Transcript Radio interview of Sen. Francis "Kiko" Pangilinan

Sen. Kiko: Good morning Milky at sa mga nakikinig sa atin sa DZRH, mga kababayan natin, magandang umaga.

Q: Magandang umaga. Maaga ka namin ginising ngayon Sen. Kiko. Alam ko pag ganitong Sunday ikaw ba ay nasa farm mo diyan sa Tagaytay?

Sen. Kiko: Ngayon oo dahil ito lang ang panahon na maaaring puntahan ang ating farm operations at tinitiyak na iyong ating mga tanim ay naaalagaan.

Q: Sa Senado, ang mga ganap natin last week doon, ay itong Senate Bill 1083 o Anti-Terror Act of 2020. Nagkabotohan sa plenaryo, 19 ang bumoto in favor. Bakit isa ka sa dalawa na bumoto ng no dito sa panukala?

Sen. Kiko: Siguro dapat iliwanag natin. Lahat tayo dapat labanan ang terorismo. Iyong extremism ika nga, malaking problema na ito at nakita natin ang problema sa Marawi at sa ibang parte ng mundo, talagang matindi ang terorismo.

Pero kami po ay naniniwala na kapag may malaking problemang ganito, hindi naman dapat maging extreme din iyong solusyon, ika nga. At nakikita natin na malaki ang tsansa na magkaroon ng pang-aabuso dito sa mga ilang mga probisyon ng ating terrorism law.

Nais din nating idiin at ito naman ay sinabi natin, nakita natin ang maayos, masinop na pagdepensa ni Sen. Lacson dito sa batas na ito, o bill na ito, at marami rin naman sa ating mga amendments ay tinanggap niya pero may mga very critical na items na hindi kami nagkasundo, at sa akin ay napakahalaga dahil ang nakasalalay dito ay iyong ating bill of rights, iyong karapatang pantao na maaaring maabuso.

Lalo na ngayon, maraming naniniwala halimbawa na hindi totoo na itong mga napatay sa war on drugs e nanlaban. Ibig sabihin non nagkaroon ng, ang paniwala natin, nagkaroon ng pang-aabuso ang law enforcers na walang awang pinapatay, kahit na hindi totoong nanlaban, iyan ang sinasabi, iyan ang dahilan. Buhay na ang kapalit at kaya tayo ay nangangamba na iyong pang-aabuso dito sa war on drugs ay baka malipat sa pang-aabuso sa war on terrorism.

Q: Mayroon kang sinasabi Sen. Kiko na may mga pinapangambahan kang probisyon nung bill. Ano ba itong mga ito? Kasi sabi mo nga, tinanggap naman ni Sen. Ping ang mga amendments mo and yet, sana iyong mga probisyon na pinangangambahan mo, natutulan din pero napasok pa rin sa naturang bill. Ano ba iyong mga iyon?

Sen. Kiko: On record, sinabi natin na nagkaroon na ng pag-uusap tungkol doon sa proposed amendments ko na alam kong hindi na tatanggapin kaya sinabi ko on record na this may affect my vote. Ayaw ko na rin kasing pahabain pa dahil ilang linggo na, tatlong na niyang dinidepensahan, and ultimately, pagka-nagkabotohan naman, hindi rin namin makukuha ang boto, so sabi ko, this may affect my vote.

Hindi ko na nga minungkahi ang amendment dahil napaabot na sa amin na pagbotohan na lang. Hindi naman makukuha ang boto, so I placed on record that these two amendments that we wanted na hindi tatanggapin may affect my vote. Iyong mga amendments na iyon specifically doon sa 14-day detention na without warrant...

Q: 14-day detention nung suspect pa lang, di ba Sen. Kiko?

Sen. Kiko: Yes, yes at walang court order iyon. Pag ikaw ay suspected pa lamang at may written authority ng anti-terrorism council, you can be detained for 14 days and you can extend the detention for another 10 days. So iyon all in all 24 days, walang warrant of arrest, puwede kang i-detain. Medyo malaking talon ito sa ating existing jurisprudence and existing procedures sa criminal procedure and investigation.

Q: Maging sa bill of rights na nasa ating Saligang Batas, Sen. Pangilinan...

Sen. Kiko: That's right. Kasi ang sinasabi ng ating bill of rights, kailangan ang warrant of arrest ay ma-determine ng huwes mismo personally. Ibig sabihin, kailangan may judicial intervention. Ngayon ito ay wala nang judicial intervention for a period of 24 days. Of course, the law says they have to notify the judge immediately after the detention, but again malaking talon. And for 24 days of detention...

Q: Maraming puwedeng mangyari doon...

Sen. Kiko: Oo, nag-umpisa tayo sa three days. Iyong existing law three days for terrorist acts or suspected terrorist activities, three days lang. Pero ang all other crimes, murder, etc, actually 36 hours lang ang detention without the filing of charges e. Ngayon from 36 hours naurong sa three days, ngayon 24 days na.

Q: Dito papasok ang pinangangambahan mong puwedeng abusuhin ng law enforcers...

Sen. Kiko: Yes, that is right. Biro mo walang charges, walang judicial intervention...

Q: Pinaghihinalaan ka lang naman pero made-detain ka ng 14 to 24 days...

Sen. Kiko: Yes. Alam mo itong naging karanasan natin nitong nakaraang tatlong taon, ilang beses kaming pinaghinalaan na destabilizer daw ang Liberal Party, sinampahan pa ng kaso ang bise presidente ng sedition na walang basehan naman, hindi puwedeng ipagkaila na maraming, sabi nga di ba, naalala mo, ang LP daw ay involved sa ouster plot ng Red October...

Q: Maraming mga alegasyon din...

Sen. Kiko: And all proven to be false. At nangyari na ito noong nakaraang panahon ng diktadura ang mga opposition leaders inaresto walang warrant, kinulong tapos tsaka na lang sampahan ng kaso. Hindi ito galing sa haka-haka lang.

Q: You voted no kasama si Sen. Risa Hontiveros. Ini-expect mo ba na dapat bumoto rin ng no si Senate Minority Leader Franklin Drilon?

Sen. Kiko: Well nagkausap kami and in fairness naman, I also realized na mayroong ilang kahinaan kasi iyong dating batas na dapat talagang palakasin pero sabi ko nga on these two provisions.

Actually iyong second provision was iyong proscription of terrorist organizations. Ang ibig sabihin ng proscription o designation ay puwedeng ideklara ang isang organization na terrorist at pagkatapos noon, iyon na, puwede nang pumasok ang 14-day detention dahil nadeklara na bilang terrorist organization. So may pangamba rin tayo riyan.

Q: Sen. Pangilinan, ang sinasabi nga ho, mas magiging epektibo ang bill na ito kung epektibo pa rin ang Visiting Forces Agreement (VFA). Makokonek ba natin ito kasi kawalan daw ang intelligence sharing sa Amerika nang ibabasura itong Visiting Forces Agreement?

Sen. Kiko: Sa naging consultation at pag-uusap natin sa ilang nasa Armed Forces of the Philippines, pati na rin sa embassy officials sa US. Malaking... at base na rin sa report sa diyaryo, inamin mismo ni Secretary Lorenzana ng DND na iyong impormasyon na nakukuha nila galing sa incursion ng Chinese vessels, dahil sa drone iyan, dahil sa satellite iyan e na wala tayong kakayahan at binibigay ng Amerika.

Ngayong wala na tayong mga mata, ika nga mawawalan tayo ng mga mata, e di labas-pasok na ang Chinese vessels, ang mga warship sa ating karagatan. Malungkot na hindi na natin mababantayan nang maayos dahil wala na ang sharing ng information.

Q: Definitely makakaapekto. Kayo po ba Sen. Pangilinan ay sasama rin sa grupo rin nina Senate President Tito Sotto na maghahain ng petisyon sa Supreme Court para linawin lang ang posisyon ng Senado na dapat mayroon concurrence sa pagbabasura ng mga treaty?

Sen. Kiko: Pinag-aaralan pa namin. Pupuwede namang separate position din kami instead of joint dahil iba rin iyong mga argumento namin in the sense na ihahambing namin sa aming petisyon halimbawa na pending ngayon sa Supreme Court, iyong sa International Criminal Court.

Ang ating posisyon diyan ay hindi basta-basta puwedeng mag-withdraw ang bansa sa isang tratado na walang aksyon o concurrence ng Senado. Mayroon na kaming kaso na nakahain asserting the authority of the Senate na dapat mag-concur dito sa ating withdrawal sa ICC. So we are exploring all possible legal stretch also.

Q: Nabanggit mo ang mga Chinese, ang problema ho natin ngayon ay ang Philippine Offshore Gambling Operations o POGO. Ang sabi nga ho, ang daming sakit ng ulo ng gobyerno, bakit hindi pa tuluyang suspindihin iyong kanilang operasyon sa bansa, Sen. Kiko?

Sen. Kiko: Political will iyan pero nakikita naman natin na nakapalamya, unfortunately, ang ating gobyerno, ang executive department, pag China ang usapan. Dito na nga lang sa coronavirus, unfair daw sa China kung magkakaroon ng total travel ban, iyon ang unang bitiw. Tapos inatras nung nagalit na ang ating mga kababayan. Dahil dapat naman unahin, hindi ang unfairness to China, kundi ang kaligtasan ng ating mga kababayan.

Pero dito sa POGO ganun din malamya. Unang-una, sino ba ang nagpapasok ng mga iyan, di ba iyong mga nasa Bureau of Immigration din. Pero hindi naman nagkakaroon ng pananagutan ang Bureau of Immigration, nakaupo pa rin. Mayroon mga tinanggal pero reassigned lang pala, hindi naman talaga tinanggal as in sinibak. Sinibak, ibig sabihin ni-reassign. So iyon, nakakalungkot din na pangyayari iyon. So sabi ko nga, ang haba ng listahan ng mga batas natin na isinasantabi at hindi kinikilala nitong mga POGO operation. Nauna na 'yung tax laws, hindi ba?

Q: Hindi naman sila nagbabayad ng buwis...

Sen. Kiko: Yes. Immigration laws... Hindi ba? Labor laws... Local government ordinance sa mga permit. Hindi ba? Anti-trafficking of women. Anti-money laundering. Hindi pa may nabanggit pa si Senator Gordon na bilyong dolyares o daang milyong dolyares ang pumapasok. Kumbaga walanghiyaan na sa ating batas, wala ng pagkilala. 'Yung bang ang trato nila sa atin dito ay bansa nila ito at batas nila ang mangingibabaw kung ano man 'yun at hindi 'yung mga batas natin. Kaya nga ang panawagan natin, alam mo, you don't need a criminal case to deport these people. All that you need to do is have the immigration process of declaring them as undesirable aliens and have them deported immediately.

Q: Pero Senator Kiko ang sinasabi mo nga hindi natin kailangan ng criminal case... kailangan lang dito 'yung mga violations sa immigration. And yet ang problema natin ay nasa immigration hindi ba? Ang issue ng command responsibility para mabilis na tinanggal ng Malacanan dahil kinampihan ng pangulo itong si Morente. At mukhang nasa lebel lang mga empleyado o immigration officers itong pananagutan.

Sen. Kiko: Alam mo ang magiging resulta niyan ay tulad ng dati. 'Di ba tinanggal si Faeldon doon sa BOC? Nilipat na BuCor. Eh 'di 'yung incompetence at 'yung korapsyon nalipat naman sa BuCor dahil nga hindi pinaparusahan. 'Yung mga ninja cop ni-reaasign lang. Wala pang maliwanag na aksyon ika nga. Walang bitiw na salita na dapat ikulong itong mga ito. 'Yung pagpapalusot ng tone-toneladang shabu sa BOC, eh hindi naman naparusan 'yung BOC. Eh talagang ganito ang mangyayari diyan. Hangga't hindi mo pinaparusan ang mga nagkakasala ay paulit-ulit lang ang gagawing kalokohan. Hindi seryoso, 'yun pala drawing lang. 'Yun ang nakakalungkot. Dapat sana naging senyales na ito. Biruin mo "pastillas" bilyon, may ebidensya na. Hindi nga sinibak, hindi nga tinerminate, nare-assign. 'Yan ang malungkot. Eh talagang sa atin, hindi tama ito. Pero kapag kakampi kasi�di ba? Kumabaga ang batas para doon lang sa mga kalaban. Pero kapag kakampi hindi na kinakailangan itupad ang batas. Hindi tama ito.

Q: 'Yun nga ang nakalulungkot. Pero ang isa pang issue, ay concern ng iyong komite, Senate Committee on Constitutional Amendments. Ano ba ang pag-asa ng cha-cha? Sa Kamara pinag-uusapan ito, kumusta sa iyong komite?

Sen. Kiko: Well, you know last Congress, hindi natin pinabayaan 'yan, umikot tayo sa buong Pilipinas at nagkonsulta tayo. Dangan nga lang, ang nakita nating resulta doon sa mga hearing ay hindi nga natin alam kung ano ang gustong baguhin sa Saligang Batas. Iba-iba ang panukala, iba-iba yung proposal for Charter Change, iba-ibang klaseng pederalismo, at nakita rin natin na ang Economic Team mismo ay hindi sumasang-ayon sa pederalismo. Sabi nila a 130 billion ang magiging gastos ng pederalismo. Eh saan kukunin 'yon? Sabi nila more taxes para lang mapondohan itong Charter Change experiment na ito. May nagbago ba mula noon hanggang ngayon? Eh palagay ko ganun pa rin eh. So sa atin, if they act on it and refer it to us then we will hear it. But hindi naman masasabing hindi tayo naging, hindi natin inaksyunan ang issue ng charter change.

Q: Sa bagay, 'nung nakaraang Kongreso at ngayon, may mga pagdinig din ang inyong komite, may mga pag-ikot din sa bansa, eh talagang ayaw tanggapin ng tao eh. At masasabing hindi rin nila naiintindihan 'yung issue ng pederalismo.

Sen. Kiko: At lalo na kung hinalo mo na 'yung extensiyon ng termino...

Q: Oo, 'yung personal na interes, di ba?

Sen. Kiko: 'Yun din ang nangingibabaw sa usapang ito. Alam ko ang taumbayan ayaw ng walang eleksyon. At ayaw ng term extensions. So tingnan natin. Hintayin natin ang aksyon ng Lower House at we will see how we will move forward. Pero ang sa akin we are in constant communication and consultations with the Senators at syempre ako ay nasa Minority pero we continue to consult with and ang kilos natin ay kung hindi naman suportado ng mas marami sa mga Senador ay dapat hindi na ako chairman sa ngayon, 'di ba? So we're not doing this on our own. Hindi natin ito ginagawa na solo-solo. This is in communication and consultation with the majority sa Senate.

Q: On that note, Senator Kiko, salamat sa inyong oras at happy Sunday!

Sen. Kiko: Maraming Salamat din at ang sa akin, we should all speak up. Kung ayaw natin ng POGO, eh dapat sulatan natin ang ating mga congressman, sulatan natin ang ating mga Senador, kung tutol tayo sa Charter Change, ganun din. Ipaabot natin sa ating mga kinauukulan ang ating posisyon. Pati rito sa Anti-Terrorism Bill, kung mayroon tayong agam-agam, sulatan natin, i-email natin, magpost tayo sa kanila mga official accounts. Sa huling banda, sabi nga nila, ang demokrasya tayo rin, bilang taumbayan, ang interes natin bilang mamamayan ay dapat itinutulak natin at hindi lang tayo dapat nanonood at nagwawalang-kibo.

Q: Magandang umaga at salamat po sa panayam!

Sen. Kiko: Good morning at maraming-maraming Salamat! Magandang umaga.