Transcript of interview with Sen. Cynthia Villar

Q: Hindi na ba magbabago ang decision ninyo sa SET?

Villar: Hindi na. Ang tagal inisip iyon tapos magbabago ka? Ni-research iyon. It's a combination ng ating mga advocacy. At the same time, may basis din naman sa legal.

Q: Pero may mga criticism si Sen. Alan..

Villar: Pero si Sen. Pia bumoto. Kasi nilabas iyong discussion about foundlings sa 1935 Constitution at talagang nandoon sa discussion if you are a foundling, ang citizenship mo is where you were found. Iyon ang stand talaga. But hindi nila nilagay sa Constitution, kasi sabi konti lang naman ang foundling so it's not necessary na kunin pa ang space sa Constitution to discuss lengthily about it. It was discussed in the deliberation.

Q: Pero iyong issue ng natural-born citizen po?

Villar: Pero maski iyong Hague Convention says where you were found, iyon ang citizenship mo. Tsaka wala namang nag-prove na hindi siya Filipino. Hindi lang alam ang parents niya but they cannot prove na hindi rin Filipino ang parents niya.

Q: Do you share the view na nakay Rizalito David ang burden of proof?

Villar: Yes, hindi naman niya na-prove. Kinekwestyon niya but there was no proof. In the same manner na pinapa-prove niya kay Grace Poe by finding her parents. Hindi rin naman niya na-prove na hindi Filipino ang parents. Pareho lang. And in case of doubt, nanaig din ang advocacy namin towards children and at the same time, iyong will of the people. She was elected. That must be the will of the people. So sa amin, may weight din iyong will of the people.

Q: Naging very political daw ang desisyon ng senators?

Villar: Bakit naging political, I cannot understand that when the basis is yung child advocacy mo. That's not political. And when the basis is the will of the people, that's not political. It's the wish of the people. At the same time, sinasabi nga nila kung hindi dapat i-consider iyon, dapat ang nilagay sa SET would be all justices, hindi nila nilagyan ng senador. The mere fact na ang members ay combination ng justices and senators, that means may other consideration other than legal lang.

Q: Hindi ninyo naging consideration na kasamahan ninyo si Sen. Grace Poe?

Villar: Hindi naman.

Q: Nag-appeal kasi si David, nakikita nyo bang babaliktad ang decision?

Villar: Hindi. Ang dapat na tanungin natin after us, iyong motion for reconsideration, he goes to the Supreme Court. Doon ang fight.

Q: The fact na 3 justices yung pumanig sa kanya, sa Supreme Court magiging ganun din?

Villar: Minsan kasi they don't decide on time. Katulad kay Manny (Villar), they decided in favor of Manny after election. Moot and academic iyon.

Q: Dapat bang mag-inhibit yung 3 justices?

Villar: But they are part of the court. Nag-iinhibit ka kapag meron kang conflict of interest but wala naman silang conflict of interest. It's a legal opinion.

Q: What do you think of Duterte's candidacy? Dahil daw sa SET decision?

Villar: Kasi if you look at the background of Duterte, he is a lawyer. Hindi ako nagugulat na ganoon ang stand niya. Usually ang lawyers mas legalistic sila compared to us.

Q:Hindi naman kayo na-offend?

Villar: I don't take it against him. Kakampi nga siya ni Alan. Si Pia nga is for non-disqualification. It's a matter of ano ang stand mo on issues.

Q: Nagbibigay pa rin ng suporta ang Villars kay Sen. Alan?

Villar: Okay naman. Free zone kami so we are giving everybody a chance to choose sa mga partido namin kung sino ang gusto nilang iboto.

Q: Ano ang reading ninyo sa boto ni Sen. Bam Aquino?

Villar: Eversince naman talagang ayaw niya ng disqualification. Tapos hindi naman daw siya ininfluence ng liberal at ni PNoy so consistent siya. That has always been his vote from the start. Kaya lang akala ko baka ma-influence siya ng iba pero hindi.

Q: May reiteration si Pres. Aquino na gusto niyang tumakbo at huwag ma-disqualify si Poe, parang nagkakaisa si Sen. Bam at si PNoy?

Villar: Kasi pangit naman sa kanya as president na ipa-disqualify si Poe dahil lang hindi niya kapartido. Hindi rin magandang tingnan.

Q: Hindi kaya indication din iyon ng support niya kay Sen. Poe?

Villar: Hindi siguro. I think tingin niya iyon ang fair. Tingin ko naman serious siya sa pag-support kay Mar Roxas.

Q: Before the voting alam nyo nang ganyan ang mangyayari?

Villar: We never ask each other kasi nakakahiya baka sabihin ini-influence mo. Ako, I never knew the vote of Pia. I never asked her.

Q: Bakit siya ang swing vote?

Villar: Kasi siguro ang boto ng iba mas open. Si Pia never talked about it. At swing talaga kasi either way, 5-4 or 4-5.

Q: Iyong sa justices from the start alam nyo na ang vote nila?

Villar: More or less. At saka long before the voting nagbigay na sila ng kanilang separate opinion. Siguro five days before the voting and very definite sila.

Q: Hindi ninyo na-consider ang opinion na binigay nila?

Villar: Binasa ko. I spent two days. I spent one day with one lawyer reading all those opinions and another day with another lawyer para hindi biased, reading those opinions. Sinabi ng mga lawyer na maganda ang opinion nila, lalo na iyong kay Justice Carpio but syempre in the end, you make the decision. Merong happening na favor, not in favor, but in the end kapag binalanse mo, iyon na ang decision mo. I spent two days with two lawyers reading the opinion.

Q: You were never convinced to change your mind after reading those decisions?

Villar: May basis sila pero mas may other consideration ako. Sila kasi mga constitutionalists.

Q: Since nag-file na po ng MR, kelan po..

Villar: 15 days. He is given 15 days. I think nakapag-file na so after 15 days we decide.

Q: Hihintayin nyo pa ang 15 days?

Villar: Kung naka-file na, hindi, we can do it earlier. Pero iyon ang maximum to be given to him, 15 days. Pero since nag-file nang maaga, pwedeng mag-decide nang maaga.

Q: Kelan kayo magmi-meet?

Villar: Wala pa. Pero tingin ko wala namang magbabago. Sa Supreme Court na lang.

Q: Walang possibility na may magbabago?

Villar: Hindi siguro. Mahirap i-explain kasi nag-isip na naman kaming mabuti. Most likely, the same. Ngayon iyong Supreme Court is another body, maybe there but not us. Tapos na kami. But I think you have to go through the process na magre-recon ka dito tapos maga-appeal ka sa SC.

Q: You don't see anyone changing?

Villar: I doubt it.

Q: Mapapasa kaya on time yung budget?

Villar: Yes, target nila next week.

Q: Hindi this week?

Villar: Depende kasi may bicam iyan. After mapasa namin may bicam pa kami ng House. Baka pwede dito this week iyong mere approval but the bicam tsaka may amendment pa iyan, interpellations. Hanggang Friday kami. Nireserve na talaga this week and next week for the budget.

Q: Naniniwala kayong properly-allocated and funds, hindi magagamit sa eleksyon?

Villar: Ganito na lang. I think whether it's used for elections or not, basta nakinabang ang tao and done legally, that's legal. Maayos naman ang pagkagamit, nakinabang naman ang mga tao; whether it will influence elections or not, that's beyond us. Talagang ganoon, ang pera ng gobyerno ibibigay sa tao. How they can use it to influence the election, that is another story. Sa akin kasi basta ibinigay sa tao, napakinabangan ng tao, iyong effect ng politics is entirely different at maayos naman ang pagkagamit, within the bounds of the law, wala na tayong magagawa doon.

Q: Nareceive nyo na po yung list o rice smugglers charged by the DOJ?

Villar: Ibibigay daw nila by the end of the week. Kasi nag-manifest ako na bakit after two years wala pang nacha-charge.

Q: How much money was lost on this?

Villar: Ang estimate nila noon P10 billion a year sa rice. But sa buong smuggling yata P400 billion a year. Sa agriculture smuggling hindi ko alam.

Q: May nag-rally po sa DOJ against Sen. Manny dahil sa land sa Bacoor, Cavite sa Sitio Malipay?

Villar: Alam mo sa Metro Manila, pagkamahal-mahal ng lupa. Walang papayag na may-ari ng lupa na makuha mo ang lupa nang hindi sa iyo. Tsaka kami, wala talaga kaming lupa sa Metro Manila. We have land in Metro Manila, we buy it. Alam mo naman ang mga tao, maski sa Cavite, patong-patong ang titulo diyan kasi maraming claimant. Mahal ang lupa diyan. Minsan they make stories lalo na kung ang may-ari ay sikat. Basta ang masasabi ko lang sa inyo, dito sa Mega Manila, walang land owner na ibibigay ang lupa niya for free. And we cannot buy land which has cases kasi we resell the land. Kung may cases sa court hindi namin mabebenta iyan. Sayang lang ang investment namin diyan kasi kami bumibili kami ng land, dinidevelop namin nire-resell namin. Kung hindi namin mare-resell iyan, aanhin namin iyan? It's a burden to us so we do not buy lands with problems. Minsan naman naka-joint venture sa amin, iyong partner namin ang may problem tapos sasabihin nila sa amin. That's not our problem it's the problem of our partners. I think iyong sinasabi mong lupa ay hindi amin, may ka-joint venture kami so problema nila iyon. If there's a problem in the land we don't develop. Because how can we make use of the land if there's a problem. Basta ang masasabi ko lang sa inyo dito sa Mega Manila, walang magbibigay ng lupa dito nang libre, over their dead body kasi napakamahal ng lupa dito. Kaya kalokohan iyang siansabing land-grabbing. Papatayin ka kapag nag-land grab ka dito. We never do that. That's not a good business practice. And besides, if there's a case, how can you sell the land? Why would you buy a land which you cannot sell? That's not good business practice kasi hindi iikot ang pera mo.

Q: Anong status ng SSS bill?

Villar: Pinapatanong namin kung nadala na sa Malacanang. Pagkapirma ni PNoy, SSS na iyon. Wala nang IRR iyon, simple lang iyon, across the board increase. Kasimple-simple ng law, basta bibigyan lahat ng P2,000 across the board. Wala nang ia-IRR doon.

Q: Iniexpect na iyon next year?

Villar: Oo, first quarter.

Q: May basis ba iyong fear ni Sen. Enrile na maba-bankrupt ang SSS?

Villar: Alam mo, based on study, ang collection rate ng SSS is 38%. Ibig sabihin, mag-increase lang siya ng 20% sa 38%, gawin niyang 58% mare-raise na iyong pera. And then based on study, ang na-capture ng SSS na members sa dapat mag-member ay 30% lang. So marami pa ring upside yung number of members tapos marami pang upside yung collection. So with that, let us ask SSS to do their work efficiently. Ngayon if after several years hindi nila magawa iyan, then we talk about it. Masama yong bibigyan mo na agad siya ng way out na dagdagan iyong premium nang hindi pa niya nata-try na pagandahin ang performance niya. Every government institution should improve their performances. And besides, may 15 years to correct things. Hindi naman ngayon iyang problema. 15 years from now baka pagkadami-dami nang SSS members and then gumanda collection nila then we have no problem.

Q: Iyong Maguindanao Massacre six years na..

Villar: Namatay na iyong principally-accused, si Ampatuan. Mabagal talaga justice system natin. Iyon ngang rice smuggler two years na wala pang napa-file na case. Mabuti nga itong Maguindanao naghi-hearing na.

Q: May statement si Presidente na iyong tanim-bala sinensationalize lang..

Villar: Si Nanay Gloria iyong profile niya ba magse-sensationalize ng issue? Tingin ko sa kanya simpleng tao lang siya, nagulat siya. Iyong iba kasi sanay sa ways of the world, mag-aayos na lang sa kanila para huwag silang guluhin and some other OFWs na hindi naman sanay sa ganoon, hindi nila alam ang expectation sa kanila kaya nagkagulo-gulo. Kasi kung ikaw dahil sa isang bala ay madedemanda ng illegal possession of ammunition, that's criminal, medyo makikipag-ayos ka nga kasi medyo mabigat na kaso iyon.

Q: Would you agree na maliit na bagay lang iyon? Sa dami daw ng dumaan sa NAIA, konti lang ang natanim-bala.

Villar: Iyon ang nag-complain. Paano iyong hindi nag-complain, yung nag-ayos? We'll never know. Tsaka kahit konti lang, hindi ba grabe iyon? Isang OFW na wala namang kaalam-alam kakasuhan ng criminal case na mawawala ang kanyang trabaho sa abroad? Diba si Aling Gloria kung hindi umiyak yung alaga at nakiusap sa Nanay, hindi na siya pababalikin.

Q: Insensitive si PNoy?

Villar: Hindi naman. Ako lang, I cannot imagine ang isang tao iri-risk lahat for one bala. Parang hindi ko lang makuha ang logic kaya hindi ako naniniwala na hindi siya nataniman ng bala. Will you risk being apprehended, being charged with that crime dahil sa isang bala?

Q: Sa tingin ninyo unfair kay PNoy na idepensa pa sila?

Villar: Siguro mas malapit sila sa kanya, the whole group. Kasi minsan kapag malapit sa iyo naba-bias ka rin.

Q: Itong issue na ito deserving naman ng media attention at Senate investigation?

Villar: Yes. Kasi minsan kahit walang mangyari pero nag-investigate ang Senate or House, medyo nade-deter. Like everytime we investigate, parang umuurong yung mga tao, nagki-keep quiet muna sila. Somehow, nawawala. Ngayon babalik uli iyan, mawawala uli, it's a continuous process kaya hindi dapat tayo mapagod na we investigate everytime it worsens kasi that's the only way kung hindi ka makakuha ng justice in any other way so iyon na lang ang gagawin mo. Ako from experience, kapag nagi-investigate ka medyo nagla-lie low sila saka nagre-reform. Like for example yung problem namin sa OFW, diba nag-investigate? Much improved ang OWWA at DFA in their programs sa OFW. They have improved a lot, very responsive sila ngayon. Wala namang masama basta it will bring changes for the better, maganda rin iyon.

Q: Do you confirm na si Sen. Pia ang nag-swing vote?

Villar: Hindi naman, tingin ko iyon na talaga ang vote niya hindi na nagbago, hindi lang siya nakibo. Parang hindi naman siya nagbago ng isip. I think Sen. Pia is a child advocate, mahilig siyang magdefend ng women, children, sa sports. May mga advocacy siya na very active siya. I think hindi siya nagbago. I think that was her decision really except that she did not talk about it before the decision.

Q: Sabi ni Sen. Alan dapat daw once pumasok ka sa SET hindi siya advocate..

Villar: Ang sarili mo ba mase-separate mo doon, tao lang tayo, may feelings tayo meron tayong beliefs. I don't think you can separate yourself from that, they will always form part of your decision whether you like it or not. Sinasabi nga nila kung ayaw nila ng senador bakit nila nilagay ang senador sa SET? That's a provision of the law, lagyan ng senador. Kung gusto nila legal, ilagay nila puro justices. The mere fact na nilagyan nila ng politician that means there will be some political... Tingin ko, baka gusto rin nila iyon to balance things.

Q: As a senator dapat alam iyon ni Sen. Alan?

Villar: Hindi naman. It's a matter of belief.

Q: Kung hindi po si Sen. Pia, sino po ang naging swing vote?

Villar: Wala namang swing vote kasi I think may mga boto kami, hindi lang kami nakibo. Hindi naman suddenly iyon ang maiisip mo na boto mo, pag-iisipan mo rin iyon. Like me, meron akong idea of how I am going to vote but I still spent two days with two lawyers reviewing the case. Lahat sila nag-session sa lawyer nila. Lahat kami pinagawa ng separate opinion. Hindi pwede na bumoto kami nang hindi namin pinag-aralan, ano ang sasabihin namin sa aming separate opinion?

Q: May susuportahan na bang president ang NP?

Villar: Wala pa. Wala pa kaming pinag-uusapan.