Transcript of Sen. Nancy Binay's Interview, Pasada sa Teleradyo, December 22, 2020

Question: Ano na ba nangyari sa body cam? Kung walang video ito ano kaya ang news.

SNBA: Well I'm trying to remember sa budget deliberations kung ano ng ba ang nangyari sa budget nila for body cam. Pasensya na kasi sa sobrang dami ng tinalakay namin, I cannot remember anymore. Alam ko nabanggit sya pero hindi ko lang sigurado kung kasama siya sa PITC na mga pondo. Siguro I will review it kung ano na nangyari sa programa. Dun naman sa nabanggit ninyo, ako naman ay nababahala na sa paulit, ulit na dahilan na nanlaban. Ang akin kasi, sabihin na natin na nanlaban yung suspect, bakit kailangan patayin agad? Imbes na barilin sa ulo, bakit hindi na lang barilin sa tuhod para hindi makatakbo yung suspect. Why is the intention automatic is to kill? Ang main goal di ba dapat is to bring them in na buhay? But yung orientation nga is toward killing and not saving the life kahit suspect sya.

Question: Ano pong ginagawa ng ating PNP heirarchy para masala yung mga medyo bad eggs sa organization?

SNBA: Unang una siguro tinitignan ko we need to use technology para siguro pag tinype mo yung pangalan ng pulis, lalabas na yung record nya when they are up for promotion. Kung matatandaan niyo nagkaroon kami ng hearing sa senado kung saan nadiscover namin na may mga opisyales ng PNP na sangkot sa pagrecycle ng drugs sa Pampanga tapos napromote pa yung pulis na iyon. Kung hindi pa nagkaroon ng hearing, hindi pa malalaman na may ganoong prior silang kaso pero napropromote pa din. Itong kay Nuesca, red flag na na nagkaroon sya ng supension na 30 days. So magandang malaman ano ba yung ginawang intervention bukod sa suspension. Nagkaroon ba ng psychology test. i think magandang malaman kung ano ang mental health program ng PNP pagdating sa ating mga kapulisan. May access ba sila sa psychologist o psychiatrist? May nagaganap bang debriefing kapag nagkakaroon sila ng instances pag may napapatay sila kasi hindi normal na pumapatay ka ng tao kahit pulis ka pa e. So for me may psychological impact yan sa tao. So may ganoong processing ba na nagaganap sa ating mga kapulisan.

Question: May magagawa po ba ang legislature para makialam tayo sa ginagawa ng PNP sa kanilang mga tauhan?

SNBA: Unang una kami sa senado, nagfile kami ng resolution kasama sina senator, Angara, Zubiri, Villanueva, Gatchalian at Poe para tignan na ng senado yung paulit ulit na patayan na nagaganap the past few months. A few weeks ago may mag-asawang doktor na pinatay sa Negros tapos may dalawang abogado na ganoon din. Bakit puro kill kill kill ang nagaganap ngayon kaya nagfile kami ng resolution and hopefully sa pagbalik namin sa January, masimulan na namin ang hearing dito.

Question: Marami pong nagsasabi na maraming kasing enablers at mabibilang ng daliri mo sa kamay ang mga nacoconvict. What is your reaction to that senator Nancy?

SNBA: May frustration din sa justice system natin na medyo may kabagalan. Pero kagaya nga ng pinagusapan namin kagabi sa SRO, maganda siguro na buhayin itong PLEB na each locality may PLEB na may civilian component yung type of court na pwedeng mag-address tayong mga civilian kung may problema tayo sa mga kapulisan kasi ang problema dito kasama pa din nila ang nagdedesisyon sa mga kaso nila kaya may ganoong problema. In fact natalakay na din iyan na may kabagalan yung IAS sa pagbibigay ng desisyon sa mga nahaharap na kaso sa kanila laban sa mga pulis. Kasi pag tumatagal ng tumatagal, pati complainant nawawalan na rin ng interes dahil isipin mo ikaw na agrabyado, ikaw pa gagastos sa pamasahe, kukuha pa ng abogado. pag tumagal na hindi mo na lang itutuloy ang kaso.

Question: Pinaguusapan nga namin kamnina yung pamilya na yung namatayan at naagrabyado, sila pa ang namomroblema ngayon dahil iniisip nila yung pampalibing, yung kaso. Right now at the height of their emotion, ilalaban nila talaga yan hanggang dulo but the reality on the ground is after several months or several years, ano pang gagawin natin sa kahirapan ng buhay ngayon di po ba senator Nancy?

SNBA: Ayoko mawalan ng pag-asa. Iyong kaso ni Kian di ba nagkaroon ng hustisya sakanya? I guess kailangan lang talaga ng patience at kailangan nating bantayan. Mahirap gawin pero kailangan nating gawin na bantayan natin itong kaso na ito.

Question: Sa gagawin niyo pong hearing pagbalik mula sa recess ng senado, maaari niyo po bang i-suggest na tignan o i-review ng PNP yung proseso ng pagrereview ng psychoogical o mental health ng ating mga pulis personnel?

SNBA: I think isa yun sa puwede nating ma-bring up sa hearing at magandang malaman muna kung meron ba to begin with na mental health program para sa ating mga kapulisan? At gaano kadalas ba itong psychological test na ginagawa natin sa kanila, kasi, alam n'yo ang mga private citizen na naga-apply ng permit to carry ng baril, dadaan yan sa butas ng karayom doon sa psychological test, eh. Ganoon din ba kahigpit pagdating sa, siguro dapat maging mas mahigpit pa pagdating sa kapulisan iyong standard pagdating doon sa kanilang psychological capability and mayroon ba silang responsibility. But more than that, sa akin din, isa sa mga panukala ko kasi iyong magkaroon ng value formation or re-orientation sa ating mga kapulisan. Baka ngayon medyo may kakulangan sa paghahalaga sa buhay ng ating mga kababayan dahil parang, iyon na nga eh, katulad ng nabanggit ko, ang aim to kill kaagad, eh. Baka dapat mabago rin iyon or mapag-aralan kung paano maaalis ang ganoong thinking sa ating kapulisan.

Q: Opo, Sen. Nancy. Kanina pinagu-usapan nga namin ang mga usapan sa social media na kapag sinabi na "huwag ninyong lahatin" ang mga bugok sa PNP, pero sabi nga ng iba, "aba paano kung ang piloto ay alam mong 1 percent pala hindi talaga marunong magpalipad ng eroplano, would you still risk riding a plane?" Speaking of planes, Sen. Nancy, ang mga piloto mayroon silang simulation test na kailangan i-undergo kahit active sila. Sa PNP, mayroon bang periodic neuro-psychological evaluation na nangyayari, and is that something that perhaps the Senate and Congress can do something about?

SNBA: I think mayroon naman yata, Sir Peter, but siguro maganda tingnan kung ano iyong quality. Kasi halimbawa katulad ng kinukwento mo, itong mga piloto, I guess high-tech ang ginagamit na nila for simulation. So siguro magandang tingnan ano bang quality noong neuro-test na ginagawa natin sa ating kapulisan. Baka that is something na pwede nating tingnan kapag nag-hearing na kami sa Senado.

Q: Concerned din po tayo sa anak noong pulis who is being vilified on social media. Paano iyong rights nya as a child after things like these happen? Ito po ba ay ating nakikita o bibigyang-pansin lalo in light of what happened?

SNBA: Unang-una, I think mayroon nang panawagan kung pwede iyong videos na kumakalat ngayon, huwag nang isama iyong anak ni Nuezca. Ako nga, para sa akin, dalawang pamilya ang biktima. Dahil at the end of the day, iyong si Nuezca mayroon din siyang pamilya na mawawalan ng ama, 'di ba, dahil doon sa I guess init ng ulo. And then mayroon din iyong pamilya Gregorio na nawalan ng kapatid, nawalan ng nanay, nawalan ng anak. So dalawang victims po. Siguro maganda na parehong pamilya na mag-undergo some kind of debriefing or may access to a psychiatrist/psychologist para ma-process nila iyong pareho nilang pinagdaanan. Ibang perspective, pero pareho sila ngayong nasasaktan at pareho silang nasugatan, 'di ba?

Q: We will keep following ang developments tungkol dito.

SNBA: Sir Peter, i-ano ko lang po. Let us remember na marami pa rin tayong maayos na kapulisan. Ako, personally, ayaw kong bumitaw, eh, because we can't afford na mawala ang tiwala natin sa kapulisan. Can you just imagine kung iyong mga kababayan natin will just take the law into their own hands? Ayaw natin na mangyari iyan, kaya as much as possible, ngayon pa lang, I guess wake up call sa ating lahat itong nangyari na 'to na kailangan natin ayusin, kailangan may gawin tayong major para mabago natin ang culture of impunity na nangyayari sa atin ngayon.

Q: Gusto ko rin i-underline iyon na marami pa ring performing tasks beyond the call of duty, tama po iyon. Ngunit kailangan malaman din ng mamamayan na lahat ng tinatawag na pillars of justice sa ating sociedad ay gumagana at talagang hindi bibitiwan hangga't hindi nagkaroon ng tunay na pagbabago among other organizations, ang PNP.

SNBA: And siguro, Sir Peter, last na lang ha, at this point siguro, sana iyong mga kasamahan natin sa PNP magkaroon sila ng self-realization din na may problema, may problema tayo sa ating mga kapulisan. Kasi 'di ba, kung makikita n'yo ang mga comment, katulad nitong taga-Catanduanes, 'di ba, parang nakakabahala na ganoon ang mindset nila, na kapag pulis ka ikaw ang igalang, where in fact, we're all public servants, kumbaga nagtatrabaho kami para sa taong-bayan, it's not the other way around. Hindi isolated case itong comment sa Catanduanes, parang tino-tolerate nila. And how can we fix something when we will not accept na mayroong mali, mayroong dapat ayusin.

Q: Double-bladed po, in a way, dahil victim-blaming, pangalawa, sense of entitlement, siya iyong may baril eh. Pero natanggal na po yata iyong taga-Catanduanes. So yes, there's hope, and kailangan lang po talaga to make all the pieces of the puzzle fit, at kayo ay malaking bahagi po noon Sen. Nancy sa Senado.

SNBA: Maraming salamat. And, you know, magtatapos na lang ang taon mayroon pa tayong pinagdadaanan na ganito. But I'm hoping that 2021 will be better for all of us.