DWIZ interview ni Sen. Win Gatchalian kasama si Cely Bueno ukol sa credit card, Cha-cha at bakuna sa Covid-19

SEN WIN: Grabe yung halaga pero alam niyo ang nakakagulat marami ganitong cases, ang daming tumawag sa akin, nag-text, nag-email..

Q: Nabiktima rin sila?

SEN WIN: Oo, parehong na-charge yung kanilang credit card, pero iba't-ibang modus pero parehong direksyon para manloko. Kaya nga natuklasan ko na yung ganitong modus, hindi bago ito, maraming pong nabibiktima, yung ibang kababayan natin parang pikit mata na lang na nagbabayad kasi nga hindi naman nila mahuli, minsan kailangan i-prove mo pa na naloko ka at hindi ikaw yung nag-transact. So maraming ganitong mga cases na nai-report sa akin.

Q: Talagang may necessity na mas dagdagan pa yung security features?

SEN WIN: Talamak talaga, iba't-ibang halaga minsan may 20,000 may 30,000 may 100,000 pero ito siguro yung pinakamalaki kasi ito one million eh so ito yung pinakamalaki sa nakita kong report. Ibig-sabihin kung talamak, mas magaling yung scammer at hacker sa ganito, mas nalulusutan nila yung mga security measures ng bangko at kaya ang isa pang nasa isip ko, dapat ang mga bangko, galingan nila, i-level up nila yung kanilang security protocol para hindi sila malusutan dahil ito, ebidensya ito na nalusutan sila.

In fairness naman sa bangko, alam nila na nangyayari ito kaya kung mai-report kaagad, hindi naman nila pinipilit yung mga consumers magbayad pero may mga cases din na nai-report sa akin na yung bangko parang sobrang haba ng proseso at yung customer, kaysa ma-penalize pa, binabayaran na lang kung konti na lang. Nangyayari talaga ito kaya dapat talagang tignan ito ng mabuti ng sentral bank at yung mga bangko dapat pagaralan nila ng mabuti. Yung mga bangko hindi sila pwedeng manahimik lang, dapat meron silang mas mahigpit na security protocol dahil itong mga manloloko ay naghahanap lagi ng paraan para malusutan itong mga bagong protocol.

Q: In your end, hindi naman kayo mapeperwisyo dahil hindi kayo pagbabayarin ng bangko pero hindi niyo naman ho hahayaan na walang maibubungang maganda itong nangyari sainyo? Kumbaga may gagawin kayong hakbang para wala nang ibang mabiktima?

SEN WIN: Tama, kasi nung binabasa ko yung mga emails at reports ng kababayan natin, hindi siya isolated case eh, ang dami. Pati mga kaibigan natin, ikaw nga nabiktima ka rin so ibig-sabihin meron talagang butas at meron talagang dapat ma-improve para hindi na maulit ito. Talagang nakakalungkot lang itong nangyari sa atin dahil napakalaki yung amount pero hindi pwedeng sabihin na isolated case ito at business as usual, importante na may hakbang na gagawin para hindi na maulit ito sa ibang mga kasama natin at kababayan natin.

Q: Wala po ba kayong plano mag-file ng resolution in aid of legislation para magkaroon ng inquiry?

SEN WIN: Meron, gagamitin nating itong karanasan natin para maglunsad ng isang inquiry at ang ating layunin naman ay tignan ano po yung mga ginagawa ng mga bangko, ano po yung ginagaw ang Bangko Sentral kasi siya ang regulator ng lahat ng bangko at dapat siguraduhin ng Bangko Sentral na ginagawa ng mga bangko yung dapat nilang gawin para maproteksyunan yung ating mga consumers. At tignan na rin natin, kasi nagulat ako sinabi ng NBI, maraming sindikato, yung iba galing ibang bansa pa, tignan rin natin yung anggulo na yun dahil baka nagiging haven na tayo ng mga ganitong mga sindikato.

Q: Baka po kaya nagiging haven tayo dahil tinatarget nila yung bansa na mahina yung preventive measures? Anti-cybercrime law?

SEN WIN: Actually tinignan ko yung batas natin, maganda yung batas natin. In fact, ang taas ng penalty, six years and above yung pagkakulong tapos yung penalty, kung magkano yung ninakaw mo, doble yung babayaran mo doon. So in terms of batas meron tayong batas, sa tingin ko sapat naman ito pero titignan rin namin yung anggulo kung ano pa yung pwede ma-improve. Like for example, nakita ko may nag-report sa akin, actually si Congressman Joet Garcia, na siya rin nabiktima din siya eh, nangyari naman sa kanya nahirapan siya kunin yung investigation report nung bangko at ng merchant. So hindi niya alam kung saan siya maguumpisa. So ang isang pwedeng ma-improve dito, kung may ganitong cases dapat kaagad i-report sa NBI at sa kapulisan para may record ang kapulisan at NBI at ma-trace ho kaagad.

Q: So dina-draft niyo na yung reso na ifa-file ninyo sa Senate?

SEN WIN: Oo magda-draft tayo ng reso at pagbukas ng Senado ifa-file na natin. yung iba, nakita ko sa email, yung iba nga dahil yung halaga ay hindi naman ganun kalakihan ay nilulunok na lang nila kaysa masira credit nila or ma-charge sila ng interest pero masakit pa rin dahil naloko ka, hindi mo naman binili yun. Ang nakakatakot kasi baka pwedeng maulit ito, kung di man sa akin, sa ibang tao. I'm sure itong scammer na ito nakikinig sa atin ngayon ay pinagmamalaki na malaki ang nakuha niya at malaking tao ang kanyang nabiktima kaya hindi siya titigil diyan kaya dapat mahuli na ito kaagad at magawan ito ng imbestigasyon.

Tingin ko kapag napagusapan ito ng mabuti magkakaroon pa ng malaking improvement pagdating sa paghihigpit at security protocols ng mga bangko at ng Bangko Sentral.

Cha-cha

Q: Usapin ng Cha-cha, ano po yung masasabi niyo sa timing, kayo po ba ay pabor?

SEN WIN: Yung mga ganitong pag-amyenda ng saligang batas, ang timing ay napakahalaga. Full disclosure, nag-file din ako ng resolution pero maaga pa ito, siguro nung nanalo tayo noong bagong kongreso, pagbukas noong 2019, finile ko ang isang resolution para amyendahan ang saligang batas doon sa economic provision pero sana natalakay yun noon habang malayo pa ang eleksyon. Ngayon kasi nasa kalahati na tayo ng termino, halos patapos na ang termino natin at ng iba ang mga political figures kaya pwede tayo magkaroon ng pagdududa kung gagalawin natin itong saligang batas natin ngayon. Importante dito timing at tiwala dahil kung walang tiwala ang taong bayan at tingin nila ginagawa ito para sa kapakanan ng politiko, hindi magbubunga ng mabuti at maganda itong gagawin natin. Ako, sang-ayon ako sa pagamyenda ng saligang batas lalo na pagdating sa economic provision. Sa ibang bansa kagaya ng America tuloy-tuloy ang pagamendya nila ng saligang batas nila pero sa atin, importante timing para hindi mawala yung tiwala ng taong bayan na ginagawa ito para sa kapakanan ng mga politiko. At alam mo naman kapag binuksan ang isang batas napakadaming pwedeng isingit diyan, sasabihin natin economic provision pero isisingit yung term limit, yung mga iba pang provision pero pwede naman isingit yung mga magagandang provision pero hindi na natin mako-control kung ano pa yung pwedeng isingit na magiging hindi maganda o magiging pabor lamang sa mga politiko. Kaya sa tingin ko yung timing hindi na maayos ngayon. Ang magandang mag amyenda sa saligang batas ay yung mga nasa bagong termino na para walang duda at malaya ang pagtatalakay ukol dito. Kaya ang pinakamagandang timing, sa sakin ah, tingin ko, yung first year after the elections, yun ang pinakamaganda, hindi na pagdududahan yun dahil matagal pa yung halalan eh lalo na kung gagalwin natin yung mga political provisions, pinakamaganda niyan first year of the new term ng bagong administration.

Q: Bahagi ng adhikain ng pangulo ay maresolba itong communist party of the Philippines. Nakita ng pangulo merong mga party-list groups na connected?

SEN WIN: Kung matatandaan natin yung Bayanihan I, isang page lang yun eh, nung natapos yun parang bente na pahina na, magaganda naman, hindi naman natin sinasabi na hindi maayos, maganda naman yung mga suggestions pero hindi mo mako-control yung mga mambabatas natin kung ano yung lalagay doon dahil lahat naman pwedeng i-justify na maganda, na ito ay tama, or para sa bayan. Kaya yan din po ang pwedeng mangyari, economic provisions lang sa umpisa pero pwedeng manganak yan sa political provisions, sa eleksyon so hindi na natin mako-control kaya ang pinakamaganda para walang duda, sa unang taon pa lang ng bagong term at eleksyon para mahaba-haba pa yung paguusap.

Q: Isa rin ba kayo sa mga nangangamba na kapag con-ass, gawing voting jointly, kapag ganun magiging insignificant ang boto ng mga Senador dahil ilan lang kayo?

SEN WIN: Wala na talaga dahil 300 tapos tayo 24 lang. Pero mapunta lang ako doon sa party-list dahil yan din ang isang dahilan ng ating pangulo. Ako sang-ayon ako doon dahil ang intensyon naman ng party-list before is for the marginalized, so yun naman po ang intensyon ng mga marginalized pero makikita natin ngayon, yung mga pinakamayayamang congressmen na ang nasa party-list. So hindi yun ang spirit ng party-list concept, ang spirit ng party-list concept ay para mabigyan ng boses yung mga walang boses o tinatawag nating mga marginalized. Ito yung mga mahihirap nating kababayan pero hindi na ganun ang nangyayari kasi nga yung batas iba yung paggawa pati yung decision ng Supreme Court nagiba na rin so hindi na naging ganun. So tingin ko, sang-ayon ako sa Pangulo na dapat tignan ulit ang konsepto ng party-list dahil yung diwa ng party-list hindi na yun yung nakikita natin ngayon.

Kapag makita mo yung constitution, very clear doon na marginalized dapat pero kapag tinignan mo yung mga partylist ngayon, alam naman natin na hindi na ganun yung diwa sa ating saligang batas.

Bakuna sa Covid-19

Q: Itong sa bakuna, mga LGU's nagkakaroon na ng sariling initiatives para maglaan ng pondo para sa kanilang mga constituents?

SEN WIN: Kausap ko na nga si Mayor Rex, in fact araw-araw kami naguusap dito sa bakuna at within the week magpipirmahan na ang Valenzuela at AstraZeneca para magsuplay ng bakuna. Ang estimated timetable ay July dadating na yung physical na bakuna sa amin, sa Valenzuela. Ang gusto sana namin almost 70 to 80 percent ng population namin pero dahil nga agawan ang binigay lang sa amin ay 40 percent of our population.

Q: Pero at least sigurado na yun?

SEN WIN: Yes, sigurado na yun so ang 40 percent namin halos, more or less around 350,000. Sigurado na kami so ibig-sabihin kampante ako na by July, may bakuna na tayo dito sa ating bansa. Ang gusto nga natin itanong sa Monday, yung mayayaman na LGU nakakabili pero paano yung mga mahihirap na LGU? Hindi naman lahat ng LGU's merong ganitong kakayahan? Kaya yun din ang dapat ma-klaro natin ng mabuti dahil yung mga mayayaman lalo na dito sa Metro Manila makakabili talaga sila pero kung ikaw ay isang maliit na LGU, eh paano naman sila? yun ang hindi pa klaro kung paano idi-distribute doon sa mga maliliit na LGU's natin.

Q: So yun po ang gusto niyo malinawan pagdating sa hearing?

SEN WIN: Sa akin kasi, yung bakuna talagang dadating na sa atin, oras na lang yan, ang hindi very clear sa akin yung distribution. Hindi rin very clear sa akin yung access, for example ikaw ay manggagawa, hindi naman ganun kalakihan yung sweldo mo, paano ka bibili ng bakuna at saan ka bibili ng bakuna? Lalo na doon sa mga manggagawa natin na nawalan ng trabaho, sino magbabayad? Philhealth ba yan? LGU ba yan? O sila ba ang bibili? Marami sa ating mga kababayan ang walang pangbayad talaga dahil nga sa hirap ng buhay ngayon so paano natin sila maabot?

Q: Itong mga LGU's nagkaroon ng sariling initiatives, bukod sa meron naman silang pangbili, dahil po ba nababagalan sila sa national government?

SEN WIN: Tingin ko naman hindi nababagalan, sa amin naninigurado lang. gusto lang namin masigurado na meron talaga kaming hawak na bakuna kasi nga kung dadaan yan sa national government, alam natin na maraming priority ang national government, uunahin nila yung national hospitals. Ang gusto lang naman natin dito sa Valenzuela na masigurado na may hawak na tayong physical na mga bakuna. Pero na-experience rin namin ang hirap, talagang agawan. AstraZeneca kasi talaga ang pinakamura at pinakamadaling i-distribute. Hindi mo kailngan ng refrigerator na napakalamig, ordinary refrigerator pwede na. yung mga Pfizer, yung kailangan mo doon yung below 20 degrees dahil napakahirap at medyo may pagkamahalan yun, almost five times more yung presyo. So ang pinaka prefer natin yung AstraZeneca at natuklasan namin na agawan rin talaga kasi hindi lang tayo kung hindi buong mundo yun ang gusto.

Q: So yung sa Valenzuela, kelan ang pirmahan ninyo with AstraZeneca?

SEN WIN: This week magkakaroon na ng pirmahan, at yung allocation namin ay mga around 350,000. So gumagawa na kami ng protocols ayon din sa ni-release ng DOH na mauna yung frontliners, yung senior citizens tapos sunod na yung mga iba. Mahalaga yung hearing sa Monday so maganda na mapakinggan natin.