Posible rin yun Manong Joe pero napakaliit na bagay naman siguro ng eleksyon para maapektohan yung buong ekonomiya ng buong mundo. Maliban na lamang kung para sa eleksyon talaga yan Manong Joe, edi ibig sabihin tataas yan bago mag eleksyon para mare-elect si Pangulong Obama ika nga. Dahil kung hindi eh, paano magiging para sa eleksyon yan.

TARUC: Tsaka ano ang katiyakan kung sakali na sila uli ang maaring maghari doon.

FGE: At isipin natin Manong Joe, S&P lamang Standard & Poors, isang private company nga lang ito na nagrate ng ganon. Yung reaksyon grabe na, ano pa kaya kung talagang ang US government mismo ay magdefault sa mga bayaring ito. Yun ang malala talaga at matindi. Ito'y projection lamang, rating lamang ng isang investment firm at hindi pa naman aktual na pagkakaroon ng hirap sa pagprint ng pera ang America.

KAREN GOLPO: Dito po sa isyu ng pagbagsak ng economy ng US meron daw po ba itong epekto sa DoE sa pagdedesisyon nila sa pagpayag po ng mga oil companies na sa pagprepresyo nilang mga oil companies.

FGE: Well palaging may epekto yun dahil kapag humina ang pinakamalaking ekonomiya ng mundo, bababa ang demand para sa produktong petrolyo baka bumaba rin ang presyo ng produktong petrolyo dahil supply and demand. Ika nga mataas ang demand, mababa ang supply, mataas ang presyo. Mababa ang demand at may supply, mababa ang presyo. Infact, bumaba na Karen ng $15 kada bariles ang presyo ng langis dahil lamang sa paghina ng ekonomiya ng America. Siguro may positibong epekto yan dito sa ating bansa pagdating sa presyo...

TARUC: Kaya lang maghihintay at maghihintay pa tayo ng dalawang linggo..

FGE: Yan ang hindi ko maintindihan Manong Joe, hanggang ngayon hindi ko makuha kuha... Pag bumababa ang presyo sa world market, ang tagal bago maramdaman pero kapag tumataas kinabukasan tumataas agad.

TARUC: Mabilis pa sa minutero kapag nagtaas. Naku, ayan ho talaga ay hindi lang ninyo problema, problema rin ng ating mga kababayan lahat yan.

FGE: Kaya ang posisyon ko noon pa ay wag naman tayong bumalik sa regulated, pero semi regulated industry....

TARUC: Kaya siguro ngayon dapat pagtuunan ng pansin ng ating mga senador itong pagreretino ng ating total oil deregulation law.

FGE: Well tama ka, ang pagreview nun at pag amyenda dapat ay semi regulated ibig sabihin in certain circumtances pwedeng manghimasok, pumasok at makialam ang gobyerno. Halimbawa, kapag may market failure di ba ok yan deregulated in a perfect system na talagang may law of supply and demand, sige. Pero pag may market failure dapat siguro may kapangyarihan ang gobyerno na manghimasok at pumasok.

TARUC: Sa susunod na ilang araw Mr. Senator, mayroong panukalang batas sa Kamara de Representantes na ililipat sa Senado ano ho, ito'y hindi pa napagtitibay pero nakatakda ng pagtibayin ng third reading isang panukalang batas na naglalayon na i-monopolize ang pagbebenta ng LPG.

FGE: I-monopolize ng gobyerno ?

TARUC: Hindi, ng tatlong oil companies at yun pong malilit na players ay mawawala na sa larawan.

FGE: Medyo hindi yata tama at naayon sa saligang batas Manong Joe.

TARUC: Siguro dapat tignan niyong mabuti iyong naturang bill ano ho na nakatakda ng pagtibayin ng third reading. Actually sunod-sunod ho ang hearing ang ginawa dito ng Kamara de Representantes hanggang sa dumating sa third reading. Actually ang committee report tungkol dito ay talagang minadali at ngayon sinasabi nila na sigurado ay papasa ito sa Senado.

FGE: Tignan natin Manong Joe, ni hindi ko pa alam ang panukalang batas na yan pero if it will establish an oligopoly, hindi monopolya, hindi isa lang, kundi mahigit sa isa pero bilang na bilang din naman. Eh baka hindi maganda yan para sa konstitusyon.

TARUC: Tska tignan natin ang magiging epekto nito sa maliliit nating kababayan.

FGE: At bat mo tatanggalan Manong Joe ng negosyo, bat mo papaboran yung malaki kesa maliit di ba ang sabi nga nila 'Those who have less in life should have more in law'. Yung maliit dapat mas kinakampihan ng batas at mambabatas, kesa sa malaki dahil yung malaki kaya na niyang tumayo mag isa.

TARUC: Eh alam naman natin kapag oil companies ang kumilos Mr. Senator...

FGE: Actually.... paano ba sila?...

GOLPO: Nakakapagpanalo daw po ng presidente. Alright, mga reaksyon lamang po.. "pustahan tayo magtatagumpay ang lahat ng ito kung isasama sa usapin ang mga justices sapagkat kung ano man ang iniisip nila ay labag sa batas at hindi pumayag ang Sumpreme Court, wala ring mangyayari"

FGE: Hindi pwede na isama sila sa usaping pang kapayapaan. Ang pinaka pwedeng gawin ng pangulo marahil i-convene yung JELAC, kung may LEDAC mayroon din JELAC Karen, Manong Joe at sa ating listeners na kasama ang judiciary sa mga usapan na although hindi mo sila pine-preempt sa magiging desisyon nila, medyo mapapakiramdaman mo yung direksyon para hindi ka naman mabubulaga o nagugulat.

GOLPO: isa pa pong reaksyon "Katangahan daw ang ginawa ng gobyerno hindi ba nila alam na ang objective ng muslim leaders ay ipag hiwalay naman talaga ang Mindanao sa Pilipinas."

FGE: Well kung totoo nga Karen na inamin nila na hindi na, binawi rin naman parang laban o bawi yan eh. Malaking bagay yun dahil yun ang pinakamalaking hadlang sa anomang usapin o kasunduan...

TARUC: Kung totoo na talagang binitiwan na.

FGE: ... kung totoo yun. Napakalaking bagay talaga na siguro na maski ako babawiin ko na tama lang na pangulo talaga siguro ang humarap kaugnay nun dahil kumbaga nag-bow na eh, kumilala na eh. Pero mas maganda parin syempre kung sa Malacañang sana. Magbo-bow din naman pala eh, edi sana sa Malacañang na lamang. Alam mo Manong Joe, ang White House ayon sa kasaysayan at sinabi rin ito sa isang pelikula, 'it is the biggest homecourt advantage' ginawa talaga nilang inspiring at nakaka-gulantang ika nga para pag nagpunta ka roon talagang sasabihin mo na makapangyarihan ang presidente ng America. Ngayon hindi man mala ganoon ang Malacañang dahil nasa gilid ng ilog, iba pa rin yung simbolismo nung palasyo ng Malacañang. Nasa pelikula yun Manong Joe na ginawa nila yun para sinomang foreign leader ang magpunta roon ay talagang ika nga ay mamamangha sa kanyang makikita at bibilib sa kanyang makausap. Ika nga biggest homecourt advantage, para pag nakipag-usap siya, agad ay mababa na siya sa kinakausap niya.

GOLPO: Isa pa pong reaksyon ni Jimmy Daquiado "Pag binigay ang autonomy sa MILF, maniniwala ba tayo na walang rebeldeng magsusulong ng independence?" I think gusto niyang malaman kung matatapos po ba doon o marami pa rin uusbong na grupo o kahilingan after bigyan ng autonomy.

FGE: Dalawang bagay siguro. Gaya ng nasabi ko halos kina-umagahan matapos makipagkasundo sa MNLF ni hindi pa natutuyo yung tinta ng pirmahan nila ay nabuhay bigla ng MILF. Hindi malayong magyari yan maliban na lamang kung inclusive yung gagawing usaping pangkapayapaan hindi lamang sa pagitan ng leader ng MI, pati na rin sa commander nila at ang pinakamagandang paraan siguro Manong Joe ay by tribe, by group ang usapan kahit na gusto mo pa ay by family ang usapan. Dahil ang ginagamit pa rin natin ay konsepto ng Kristyano eh. Halimbawa Manong Joe ang Kristyano Katoliko may Papa, may ulo na kapag kinausap mo yung ulo ay infallible. Sa Islam walang ganoon wala silang equivalent ng Papa. Infact kahit sa Pilipinas magtanong nalang tayo, sino yung equivalent ng pinakamataas na opisyal dito ng simbahan, ni wala silang CBCP na masasabi. Basahin mo ang bibliya kaliwa pa-kanan ang bukas mo ng libro, kaliwa pa-kanan ang basa mo ng pangungusap. Magbasa ka ng Koran Manong Joe, kanan pa-kaliwa ang bukas mo ng libro, kanan pa-kaliwa ang pagbasa mo ng pangungusap. Baliktad. So sana isipin natin na hindi tayo magkapareho, pero hindi rason yun para mag-away tayo, pero hindi rin dapat na gamitin natin yung ating mga pananaw at perkspektibo bilang Katolito at Kristyano sa isang Islam at Muslim problem.

(On the entry of Atty. Koko Pimentel in the Senate)

TARUC: Makibalita tayo kay Sen. Chiz kung ano nang estado ng Senado kaugnay sa pagpasok ni Atty. Koko Pimentel bilang bagong miyembro ng Senate.

FGE: Pinakamabilis siguro this week. Pinakamatagal siguro isang buwan mula nang nagbitiw si Sen. Zubiri bago sya'y maproklama. Kailangan may proseso, manong Jo e. Kailangang i-grant yung withdrawal ng counter-protest ni Sen. Zubiri. Kailangan isulat yung desisyon dahil hindi pa nila sinusulat dahil akala nila hihintayin pa muna yung counter-protest eh bago maproklama itong si Sen. Pimentel. Kapag na-proklama, saka lamang siya pwedeng sumumpa. Ngayon ang session namin Monday to Wednesday.

TARUC: Pero Thursday daw pwedeng ma-prokalama? Parang nakakataranta.

FGE: Pag na-proklama s'ya ng Thursday, sa Lunes pa s'ya makakasumpa at makakapagsimula dahil sang-ayon sa batas, kailangan munang manumpa in open session, sa harap ng Senate President, bago ka makapagsimula ng tungkulin bilang Senador.

TARUC: Ako naman ay nagtataka sa mga miyembro ng Senate electoral tribunal, ano ho? Bakit hindi gawin yung trabahao ng nasa ayos? Napakaraming araw na lumipas, wala silang ginagawa, walang pagpupulong, di ho ba? Even days before the resignation of Sen. Migs Zubiri.

FGE: Ah, ito yung sitwasyon, Manong Jo. Nagprotesta si Atty. Pimentel ng mahigit-kumulang 2600, 2800 precincts, basta less than 3000. Nagprotesta si Sen. Migs Zubiri ng mahigit sitenta mil, mahigit seventy thousand na presinto. Ngayon sang-ayon sa rules ng SET, tapusin mo yung protest, tapusin mo din yung counter-protest bago makapag-desisyon. Ngayon, nag-withdraw na si Zubiri sa kanyang counter-protest. Wala nang tatapusin dun. Pero may desisyon pa ding kailangang isulat kaugnay ng protesta. Eh ang pinapanukala ko nga noon pero hindi pwedeng gawin dahil may counter-protest, pero ngayon pwede nang gawin, pwede ba hiwalayin na nila yung counter-protest kasi kada protesta hiwalay dapat na kaso.

TARUC: Kung tama ang pagkakatanda po namin Sen. Chiz, two years ago nagbigay ng desisyon ang SET kaugnay dito.

FGE: Tungkol saan, Manong Jo? Tungkol sa protesta? Tapos na yung kay Koko.

TARUC: Oo. At ang desisyon, ang ponencia mismo ay si Chief Justice Renato Corona.

FGE: Ang lamang ni Sen. Zubiri kay Koko nung s'ya ay maproklama ay mga 18,000 na boto. Ang na-recover na boto ni Atty. Pimentel ay mahigit 250,000. Ang narecover na boto sa 2000 precincts. Sa mahigit sitenta mil na precincts ni Sen. Zubiri, 50 mil na boto lamang ang narecover n'ya. May pinag-uusapan ka pang 190 thousand. 190 thousand na kalamangan ni Atty. Pimentel na, by statistics, ay hindi na kayang habulin sa naiipon pang mga presinto na counter-protest ni Sen. Zubiri.

TARUC: Okay. Kasi itong ating mga kababayan nag-aalinlangan din sila pag nakakakita ng delay. Hindi naman dapat magkaroon ng delay.

FGE: May proseso lang siguro talagang kailangang sundan. Pero maaring padaliin yan ng SET dahil no contest naman e. No contest na itong kaso.

TARUC: Actually right after the resignation saka pagpatay at pag-atras ng kanyang counter-protest, maari nang gumawa ng desisyon ang SET.

FGE: Siguro Manong Jo, kung Senado lang ang magdedesisyon, mabilis yan. Kasi wala kaming stringent na procedure. Ang presiding officer kasi ng SET ay senior justice ng Korte Supreme, si Justice Carpio. May tatlong mahistrado ng Korte Suprema dyan at hindi pwedeng, 'Hoy yung tao mainit na. Kailangan nang maupo si Koko.' Sila may prosesong kailangan sundan siguro. May ritual, ika nga na dapat galangin.

TARUC: Okay. Kung papasok si Atty. Koko bilang kagawad ng Senado, ano pong mga komite ang pwedeng ma-assign sa kanya?

FGE: Hindi ko po alam. Ang komite pong hawak ni Sen. Zubiri ay environment at cooperative.

TARUC: Hindi naman automatic na mapupunta kay Koko Pimentel yun.

GE: Hindi po. Hindi po. Pagbobotohan at pagdedesisyunan po yan ng mayorya.

TARUC: Sigurado merong dati na na naghahangad dun sa mga komite.

FGE: Naghahangad o seniority ang susundin, Manong Jo, dahil major ang environment committee, minor ang cooperative committee. At pinaghatian kasi ng majority ang mga komite at minority. Ang magiging tanong siguro, sabi nga ni Karen kanina, san ba sasali si Koko? Sa minority ba o sa majority sa Senado?

TARUC: Pero magkasama kayong dalawa, hindi ba?

FGE: Pero kung sa minority s'ya pumasok... Tandaan n'yo, Manong Jo, ang sinuportahan ko si Pangulong Aquino. Ang sinuportahan n'ya ay iba noong nagdaang eleksyon. Ang naalala ko sumuporta s'ya kay Erap-Binay. Bagaman yung kapatid n'ya ay tumakbo kay Villar-Loren.

GOLPO: Pwedeng independent senator, diba? Gaya ni Sen. Migs Zubiri.

FGE: Pwede pero pipili ka kung kanino ka aalyado, sa minority o sa majority sa Senado dahil depende kung saan s'ya umalyado, dun din s'ya kukuha ng komite. Kung sa minority s'ya umalyado, sa pamumuno ni Sen. Cayetano, edi yung mga komiteng naka-allocate sa minority, yun ang pagpipilian nila. Tapos pag sumali s'ya sa majority, Manong Jo, edi yung majority ang magde-decide o pipili mula doon sa komiteng naka-assign sa majority.

TARUC: Ano kayang komite ang maibibigay natin? (Laughs)

FGE: (Laughs) Mayorya ang magdedesisyon kung saang komite.

TARUC: Salamat, Sen. Chiz.

FGE: Salamat din.

News Latest News Feed