Transcript of Kapihan sa Senado with Sen. Chiz Escudero

Moderator: Ms. Cely Bueno

BUENO: Good Morning! Welcome to our Kapihan sa Senado. Let us all welcome, the chairman of the committee on banks, financial institutions and currencies, Senator Chiz Escudero. Sir, Magandang Umaga!

ESCUDERO: Good Morning Cely, Magandang Umaga sa inyong lahat!

BUENO: Sir una muna sa lahat yung mainit na pinag uusapan yung report ng Amnesty International saying that: Duterte administration has ordered the police and pay others to kill the suspect. Would you like to comment on this?

ESCUDERO: Ang dapat tingnan ito ng Senado, binabalak namin maghain ng resolusyon kaugnay nito para silipin ng Senado ang basehan ng Amnesty International. Ito'y seryosong alegasyon ng galing pa sa isang international body na marapat at dapat alamin; hindi lamang nating lahat pero pati na rin makita kung may basehan nga ba o wala kaya dumudungis ito sa imahe ng bansa sa daigdig.

BUENO: Sir you will file a resolution?

ESCUDERO: We intend to do so. Hopefully this coming week.

BUENO: Who?

ESCUDERO: Me.

QUESTION: Hindi kasi...akala ko po marami kayo.

BUENO: Duon po sa resolusyon, reopening lang.

ESCUDERO: Unless may ibang mag file na, kung mas nauna sila, e di sila na lang.

BUENO: Sir ano ito, reopening lang ng investigation sa EJK or separate.

ESCUDERO: No, separate specifically sa allegation ng A.I. (Amnesty International) that hired killers are being engaged by members of the Police force itself.

BUENO: So what committee you think that should conduct...

ESCUDERO: Dalawa lang naman ang pwedeng bagsakan niyan, committee on justice and human rights or committee on public order and security. Either one of the two can hear this particular issue.

BUENO: So Sir duon sa inyong resolution dapat ipatawag lahat ng source of information ng Amnesty International.

ESCUDERO: A.I. (Amnesty International) mismo para ma-verify kung ilan ang sinasabi at nang mapanagot yung dapat mapanagot. Importante at mahalaga ito para sa akin dahil pagkakataon din ito ng PNP na mabigay ang kanilang panig kaugnay sa isyu. At mapabulaanan kung talagang hindi totoo ang alegasyon ng A.I. (Amnesty International).

BUENO: Sir kung lumitaw na totoo ang Amnesty International report; lilitaw na talaga ang state-sponsored yung series of killings sa drug suspects.

ESCUDERO: Iba yung state-sponsored sa scalawag na pulis na kabilang sa scalawag na pulis sa depenisyon ko ang sinumang kumukuha ng mga hired killer para gawin; 'yun dapat sana legal na trabaho nilang manghuli ng mga tulak at user. Swak din ito sa nagkataong programa na ngayon ng pamahalaan na tingnan muna ang kanilang mga sarili bago maglinis ng bakuran ng kapitbahay.

BUENO: Before diyan, Sir ano po ang implication sa Duterte administration na ganitong klase ng report ng Amnesty International, can it be use nung ICC para ho mag-imbestiga, Sir?

ESCUDERO: Hindi ko alam ang patakaran ng ICC pero sa mahabang panahon, sa mga nagdaang panahon nakita natin nangyayari ang mga report ng A.I. (Amnesty International) na hindi naman din ganun ka-accurate, may mga panahon na accurate sila. In fact yung findings ng unang pinalabas 2015 pa, nakaraang administrasyon pa iyon at hindi pa ang kasalukuyang administrasyon.

QUESTION: Sir yung source ng AI na nagsabi na mayroong bayaran, hindi siya pinangalanan. I understand baka may mga security concerns, may bearing pa rin ba yung statement ng AI even if they don't name the person or even the person who doesn't appear for the Senate.

ESCUDERO: We can always call for an executive session in order to hear the testimony of witnesses. Nagawa na namin yan noon at napatunayan naman ng Senado na hindi namin nilalabas anumang pinag-usapan sa executive session maliban na lamang kung pagbotohan ito ng mayorya ng mga Senador kung ganyan ka-sensitibo; nakahanda naman ang Senado na tumanggap ng mga, ika nga, mga sekretong testigo para mapangalagaan ang kanilang seguridad.

BUENO: Sir going back doon sa resolution, dina-draft na po niyo ang resolution?

ESCUDERO: Dina-draft ko na pero maraming mas mabilis na (inaudible) sa mga kasamahan ko sa Senado. So kung mauuna sila; wala namang problema.

BUENO: Sir kapag nilabas mo na today ang resolution.

ESCUDERO: Hindi naman ako nakikipag-unahan sa kanila.

BUENO: Pero Sir after nitong Amnesty International report kasi nong ititigil nila yung Oplan Tokhang at buwagin ang Anti-illegal Drugs Group; biglang zero casualties. Anong indication ba talaga nito, pulis ba talaga ang nasa likod ng mga killing?

ESCUDERO: (inaudible) siguro kung EJK pinag-uutos ng mga pulis gamit ang mga vigilantes, bakit din tumigil? Malamang bayad din na rin yun kung totoo man. Bakit biglang titigil kung may bayad na o bayad na. Pangalawa meron pa rin naman pinatay o namatay; hindi nga lang gano'n kadami. Bumagsak yata ng I think nung nakaraan apat na lamang imbes na yung average na dalawampu hanggang tatlumpu.

BUENO: So Sir hindi pa pwedeng gamitin yung mga statements before ng Pangulo na parang encouraging the police na patayin ang mga drug suspects.

ESCUDERO: Actually we will get to that, I think not only one several Senators have reminded the President to be slow in using words such as kill, patayin dahil bilang Pangulo baka maituring itong direktang order at hindi naman nagkakaila talagang nagpalakas sa maraming miyembro ng PNP na gumawa ng ilang mga bagay na hindi naman saklaw ng kanilang tungkulin bilang mga pulis at tagapagpatupad ng batas.

BUENO: Maeanne and then Maila.

QUESTION: Sir ano ba ang stand niyo sa on-going war on drugs ng president? Sinasabi ng ibang Senador na yung fact na bumaba yung killings proof na talagang i-terminate na siya completely.

ESCUDERO: Mula't mula sinabi ko na dapat linisin muna ang PNP ng gobyerno, yung bakuran nila bago nila linisin yung bakuran ng iba. Dapat itong paglilinis nila sa PNP, una munang ginawa bago nilabas yung programa kontra sa droga. Naiwasan sana itong mga nangyaring ito. Dahil hindi ako magdududa man kung may patunay na lalabas na itong mga patayan ay paglilinis ng mga sindikato, paglilinis ng mga scalawags sa PNP para sinumang mahuli ay hindi sila maikakanta, at tila ito yung atmosphere na ibinigay ng administrasyon para ika nga habang nagpapatayan yung mga masasamang loob, sila'y nanonood lamang mula sa isang gilid o isang tabi.

QUESTION: So, tama yung ginagawa ngayon Sir na stop muna and cleansing sa PNP?

ESCUDERO: Tama pero 'yan nga sana ang naunang ginawa dahil naiwasan na nga sana yung mga maling encounter, misencounter, yung executions dahil lamang yung heneral na dating involve sa droga ay nililinis lahat ng tulak niya para walang tumestigo laban sa kanya.

QUESTION: Confirm ko lang Sir, yung na-mention na po is doon sa sinasabing binabayaran, yun ang bagong intensyon niyo na ipapatawag mismo?

ESCUDERO: Yung basehan ng AI sa kanilang report nais naming ipaliwanag nila, at pangalawa yung mga pulis na na-mention, at kung sinumang nais maglabas ng ebidensiya kaugnay nito. Dalawa ang pakay naming dito. Una, mapatunayan kung totoo nga ba yung alegasyon ng AI, at pangalawa, mabigyan din naman ng pagkakataon ang PNP na harapin ang AI, magpaliwanag sa harap ng publiko at ibigay ang panig nila sa publiko at sa AI.

QUESTION: Sir, ano po ang implications...? Kasi Sir, yung AI nga naka-base lang sila doon sa parang hearsay sila dahil kinukwento lang nila yung... so, mas importante mai-present nila yung pulis mismo.

ESCUDERO: Oo, pero nais ko rin mapatawag ang AI, dahil hindi naman pwedeng mula sa malayong lugar kung anu-ano ang pagsasabihin nila tungkol din sa ating bansa. Nais kong malamang kung totoo yun. Kung totoo yun, kakampihan ko sila. Kung hindi, dapat kailangan naman magpreno-preno sila dahil hindi naman ganoon kadali din buwagin o sirain ang imahe ng isang bansa. Tapos ganon-ganon na lamang ay bigla na lang babawiin din nila.

QUESTION: Kung galing nga sila sa ibang bansa, mayroon naman tayong parang... covered natin...

ESCUDERO: They have representatives here. I am certain they have representatives here. Hindi naman remote control lahat din 'yan. And they can always send their representatives who is well aware and has personal knowledge on whatever study or methodology they conducted in coming up with this kind of a report.

BUENO: Sir, in case na may magtestify at mapatunayan na nagbayad talaga sila to kill drug suspects, anong kaso doon?

ESCUDERO: Conspiracy to commit murder. Dawit siya sa kasong murder, non-bailable dahil ikaw man ang nag-utos o nagbayad o aktwal na kumalabit ng gatilyo, murder parin 'yun at pare-pareho ang kaso ninyo.

BUENO: Meron bang funds ang government for that?

ESCUDERO: For what? To prosecute? Scalawag 'yan lagi eh dahil kung sweldo ang pagbabatayan at kung tama ang alegasyon na diyes mil hanggang kinse mil o singko mil hanggang diyes mil depende kung pusher o user, ang pagkukunan lamang ng pondo't pera niyan ay siguradong iligal.

BUENO: Sir, are you convinced na ito daw na naging giyera against illegal drugs ay parang ang target lang ay mahihirap kaya ang napatay lang talaga ay ang mga mahihirap?

ESCUDERO: Oo at hindi. May mga napatay din naman na may mga pangalan subalit para sa akin kulang. Karamihan ay user at maliliit na tulak at wala pa akong nakitang talagang malaking mga pangalan. Halimbawa, Peter Lim, nabanggit na dito sa Senado, nabanggit na kung saan-saan, humarap pa sa Pangulo pero nasaan na siya ngayon? Hindi ko ninanais na tumumba siya pero para paharapin sa hustisya at sa husgado. At yung sinasabing listahan ni Pangulong Duterte, sa totoo lang hindi naman siguro sikreto yun e. Napakita na rin kung kani-kanino mang negosyante. Napakita na kung kani-kaninong senador, napakita na kung kani-kaninong kongresista, siguro panahon na rin na maipakita 'yan hindi lamang sa iisa pero sa lahat at nang malaman ng publiko. Hindi man patayan, matindi rin siguro ang ebidensiya at proseso na magkaroon tayo ng shame campaign sa mga taong 'yan para malaman natin sinu-sino ba talaga ang nasa listahan. At nang mapatunayan at maipakita na involved ba talaga sila o hindi. Ayon kay Pangulong Duterte, verified at ilang ulit nilang vinerify 'yan. So, siguro naman, mas basehan na talaga at nang makita natin kung bakit ang ginagalaw ay tila maliliit, at meron ba talaga o wala ba talagang malaking pangalan doon sa listahan nila.

QUESTION: Sir, pinakita yung video na pinagpu-push up ni Gen. Bato yung mga cops involving sa Korean. Nakakatulong ba yung ganoon? Kasi marami ang nagki-criticize na push-ups lang, pinagsabihan lang yung mga pulis?

ESCUDERO: Mura, push-up, hindi mo ito mababago, napatay na yung Korean national. At hindi ba sa Crame?

QUESTION: Itong mga ito... Angeles... in-extort, nangidnap ata tapos in-extort nila. Ibang Koreans yung biniktima nila.

ESCUDERO: Maliwanag na pang-camera at pang-TV lamang 'yon. Ulitin ko, I will melt, mumurahin, pagpu-push-up-in pang-camera lang at pang-TV lang 'yon. Bakit wala siyang pinag-push-up o sinigaw o minura sa Crame? E, doon mismo pinatay at nandoon mismo yata din siya... yung Koreanong unang kinidnap at pinatay.

BUENO: So, Sir, nahihilig ba sa publicity si Gen. Bato?

ESCUDERO: Well, pinayuhan narin siya ni Sen. Lacson, mas senior yata si Sen. Lacson mas nasa lugar siya magpayo sa kanyang junior sa PMA.If it's state-sponsored then it's bordered on that. If it is state-sponsored ha. Meaning, when I say state-sponsored ay parang may dokumentong may final solution. But, if it is being done individually, by individual actors who happen to belong to the Philippine National Police or government, ibang usapin iyon.

QUESTION: inaudible

ESCUDERO: State-sponsored kasi nagmeeting kaharap lahat ng mga heneral. Kaharap iyong gabinete marahil o national security adviser. Pinag-usapan ganito ang gagawin natin. Doon lamang siguro papasok ang state-sponsored . Pero kung hindi, dapat nating ibahin iyong individual na galaw. Ilan man o marami ma ng mga police officials natin o ilang government officials . Doon sa buong gobyerno iyon talaga ang ginagawa. Ang pag-iimbestiga ng senado. Ang pagtawag ng senado na mali ito. At ang pag-usig ng senado sa ilang pulis na gumawa nito. Katulad na lang halimbawa ni Col. Marcos, patunay na hindi naman kabilang ang buong gobyerno, kabilang ang senado at kongreso dito sa plano, kung meron man kaugnay nito.

QUESTION: Doon sa inyong ipinu-push na senate inquiry, isa ba iyan sa titingnan kung state-sponsored o state-inspired itong series of killings?

ESCUDERO: Kabilang yata iyan sa alegasyon ng AI at siguro iyon din dapat ang isama at ibilang sa dapat tingnan at suriin ng senado. Tinitingnan namin at pinapakuha ko na nga ang actual report ng AI para doon naming i-base.

BUENO: So sir, kung ma-establish na state-sponsored, maituturing na iyon na crime against humanity?

ESCUDERO: It boarders on that. But crimes against humanity kasi is not within the jurisdiction of our penal laws. I'm not sure if we have such a law on crimes against humanity. Kung saka-sakali ICC lang. And ICC has found a unique way to define what is and what is not crimes against humanity.

BUENO: Si Adrian muna pala and then Maeanne.

QUESTION: Sir, iyong nabanggit ninyo na ilegal na pondo doon sa 8,000 to 15,000 per death, may possibility ba na legal na galing sa pondo talaga ng PNP?

ESCUDERO: Walang legal na pondo na puwedeng pagcharge-an niyan. QUESTION: Intel, hindi ba puwedeng...?

ESCUDERO: Una sa lahat ang pagbibigay ng order na hulihin 'patay man o buhay,' sa pelikula lamang iyon. Iyong dead or alive, wanted 'dead or alive,' sa pelikula lamang iyon. Hindi iyan pinapayagan ng ating batas. Hindi mo puwedeng utusan ang pulis na hulihin ito 'dead or alive.' Kailangan na nanlaban at iyong self-defense sa pagtatanggol ng sarili nilang pulis habang pinapatay niya ang kaniyang hinuhuli. So, walang legal na pondo ng gobyerno na puwedeng magamit para pumatay; at ang order ay pumatay lamang. At kung reward man iyan, hindi 'yan puwedeng matanggap ng kung sino man na miyembro ng police force din.

QUESTION: Pero sir, binibigay siya sa headquarters, sino kaya ang puwedeng nagpopondo doon?

ESCUDERO: Walang legal na pondo na puwedeng panggalingan. Ang pinakalamalapit na siguro ay ang intelligence fund. Hindi naman iyon subject to COA. Pero legally, hindi pa rin puwedeng gamitin iyon para gamiting 'patong' 'ika nga sa ulo o para patayin ang sinumang individual.

BUENO: Okay, Maeanne.

QUESTION: Sir, kapag state-sponsored ba ay kailangan may specific command kagaya ng sinabi ninyo kailangan may meeting with the generals. Hindi ba enough na ini-inspire ng pangulo na pumatay, hindi ba may state-sponsored na siyang nakikita?

ESCUDERO: I won't go as far as reading ng the rhetoric of the president as being a basis for a command. Mula't mula, mayor pa lamang siya ganoon na siya eh. Kampanya pa lamang ganoon na siya eh. Nakakalungkot lamang na noong naging pangulo, ganoon pa din. Maski nga noong kampanya, may nasabi siya noon na 'kapag hindi ninyo ito ibinoto papatayin ko kayo,' sa isang barangay sa Davao. Ako ang kinabahan kasi ako ang isa sa mga stage doon e. Pero, I was gravely concerned, I went down and asked the people, they brushed it aside and considered it as mere rhetoric of the then mayor and that they were used to it. Because they wanted to immediately get the reaction at that time, 2-3 elections ago.

QUESTION: But it inspires the police to kill?

ESCUDERO: Dapat hindi. Dapat alam ng pulis ang kaibahan ng legal at ilegal na order. World War II pa lamang sa Nuremberg trials, niliwang na ng international court iyan. Hindi porke't sinabihan ka ng superior mo, alam mo namang mali pero ginawa mo ay magtatago ka sa palda ng superior mo. At sasabihin mong inutusan lamang po ako. Kapagka sumunod sila sa isang ilegal na order, sila na mismo ang gumawa ng kasalanan at krimen at hindi lamang iyong nag-utos sa kanila.

QUESTION: Tama ba ang idea ng pangulo na i-abolished ang anti-illegal drugs group at i-suspend ang 'oplan tokhang.' Planong gamitin ang military sa anti-illegal drugs sa operation at sa paghabol sa scalawags?

ESCUDERO: Una dapat linisan muna niya ang police scalawags. Hindi iyong itigil lamang ang anti-illegal drugs campaign tapos tahimik na. Tapos lahat ng guilty sa kapulisan ay hindi na hahabulin. Pangalawa, kung gagamitin man ang Armed Forces of the Philippines kailangang bigyan ng pagsasanay ang Armed Forces of the Philippines. Dahil hindi naman sila law-enforcement body. Hindi sila tine-training ng tamang search and seizure; hindi sila tine-training ng tamang pag-aresto kung saan babasahan mo ng kanilang karapatan habang o bago mo sila arestuhin. Kung gagamitin nga sila, kailangan magkaroon ng supplemental training ang mga kawani ng AFP para magampanan ang tungkuling ito. May kapangyarihan ba ang Pangulo gamitin ang Armed Forces? meron bilang Commander-In-Chief ng Armed Forces of the Philippines.

BUENO: Ok Joyce.

QUESTION: Sir under PDEA na yung drug war, okay ba kayo dun Sir hindi na PNP.

ESCUDERO: Ang problema sa PDEA limitado yung kanilang law enforcement capability. In fact, ang PDEA alam ko yung Board nila is more of policy determination and policy direction. If that is the intention of the President then he has to be (inaudible), the manpower of PDEA in order to do precisely the job that PDEA was created for.

BUENO: Sir from six months magiging six years na yung pangako ng Pangulo na iso-solve itong problema sa illegal drugs. Ano po yung admission na talagang nagkamali na ginamit na niya yung kampanyang ganung pangako.

ESCUDERO: Alam niyo narinig ko na yung salitang ginamit lamang yun sa kampanya. Sa totoo lang lahat din naman kayo hindi totoo yun. Karamihan naman ng nakarinig nun alam na hindi totoo yun. Halos lahat kami nung kampanya sinabi na hindi totoo yun. Pero gusto ng tao marinig ang naririnig nila nung panahong iyon kung ginamit bang basehan yun sa pagboto; kalayaan ng kababayan natin iyon. Tapos ngayon na hindi pala at hindi pala totoo sasabihin natin siya lang yung nagkulang o nagkamali. Tayo din naman ang lahat kayo din sa media naalala ko nun. Tanggap din naman ninyo na hindi niyo nakikita kung papaano magagawa; paano gagawin ito sa loob ng anim na buwan.

BUENO: Any related question or other issue na? On the bribery scandal, Maeanne meron pa, follow up? Sir doon sa bribery scandal sa Bureau of Immigration na after hearing the testimonies ng mga nai-involved, do you think nagkaroon talaga ng extortion at ang involved doon ay sina Argosino and Robles?

ESCUDERO: Definitely, sa tingin ko at pakikinig ko at demeanor ng testigo talagang nanghingi, talagang binigyan, talagang tumanggap. At linawanagin ko, hindi po ako bully na nagpaiyak, kusang loob ho siyang umiyak non. Dahil ang tagal na nong tanong ko, ang haba ng sagot niya sa dulo na lang naman siya napaiyak sa haba ng sagot niya. Hindi dahil sa pagtatanong ko. But anyway, klaro naman siguro yung dahilan ng binibigay nila kahit gaano ka-imposible, kahit gaano ka-weird, kahit gaano hindi katanggap-tanggap tingin ko obligado lang naman sila mag-imbento ng kwento para may mapaliwanag sila sa anak nila, sa asawa nila, sa magulang nila, sa kamag-anak o kaibigan nila. Kahit alam nilang hindi tatanggapin marahil ang maniniwala lang sa kanila ang tunay na malapit sa kanila tulad ng nabanggit ko pero klaro't maliwanag hindi totoo yung kanilang sinasabi at nagsisinungaling sila.

BUENO: So Sir between Robles and Argosino, sino yung pinaka guilty. Kasi may nagsasabi pa nga raw na pwedeng gawing state witness si Robles.

ESCUDERO: Kung kakanta si Robles, eh di oo, eh di sasabihin niyang lahat. Maliwanag na hinila lamang siya pero willing-accomplice naman siya. Biruin mo gumising ng alas-kuwatro, gising hanggang alas-sais ng umaga sa mga susunod na araw, twenty-six hours na siyang gising siguro napakalaking insentibo para sa isang tao ang mapanatiling gising na mahigit sa isang araw na ang concern lang naman ay matulungan yung mga Chinese na hindi makaihi dahil kulang yung banyo. Hindi kapani-paniwala talaga at hindi ito mere poor judgement. Hindi ito mere indiscretion, this is a clear case of corruption.

BUENO: Okay Macon and then Jam.

QUESTION: Sir hindi kaya is there possibility na (inaudible). Hindi rin ba the reason why na innocent passenger siya or victim.

ESCUDERO: Hindi siya innocent passenger at hindi siya biktima. Alam niyang pera ang nandoon, pinabitbit niya sa kapatid niya yung pera at nilagay sa kotse niya yung pera. At ayon sa affidavit kung paniniwalaan natin ni Ginoong Sombero, siya mismo yung nanghihingi at nagfa-follow-up at insisted na ibigay na kumpleto.

QUESTION: Do you believe as gospel truth ang mga statement ni Sombero?

ESCUDERO: No. Kaya nga sabi ko supposedly pati yung pag-clear niya kay Secretary Aguirre hindi ko pa man din pinaniniwalaan dahil sinabi niya. Hihintayin namin magpakita si Ginoong Sombero para ma-scrutinize at ma-cross examine at ng malaman kung gaano katotoo ba talaga yung kanyang sinasabi.

BUENO: So Sir this time yung possibility na alam din ni Secretary Aguirre, ano ito cleared na ba dito si Secretary Aguirre?

ESCUDERO: Clear lang sa kanya si Ginoong Sombero pero hindi pa ako...hindi pa ako handang gawin yun dahil sa ilang bagay. Una, bakit ka makikipag-meet kay Sombero't Jack Lam sa isang hotel kung tungkol sa trabaho ang pag-uusapan. Pangalawa, bakit hindi niya dinelegate kay Morente at bakit kailangan siya, wala si Morente na amo ni Argosino ang humarap kay Ginoong Lam. Pangatlo, kung totoo man at inamin ni Secretary Aguirre din bakit hindi niya sinabihan si Wally Sombero na ang kausapin ang dalawang BI commissioners at wag si Calima. Hindi ko rin ma-gets yun, dahil ba aniya tingin niya madumi si Calima at yung dalawa hindi. Umamin na si Secretary Aguirre na poor judge of character daw siya. Pero kung pagbabasehan mo ang junior at senior brod. Pwes ang pinaka-senior brod doon ay si Secretary Aguirre. At inirekomenda na pala ni Secretary Aguirre si Argosino na pumalit kay Morente. So, hindi pa ako masyadong kumbinsido dun pero nasa kay Robles na at Argosino yan kung aamin sila at ituturo nila kung sino ba talaga at kung meron man nag-utos sa kanila.

BUENO: At mukhang matagal na niyang kakilala si Jack Lam as former, yung sa CDC-Clark Development...

ESCUDERO: Kilala nino?

BUENO: Ni Secretary Aguirre Sir.

ESCUDERO: Well malapit din naman sina Argosino atsaka si Secretary Aguirre nung nagkakaso yata si Argosino, isa sa mga abogado pa niya si Secretary Aguirre. So malapit sila hindi makakaila yun.

BUENO: Okay Jam.

QUESTION: Sir how about yung story ni Calima naniniwala ba kayo na talagang ino-operate niya lang yung dalawa, wala naman siyang intensyong makibahagi dun sa pera.

ESCUDERO: Wala pa rin ako duon, sa totoo lang. Medyo kumbinsido ako sa istorya ng pagkatapos makuha, sinurender...gusto niyang ibigay kay Secretary Aguirre, gusto niyang ibigay kay Morente. Tapos binigay niya sa CIDG. Hindi pa rin ako masyado kumbinsido sa kwento niya dahil sa totoo lang, hindi mo naman kailangan aktwal na ebidensya ang pera para masabing pera yung laman ng bag. Tinanong ko nga kung hindi ba niya nakita ang CCTV portion na ito? Kung kami nga mayroon putol-putol parang may kuwento na. Kasi mahabang panahon na iyon. Bakit siya hindi nakakuha ng ganoon? Bakit kailangan pa niya ng aktuwal, physical evidence. Pangalawa, kung ganoon talaga ang pakay niya, dapat sana ang hiningi niya at partikular siya, hiningi niya ang specific na bag na nandoon sa CCTV, na iyon din ang bag na ibinigay sa kanya para may chain of custody ang ebidensiya. Dahil kung binigyan lamang siya ng ebidensiya na ibang maleta o ibang bag, pera lamang iyon at hindi iyon ang laman ng bag. So, hindi gaanong klaro ang kanyang sinasabing kailangan nila ng pruweba na pera nga ang laman ng bag. Eh, kung nagresearch lang siya sa CCTV noon pa ay nakita na nilang pera nga ang laman ng bag. Hindi na niya kailangang manghingi pa.

QUESTION: Sir, is it possible na ang pagtestify sa next hearing ni Sombero, crucial ba iyon, ang kanyang gagawing pagtestify.

ESCUDERO: Kung totoo lahat ng sasabihin niya at hindi magkakabuhol-buhol ang kuwento niya sa dami ng bersyon na lumabas na. Plano naming i-subject to cross examination si Ginoong Sombero ngayong may affidavit na rin naman siya tungkol sa bagay na iyon.

BUENO: Okay, Joyce, Maila, Me-ann.

QUESTION: Sir, anong dapat gawin ng PAGCOR dito sa mga dumaraming illegal online gambling?

ESCUDERO: Sila naman ang nagpadami eh. Una, kuwestiyonable kung legal nga ba o ilegal iyan. Uulitin ko ang tanong ko kay Secretary Aguirre. Ang PD 1602 na naglista ng illegal gambling sa bansa ay hindi kasama ang online dahil wala pa namang Internet. Iyong charter ng PAGCOR noong ginawa iyan, Presidential Decree iyan, noong panahon ni Marcos ,wala pa ring Internet. Kaya't territorial at land-based ang konsepto ng gaming na nireregulate ng PAGCOR. May foresight man sa dunong o galing ang APECO at CESA, inilagay specifically ang online gaming sa kanilang charter. Kaya't nagrehistro sa APECO at CEZA ang online gaming. Panahon ni GMA, pinag-aralan nila iyan. Panahon ni Pangulong Aquino, pinagplanuhang saklawin ang PAGCOR. Duda sila kung kaya bang saklawin ng charter ng PAGCOR iyan. Manaka-naka, pasok ang bagong administrasyon, biglang saklaw daw nila ang online gaming. Kaya hiningi ko, ano ang basehan ninyo? Dalawang administrasyon na ang nagre-research diyan. Ano ang talino at galing na mayroon kayo na wala ang iba na biglang nakita ninyo na may kapangyarihan kayo na gawin iyan. There are approximately 200 online operators in the country. Most of them in CEZA, some of them in APECO nakaregister. Nagbigay sila ng 35 licenses and each license can accommodate ten sublicenses. So, ang total na puwede nilang ipamigay nila ngayon, 350. Mas marami pa nga roon sa existing. So, illegal ba iyan o hindi? Kung ilegal eh di hindi nila puwedeng bigyan ng license iyan. It means, it can be legal if there is a license. So, hindi siya per se, ilegal. At hiningi namin sa PAGCOR nga iyong listahan, iyong regulations. Iyong listahan ng regulations at basehan nila kung paano nila ito mareregulate. In fact, there is a pending supreme court case now, wherein, they are required -PAGCOR, to explain an answer if they even have the legal basis to regulate and supervise online gaming. Tinanong ko rin di'ba, 'paano kung matalo kayo sa Korte Suprema?' Hindi na daw nila ibabalik iyong fee. Alam ninyo kung magkano ang fee? Twenty and fifty thousand dollars. Anyway, they should clarify that in the next hearing kaya ipinatawag ko ang leadership ng PAGCOR para maipaliwanag nila iyon.

BUENO: Maila, Me-ann and then the birthday boy.

QUESTION: Sir, you mention kanina iyong kay Aguirre, convenient lang kasi, at the very least ano ang puwedeng liability niya, given na hindi kayo masyadong satisfy?

ESCUDERO: Iyong liability niya ay dedepende kung aamin si Robles o Argosino at ituturo siya. Iyong ganoon, that is really indiscretion on his part which he should not have done. May kailangan ang taong iyon sa opisina niya o isa sa mga opisina under niya tapos doon niya imi-meet? Inalok siya ng kaliwa't-kanan, tapos ang isasagot niya sa tanong kung tama ang pagkakarinig ko kung saan ba daw niya nakuha ang 100 million? Tingin daw niya iyon ang halaga niya. Pinag-iisipan pala niya iyon na ito ang halaga ko bilang justice secretary. Cheap ang 50, 100 puwede na. Ganoon ba iyon?

QUESTION: Iyon nga sir, lumalabas nga may indiscretion on his part. Ano iyon, you will recommend sa komite na magkaroon siya ng ..

ESCUDERO: Hihintayin ko muna na makompleto ang kuwento, Maila. But the committee can make a recommendation in so far as any criminal and or administrative sanctions that can be impose on them. But bear in mind, he's an alter-ego of the president. Only the president can administratively sanction him. Not the senate.

BUENO: Okay, Maeanne?

QUESTION: Sir in support lang, iyong issue nang kay Jack Lam. Tingin ninyo hindi si DOJ sec ang dapat nakipagmeet agad, si Morente muna?

ESCUDERO: Si Morente muna o si Argosino lang. Kasi para sa akin, ang tumawag daw sa kanila si Sombero. Close sila eh. Kung ganoon sila ka-close bakit hindi siya ang unang sinumbungan ni Sombero kaugnay sa paghihingi ng mga tao niya. Bakit kay Calima siya nagsumbong para ma-entrap pa. Kung talagang close sila ni Sombero at text buddy sila ni Secretary Aguirre, bakit noong nanghingi si Argosino, hindi na dapat niya binigyan, isinumbong niya agad. "Secretary, hiningian ako pag-alis ninyo. Secretary, nandito kami buong umaga." Textmate pala sila di'ba? 'Pinaghintay ko, kung gusto ninyo punta kayo dito." Ipahuhuli niya ng diretso. Hindi ko ma-gets iyon.

QUESTION: So, hindi nagpi-piece together ang kuwento ng lahat ng characters?

ESCUDERO: Tapos nagsumbong si Sombero pagkatapos niyang matanggap ang fifty para sa pangalawang fifty na pinapa-entrap. Iyon, hindi ko ma-gets.

QUESTION: Pero sir, ngayon malinaw na ba siya na extortion siya o bribery? Kung extortion, walang kasalanan si Sombero. Pero di'ba kung bribery, may pananagutan siya?

ESCUDERO: Maliwanag may corruption iyong public official. Ngayon kung involved sa bribery si Sombero o hindi, malalaman namin kapag matapos naming marinig iyong panig niya. But from the point of view with the public officials, whether they asked for it or it was trust upon them; the fact remains they received it.

BUENO: Okay Estong.

QUESTION: Tungkol po doon sa sinasabi ninyo tungkol doon sa jurisdiction ng PAGCOR ang mag-lisensya ng online gaming, nasa CEZA at saka APECO sabi ninyo.

ESCUDERO: Sa ilalim ng batas ngayon.

QUESTION: Okay so bakit ho ginawa iyong batas na iyon, bakit hindi niyo inilagay sa PAGCOR na alam ninyo naman na mangyayari itong ganito?

ESCUDERO: Matagal ko na ipinanukala sa PAGCOR na nagrereklamo sila, e di amyendahan natin ang charter ninyo. Ay ang problema nagmamatigas sila ng ulo, hindi kasama iyan. Only to find out before their respective term ended na hindi pala kaya. Ngayon pareho din ang payo ko sa PAGCOR, kung duda kayo, kung tingin ninyo hindi saklaw e di magtulak na kayo ng panukalang batas para masaklaw iyan. At kung gusto pa ninyo tanggalin pa sa CEZA o sa APECO, para iisa na lamang. Ang nais ko lamang naman ay maging klaro at legal. Ang problema ko lang ay ito, pag may duda kung sino talaga ang may kapangyarihan, palaging magkakaroon ng lagayan iyan at bigayan. Saan ba talaga kami at kanino ba talaga kami at sa dulo baka mapatay mo pa iyong industriya.

QUESTION: Well in the first place kasi amusement and gaming corporations iyan bakit napunta sa CEZA at saka sa APECO?

ESCUDERO: Dahil hindi nga kasama ang online. Bigyan kita ng halimbawa pa, cock fighting is not under PAGCOR, it was placed under the Philippine Gamefowl Commission under PD 449. Gaming iyon ha, sugal iyon ha. Pero hindi isinama sa PAGCOR even during Marcos' time, ang cockfighting at sabong under the Local Government Code ibinaba na sa local government unit. Wala rin sa PAGCOR iyan. So bagaman klarong gaming iyon, hindi siya kasama sa PAGCOR. Lotto na matagal nang hinihingi din ng PAGCOR, gusto nila magkaroon ng sarili, klaro din na iyong pagsusugal na iyon PCSO din. STL, sugal din iyon, wala rin naman sa PAGCOR nasa PCSO. Racing nasa PHILRACOM. So iyon, iyong diskarte ng mga nagdaang administrasyon. So hindi porke't ang pangalan ay gaming corporation, automatic kaniya na lahat.

QUESTION: O hindi dapat palitan na iyong PAGCOR na Casino Corporation na lang?

ESCUDERO: Matagal ko ng ipinapanukala iyon dapat, maging regulator na lang ang PAGCOR at hindi operator. Hanggang ngayon operator pa rin ang PAGCOR.

QUESTION: Regulator of what, sir?

ESCUDERO: Regulator ng gaming, gambling. So let them regulate.

QUESTION: Lahat po?

ESCUDERO: Lahat man o Casino lang. Walang (inaudible) ay hindi marami ka na namang gagalitin tapos tatanggalin mo lahat noong may raket sa PHILRACOM, sa PCSO. Para iisa na lang iyong may raket. Iyon naman ang gusto mo.

QUESTION: So kailangan (voices overlapping) [sabi niya iyong boxing commission ayaw niyo?] So sir kailangan ng legislation para maging ano na lang regulator hindi na operator iyong PAGCOR?

ESCUDERO: Yes and I think at some point in time during the campaign or after the elections I think President Duterte also said that. I am awaiting his PLLO to actually...

BUENO: Okay Macon

QUESTION: (inaudible) Sombero and Aguirre, why the NBI, why Sombero immediately reported to NBI amid the fact that because Bato will order against him. Tapos tinatawag pa siya ng Senate. Hindi ba awkward na pumunta siya sa NBI?

ESCUDERO: Actually nalilito ako doon. Bakit? Pina-hunting ni Bato, dahil ano ba ang ginawang mali ni Sombero? What was the crime committed by Sombero bakit siya papahuntingin ni Bato?

QUESTION: Bribery.

ESCUDERO: Ay bakit hindi niya ipinahunting iyong dalawang BI Commissioners?

QUESTION: Hindi ba dineny?

ESCUDERO: Hindi, ay hindi kung dineny, ay hindi walang dahilan para maprotective custody siya ng NBI. At kung close talaga silang dalawa, bakit hindi niya sinunod si Aguirre at kinausap pa rin si Calima? Actually marami siyang kailangang sagutin at dapat ipaliwanag.

QUESTION: Ano iyong sinasabi ninyo kanina na ang gustong ilagay ni Aguirre sa BI si Argosino?

ESCUDERO: Oo may lumabas na ganun sa...

QUESTION: Anong reason noon?

ESCUDERO: Alam ko hindi sila magkasundo ni Morente.

QUESTION: Ano kanyo?

ESCUDERO: Nag-aaway sila ilang linggo bago nila i-raid yata iyong Fontana. At in fact hiniling pa nga ni... Ayaw nga pirmahan ni Aguirre iyong appointment ni ano, ni Morente.

QUESTION: Pero malakas siya kay Presidente.

ESCUDERO: Hindi sila magkasundo. Maliwanag iyon.

QUESTION: Bakit po? Bakit?

ESCUDERO: Aba malay ko kung ano ang nangyari sa buhay nila bago ito. Basta alam ko hindi sila magkasundo.

QUESTION: Ang dami mo nga alam eh.

ESCUDERO: It's obvious it's in their body language. It's obvious with how they treat each other. It's obvious, and I think iyong several media reports it show the disclosure of Aguirre with Morente.

QUESTION: Pero Sir hindi ba napakaaga pa, wala pang one year may ganon ng isyu rin na bribery scandal sa BI, iyong mga bagong opisyal nila?

ESCUDERO: Maaga man o ano late pareho lang naman iyon. Kapag late ba ibig sabihin okay na, kapag maaga hindi? Maaga man o late parehong mali iyon.

BUENO: Okay Nimfa.

QUESTION: Hindi ba kasi parang merong investigation pa ang Bureau of Immigration tungkol sa bribery scandal. Pero kapag (inaudible). How can we expect to be fair and objective po sa pag-decide?

ESCUDERO: Actually I don't expect him to be fair and objective. And I am relying on the Office of the Ombudsman if not the CIDG complaint filed by General Calima to actually come out with something. I think iyong imbestigasyon na pinapa-conduct ni Secretary Aguirre is only part and parcel of their ministerial duty to look into it. Kasi kapag hindi naman ipaimbestiga sasabihin natin nagko-cover-up siya. So okay lang iannounce iyon but we cannot really rely on it whatever their findings will be.

QUESTION: (inaudible)

ESCUDERO: Order an investigation to be conducted by another body. Not the NBI, not the DOJ and perhaps submit himself to either the CIDG, the Ombudsman or the Senate for that matter. To be fair he has been very cooperative to the Senate. Nag-sorry na nga siya. hindi ba kay Senator Kiko, hindi lang sa lahat pero...

QUESTION: Senator De Lima (laughs).

BUENO: Okay Macon.

QUESTION: Si Dumlao po (inaudible) involved din ang NBI na-mention ang IAS?

BUENO: Ah sa ano na iyan sa ibang kaso na iyan hindi na sa...

ESCUDERO: Sa Korean ito.

BUENO: Sa Korean (laughs). Hindi na iyan sa Bureau of Immigration.

QUESTION: Sa sugalan tayo hindi ba?

ESCUDERO: Sa dami ng... (laughs)

BUENO: Nahilo na.

QUESTION: Sir doon sa Mamasapano incident kasi one of the committees na nagconduct ng series of investigation is iyong committee mo before. So may panawagan ng reinvestigation sa tingin ninyo ba kulang talaga iyong committee report bakit kailangan pa ng reinvestigation.

ESCUDERO: Hindi sa kulang iyong committee report. You have to understand iba iyong circumstances noong nag investigate iyong Senado noon. Nakaupo pa si Pangulong Aquino, nakaupo pa rin yung ilang mga opisyal na involved doon. Hindsight is always 20/20. Pag binabalik tanawan mo na ang isang bagay, palaging mas malinaw 'yun kumpara sa kung nandoon ka habang nangyayari. So far, kinakatigan naman ng Office of the Ombudsman yung aming findings. Yung nirekomenda naming isampang kaso laban kay Napeñas at tsaka kay Purisima, 'yun din naman ang sinampa ng Office of the Ombudsman. Ano mang supplemental information ang hindi available sa amin noon na marahil ay makukuha nila ngayon. Para sa akin dapat tignang welcome yan palagi ng Senado at ng publiko.

BUENO: Pero kung magkaroon ng re-investigation, pwede nang ipatawag si former President Aquino?

ESCUDERO: That is up to the commission to be formed by President Duterte. But as a private citizen, yes of course, if it will be given certain powers to issue subpoena. Problema ko lang, kung may executive order yan, baka hindi nila kayang bigyan ng kapangyarihan mag-issue ng subpoena. Pwede lang mag-invite, pero hindi pwedeng mag-issue ng subpoena. Unless they use any of the existing investigation agencies of government that have the power to issue subpoena.

BUENO: Pero kung magkaroon ng another inquiry sa Senate, sa tingin niyo dapat ipatawag ang dating Pangulo?

ESCUDERO: Hindi na siguro dito. Natapos na namin yun at kung ano mang dagdag impormasyon siguro ang mas makakakuha na nyan ay ang administrasyon ni Pangulong Duterte. He has the choice of either creating it by executive order pero baka nga hindi ganon kalawak ang kapangyarihan. Kung by law, matatagalan naman ng konti pero kumpleto ng kapangyarihan, may budget pa. Isa pang tanong kasi, saan nila kukunin ang budget para sa komisyong ito. Unless puro seconded yung mga empleyadong pupunta doon o ex officio.

QUESTION: Sir, wala pang pitong buwan kaliwa't kanan na yung imbestigasyon sa administrasyon, hindi ba nakakabahala 'yun? Para bang napakarami nilang maling nagagawa?

ESCUDERO: Mas mabahala siguro dapat tayo kung sa dami ng nangyayari ay silencio o walang imbestigasyon ang Senado't Kongreso. Na meron, pinapakita nito, may pagkukulang man o pagkakamali, nananatiling gising ang ibang ahensya ng gobyerno at chini-check sila at merong check and balance tayo. At sana, maganda na rin 'yun para maaga palang macorrect yung dapat i-correct. Matuwid yung dapat maituwid at maiayos yung dapat maiayos.

QUESTION: Pero bakit nauuna yung Senado, wala sa Lower House?

ESCUDERO: Pag presscon ng congressman at ni Speaker Alvarez, tatanungin ko siya kung nandoon din ako. The House is also doing it's job. Pero ang iniimbestigahan nga lang senador. Meron din naman Committee on Ethics hearing ang Senado at dinidispose namin anumang pinapadala sa aming reklamo laban sa kapwa namin senador. BUENO: Sir ano update sa ethics?

ESCUDERO: Wala, nagdismiss sila ng ibang kaso. Pero merong isa pa yatang pending.

BUENO: Pero sir nabigay niyo yung kay Sen. De Lima?

ESCUDERO: Dinismiss yung mga nauna di ba?

BUENO: Sir di ba pinasasagot si Sen. De Lima doon sa...

ESCUDERO: ...Doon sa finile na complaint ni Cong. Umali at Cong. Fariñas.

BUENO: May sagot na po si Sen. De Lima?

ESCUDERO: Hindi ko alam, wala pa akong natatanggap. Usually pinapadala sa amin. So far we haven't received the response or answer of Sen. De Lima.

QUESTION: Nag lapse na ba sir yung 15 days na sinasabi ni Sen. Sotto?

ESCUDERO: Hindi ko alam, hindi pa namin natatalakay sa meeting.

QUESTION: ...policies of Donald Trump... (inaudible)

ESCUDERO: As far as I understand, hindi apektado ang green card holders. Ang apektado lang dito ay yung ilegal. Ngayon yung ilegal, dapat bigyan sila ng assistance ng pamahalaan sa pamamagitan ng embahada at konsulado natin. Not really to hide them because that's illegal too in the States. But to provide them assistance by way of kung mahuli sila bigyan ng abogado, kung idedeport sila kung gusto nilang boluntaryong umalis, probably entering an agreement with United States government, immigration and nationalization service na pwede ba may window muna of amnesty, bubuksan namin yung pintuan namin para lahat ng ilegal mauwi na namin sa bansa namin. Kaysa hulihin niyo, several arrangements can be done in order to facilitate and assist our (ianudible).

QUESTION: (inaudible) ...na hindi tutulungan ng gobyerno yung mga undocumented kaya umuwi na kayo?

ESCUDERO: Actually ang sinasabi ko, pagpapauwi. Dapat imbes na hulihin, eh di bigyan nila ng shelter at tayo na magpauwi sa kanila. Kaysa naman posasan pa, kaysa naman ikulong pa, kaysa naman nakaposas pag dinala dito. Baka naman pwede silang bigyan ng assistance ng pamahalaan sa bagay na yan.

BUENO: Sir tungkol doon sa, ini-stop na ng NPA ang unilateral ceasefire dahil hindi daw nirerelease yung mga political prisoners, so ano yung implication nun sa peacetalks? Sa tingin niyo this time may mangyayari sa peace negotiation?

ESCUDERO: Ini-stop man nila, may unilateral ceasefire pa rin namang nananaig sa parte ng government troops. Sa part ng government meron pa rin naman. Alam niyo itong mga bagay na ito tingin ko, bahagi lang ng negosasyon ika nga sa librong "Getting to Yes." Getting past, no, kanya kanyang positioning ito ng magkabilang panig para makuha ang gusto nila sa negotiating table. Pero habang may nananatiling ceasefire, maski sa panig ng isa lamang, gobyerno man o CPP-NPA, naniniwala akong hindi babalik sa dating kondisyon na maraming ambush, maraming patayan, marami tayong makikitang pilipinong pinapatay ang kapwa pilipino.

QUESTION: Sa House, nasa second reading na 'yung Death Penalty, ano ang tingin niyo rito sa Senate?

ESCUDERO: I am against to Death Penalty Bill. I will interpellate, I will vote against it and as best as I can, try to convince my colleagues not to support it. For one simple reason, nakita na nating hindi perpekto ang ating justice system at nakita at nalaman natin na hindi naman deterrent ang death penalty, ito nga wala pang trial, wala pang korte diretso nang pinapatay sa kalye hindi naman natatakot yung mga tulak. Pangalawa ayon sa isang desisyon mismo ng Korte Suprema, noong ginawa nila yung statistics, more or less 70% ng mga convictions ng death penalty ng RTC noong nireview nila ay mali. Nakakatakot naman yata kung yun ang magiging basehan natin ng pagpatay kung saan 7 out of 10, mali pala yung pagpataw ng parusang kamatayan.

BUENO: So sir marami na kayong naconvince sa colleagues niyo not to support death penalty?

ESCUDERO: Wala pa kasi mas matanda sila sa akin.

QUESTION: Hindi ba kayo kasali sa sinasabi ni Sen. Pacquiao na more than 10 na yung kanyang nakumbinse?

ESCUDERO: Hindi, hindi kami nagkakausap ni Sen. Pacquiao kaugnay ng death penalty.

BUENO: Sir sino na yung tinry (try) niyo kausapin to convince not to support death penalty?

ESCUDERO: I think it's a personal commitment, it's a matter of talking, statistics and data. Kung ano man yung commitment talaga nila deep down inside, I think that's would they use in voting for this particular thing. It's more of making that data available to them.

QUESTION: Palagay niyo sir ilan kayong anti-death penalty doon sa Senado?

ESCUDERO: Hindi ko alam, hindi ko pa binibilang.

BUENO: Pero mas marami po yung anti dito sa Senate?

ESCUDERO: Actually, I haven't... Kasi wala pa sa amin, hindi pa namin sinisimulan sa Plenary. Doon pa lang naman, pag nakita mo na kasi yung bersyon, ano bang mga krimen ang sinama, etc, etc, doon mo pa lang makikita yung aktwal na bilang.

QUESTION: Sir dito kasi sa House active sila on going hearings on death penalty pero yung normal things, kahit ipasa nila tapos wala dito, wala namang mangyayari?

ESCUDERO: Wala ring mangyayari. Kailangan pa rin both Houses should passed it.

BUENO: Okay. Sir wala ba kayong nasesense na mababago yung composition ng majority at minority?

ESCUDERO: Wala. Meron ba?