TRANSCRIPT OF INTERVIEW OF SEN. FRANCIS PANGILINAN WITH SENATE MEDIA
04 February 2021

LEGEND:
SFNP - Senator Francis "Kiko" N. Pangilinan
CB - Cely Bueno
NR - Nimfa Ravelo
SAT - Sherrie Ann Torres
CSF - Cecille Suerte Felipe
MG - Melvin Gascon
JI - Joyce Ilas
MR - Milky Rigonan
JPS - JP Soriano

---

SFNP: We're here to discuss 'yong ating naging hearing sa resolution natin ng Senate Resolution 618 at nagkaroon nga ng hearing noong Lunes nga tungkol dito at magkakaroon pa ng dagdag na hearing dito sa presyo ng baboy, presyo ng gulay, at paano maiibsan itong spiraling cost of food prices in the middle of joblessness, in the middle of krisis sa ating ekonomiya. At talagang masakit para sa ating mga kababayan kaya natin hinain itong resolution na ito, at kahit paano, mayroon tayong mga nakitang mga gaps doon sa implementation ng Executive Department dito sa Price Act--'yong batas na inaalalayan ng ating mga mamimili at consumers sa usapin nga ng pag ensure na ang presyo ng mga bilihin ay affordable. Ang biro nga ngayon sa social media ay dati, pag ikaw ay kumain ng baboy, ay tataas ang iyong high blood o magkakaroon ka ng high blood pressure. Ngayon, bibili ka pa lang, high blood na dahil sa taas ng presyo naman noong isang kilo ng baboy. Kaya biro man 'yon, alam naman natin ang mga kababayan natin mahilig magbiro pero talagang masakit sa bulsa. Lalo na't mahilig ang ating mga kababayan sa karne na baboy. So 'yon, siguro we can start the ball rolling with your questions and, again, maraming salamat for taking time to join us in this online Zoom presscon.

CB: Sir, unahin ko muna itong sa unemployment. Sir, sabi niyo parang nagkaroon ng second wave ng unemployment. Pinaka-latest 'yong about 2,300 na po na employees 'yong nawalan ng trabaho ang then mayroon din ata about 300 sa Philip Morris, nagsara pa ang Makati Shang, the Okada, Solaire, about 10,000 employees ang na-retrench din. So--

SFNP: [Crosstalk] Philippine Airlines.

CB: Oo, sir. 'Yong nga po sir 'yong is about 2,300. So dito sa second wave ng unemployment, ano 'yong dapat gawin ng gobyerno? Enough na ba 'yong Bayanihan 2 or dapat pa rin bang i-approve 'yong Bayanihan 3?

SFNP: Well, ako-- 'yong nakita nating halimbawa dito sa datos ng Department of Agriculture na bente singko porsyento (25%) lang ng Bayanihan 2 fund ang, so far, nagagastos. 'Yan ay sa dapat tutukan-- 'yong pag release ng pondo ng gobyerno. Nandiyan na 'yong pondo eh. Hindi lang naipapatupad nang mabilis ang pag release. Sabi nga, "aanuhin mo pa 'yong damo kung patay na 'yong kabayo?" and I think, part of the reason why talagang hindi tayo mabilis makapag recover, apart from itong delay diba sa pagpapatupad ng atin COVID response, 'yong kakulangan ng contact tracing, kakulangan ng testing, at ngayon ay kakulangan ng vaccine roll-out. Naunahan pa tayo ng Myanmar at Bangladesh, ay 'yong mabagal at makupad na pag release ng pondo ng gobyerno. Government must step in and provide 'yong stimulus. Kaya nga Bayanihan 2 'yan eh para harapin itong problema ng manggagawa, ng mga magsasaka, ng mga mamimili so gastusin agad-agad, ilabas agad-agad. Maghanap ng paraan to address the bottlenecks in the release of these funds. The funds are there and there is no excuse why there is a considerable delay considering, precisely, na naghihingalo na ang ating ekonomiya. At daing ng ating mga kababayan ay nasaan ang ayuda, nasaan ang suporta sa iba't ibang mga sektor?

CB: So, Sir, unahin munang i-release yung mga na-allocate nang funds under Bayanihan 2, under 2021 budget, bago pag-usapan yung possibility na mag-approve ng Bayanihan 3?

SFNP: Well, ang sa akin, Bayanihan 3 is something that we should begin discussing. Pero what's the point in passing Bayanihan 3 if the funds will suffer the same fate as Bayanihan 2? Anong punto n'on? Nagpasa ka nga ng Bayanihan 3, pinondohan mo nga, e yung Bayanihan 2 hindi pa nagagastos. Dapat walang problemang pag-usapan ang Bayanihan 3, ang dagdag na ayuda, pero alamin natin ano ang unang hakbang ng gobyerno para gastusin yung nakabinbin at nakatengga na pondo ng Bayanihan 2.

CB: Sir may mga suggestion na luwagan na yung quarantine protocol particularly dito sa Metro Manila. From GCQ, sa ilalim na raw ng MGCQ kahit wala pa yung rollout ng vaccine dahil 'yon daw ang isa sa makatutulong para medyo umangat o sumigla ang economy natin.

SFNP: Maganda sana 'yan kung epektibo ang ating contact tracing saka ang ating testing. Kaya maganda rin 'yung balitang mayroong saliva testing dahil mapapabilis. Dahil malalaman natin. Hindi tayo pumapasok sa giyera na bulag. 'Yung giyera ay, kumbaga, 'yung mga bala, ligaw na bala, 'yun yung virus. 'Yung testing, 'yun magbibigay sa atin ng kaalaman na nasaan yung virus, nasaan yung mga bala. Para maiwasan at maprotektahan ang publiko. So, magluluwag tayo, nasaan ang contact tracing, nasaan ang testing? Para tiyakin na hindi lalong kumakalat ang COVID. Lalo na't ngayon, dahil sa bagong mga variants, may eksperto na nagsasabi na maaaring 15 times more ang magiging infection rate niya. Ibig-sabihin, kung isang libo ang kaso ngayon, 'pag hindi nabantayan, dahil dito sa bagong variant, maaaring isang libong kaso araw-araw. Ay, hindi tayo maaaring mapunta sa gano'ng lugar. So yes, we should be able to open up but that is contingent in ensuring that our testing and our contact tracing is up to par. Ang problema, ang balita natin, pati 'yung pondo para sa contact tracing ay hindi pa available or hindi pa na-re-release agad-agad. So talagang ang puno't dulo nito, paano- Nasa emergency situation tayo pero ang release ng pondo ay parang hindi emergency. 'Yan ang problema. Dapat siguro umupo silang lahat, ang ating executive department, ang ating economic team, at magkaroon ng dagdag na action steps para itong pag-release ng pondo ay magawan ng paraan.

CB: Sir tungkol naman dito sa mataas na presyo ng karneng baboy. Ipapatupad na Sir, 'di ba, 'yung price ceiling alinsunod sa executive order na pinalabas ng Malacanang. May mga nagsasabi, d'on sa price ceiling, papatayin daw yung mga maliliit na magtitinda lang. Sa tingin niyo ba makaka-address ito kahit papaano, 'yung price ceiling, o magbibigay lang ito ng dagdag na problema?

SFNP: Well again, it's a question of effective implementation. Kung temporary 'yan, at maayos naman na 'yung implementasyon, at hindi lamang sa usapin ng price ceiling. Kung price ceiling lang 'yan, at hindi kaagad-agad mailabas ang tamang supply ng karne, ay mawawala rin ang saysay ng price ceiling. It's really a question of supply, primarily. At saan natin kukunin itong supply ng karne? One is importation pero hindi maaaring importation na dating gawi, na undervalued, na may techinical smuggling. Kailangan importation na sapat. Otherwise, may price ceiling ka na, masyado pang marami ang na-import, ay talagang babagsak ang industriya ng magbababoy na lokal, 'no? So, it's a balancing act. Price ceiling, temporary, is one step but it has to be followed by pagbabantay nung presyo at paghahanap nung sinasabi na nag-po-profiteer. Mayroon niyan pero hindi lang 'yan ang dahilan kung bakit tumataas ang presyo. Ang pinakapangunahing dahilan ay supply. So kinakailangan din bantayan ano ang magiging release ng karne sa merkado, saan kukunin ito, at paano titiyakin na magkakaroon ng effective delivery system para 'yung presyo ay na-mo-monitor at hindi tumataas tulad ng nangyayari.

CB: Pero- so, sa tingin niyo ba competent si Secretary Dar? Nag- uh, nagkaroon ba siya nang kakulangan para hindi umabot sa ganitong puntong situwasyon sa presyo ng baboy. Yung repopulation, wala ba silang immediately ginawa eh expected na nga po daw itong shortage sa supply. So na-naging kuwestiyonable ba yung pagiging competent ni Secretary Dar?

SFNP: I think in the issue of- of filing charges against those who are taking advantage, no, kasi nga may mga traders na nagsasamantala. Dito, ata, dapat umpisa pa lang nung price feeze ay binantayan na, so nagkaroon ng kakulangan dito pero hintayan natin kaagad, no? Kaya nga natin tinawag yung hearing e, para kalampagin ang departamento at ang mga ahensiya ng pamahalaan sa Executive Department na gawin itong pagharap ng maayos sa problema ng pagtaas ng presyo ng bilihin.

CB: So, sir, last na lang ako-

SNFP: [Crosstalk] Ju-just to give you a sense, no, yung a- nabanggit ko ito nung- nung aking opening statement doon sa hearing. Nung 2014, June, mga dalawang linggo pa lang akong naging Cabinet Secretary sa Food Security o Presidential Assistant, fifteen percent [15%] na yung pagtaas nung presyo ng bigas. Yung inflation, daing ng tao ay hirap na hirap sila dahil nga tumataas ang presyo ng bigas at iba't ibang basic commodities. So immediately binuhusan natin ng NFA rice. Kasi nga supply and in Metro Manila we increased the releases of NFA rice by as much as seventy-five percent [75%] halos dinoble natin sa bawat wet market, pero binantayan din natin yung mga nagsasamantala. Yung mga nagrerebag, yung mga nag-didivert- yung diversion ng bigas. Mula sa NFA diretso dun sa trader tapos nirerebag tapos binibenta ng commercialized. In fact, sabi ko nga, nagsampa tayo ng reklamo sa Region III, IV, V, VI, Caraga, and NCR in a span of three weeks. Dahil nga ang message natin 'wag kayong magsamantala. And we deputized the NBI and the CIDG to do this, together with the NFA. So nakita natin, number one, supply- binuhusan natin ng halos doble ang supply ng bigas sa urban centers. Pangalawa, nakita natin yung gaps dito sa enforcement nung batas dahil merong mga nagsasamantala at nagsampa tayo ng mga kaso. At pangatlo, tiniyak natin na yung importation- dahil ngayon pinaguusapan ng importation, ng importation karne -ay transparent at mababa. Hindi yung overpriced din yung importation o kaya yung devaluation, which requires now a strong coordination between the BOC, diba, and the DA and the Bureau of Animal Industry, yung BAI, para cuentas claras. Sino ang nag-iimport? Magkano ang binabayaran? 'Wag i-undervalue at bantayan ang prosesong ito. And these three, proper importation to ensure tama yung presyo ng binil- na pinasok- yung karne thereby augmenting yung supply; increasing the supply from local sources yung ating NFA; and pangatlo, siyempre, habulin yung mga profiteers.

CB: 'Yon ang dapat gawin nila Secretary Dar-

SNFP: Dapat nakikita na natin na mayroong mga sinsampahang kaso, dapat nakikita natin na may coordination ang BOC, at ang BAI, at ang DA, at ang DOF para cuentas claran-claras, transparent itong proseso ng pag-iimport at dapat makita din natin yung dagdag na supply mula sa lokal, mula sa Visayas, ano ang- sabi nga doon sa hearing suportahan ang transport. Dagdagan na ang ayuda para yung cost of transport mula sa Visayas at Mindanao na ASF-free ay kumikilos ang departmento.

CB: And then- sir, last na lang. Tungkol doon sa Cha-Cha according to Congressman Garin, tiyak na kararating yung kanilang pinasa sa community-level sa senate at ang appeal niya sa senate bigyan naman daw ng chance yung Cha-Cha. Ano ba ito? Pressure ba ito sa inyo? Magpapapressure ba kayo sa house doon sa appeal niya?

SFNP: Hindi naman pressure. Natural lang na sila'y mananawagan at kasama yan sa ating tungkulin, so nagheahearing nanaman tayo. Hintayin natin yung kanilang official communication sa atin at tsaka natin pag-usapan kung ano ang nilalaman nun dahil committee level palang.

CB: Kailan po sir yung next hearing? Sa [cha-cha]

SFNP: I was-- schene-schedule pa natin, inaabagangan natin. Baka naman -- we're conferring with the members of the house of representatives. Ano ba ang schedule nila sa pagpasa niyan on --sa plenaryo? And then we can adjust our schedules accordingly.

CB: Pero sir may time pa ba? One year--more than one-year nalang.

SFNP: Well, kaya rin natin heanihearing para malaman natin kung may oras o wala. In fact, yan ang isa sa mga tinanong natin nung unang hearing at palagay ko hindi pa natin naririnig yung business sector. Gusto rin natin marinig yung local governments, so yan din magiging kasama sa agenda sa next hearing.

CB: Sir, ang susunod na magtatanong si She.

SFNP: Yes, She. Go ahead.

SAT: Sir, sundan ko lang yung tanong ni Celie tungkol doon sa consumer muna sa issue ng consumers. Dapat ba na ireconsider o irevisit ng Malacanang yung inaprobahan na price ceiling? Kasi ang daming apila especially yung mga retailers diba.

SFNP: Yes, pero ang sa akin kasi it's a temporary measure -- ang alam ko dalawang buwan lang so tingnan natin. Ang sabi ko nga dito eh, mas mabuti na yung naghahanap tayo ng mga solusyon kasya sa nanonood. Pag hindi ito -- and I'm saying this alone will not make it work. A price ceiling alone-- kung yaan lang ang gagawin at hindi mabilis kumilos mas mabuting hindi na lang gawin yan. Kasi nga kung wala rin yung supply na dapat ay manggaling either sa Visayas at mabilis nadidistribute at kung hindi rin binabantayan --ang balita daw eh ito naman ay information that we are looking at, mayroon mga nag-import pero hindi nilalabas. Hinihintay tumaas ang presyo --yoon dapat madaling hanapin yun kasi ang imported frozen yun. So alamin natin sa-- in fact, we raised this already, sumulat na tayo kay Secretary Dar na ano yung listahan nung mga cold storage facilites na kung saan ginagamit ng mga meat importers: alamin, at i-deputize siguro ang NBI o ang BI---CIDG, at tingnan kung mayroon bang a-- kung mayroon bang yung tinatawag nga-- sila na mismo ang nagsabi may nagmamanipulate ng presyo-- ng supply. So ano yung kilos nun? Nasaan yon? Di ba kung imported yun, frozen yun. Kung frozen yun, nasa mga cold storage facilities yun na-accredited so alam din nila kung nasaan yun-- kung talagang bubusisiin ng husto.

SAT: So hindi--hindi tama na i-rule out agad yung hoarding na sinasabi, Sir.

SNFP: Well, they are the one-- galing sa kanila, hindi naman galing sa akin yan eh. So labag sa batas yan. Yan ay pinaparusahan ng up to one million pesos in fines di ba? Eh nasaan yung sinasabi nila at anong gagawin nila? Yaan ang hinihintay natin dahil kung price ceiling lang na wala namang --yun na nga kase pagka nakitang humohoarding diba ang mangyayari--ang resulta niyan diba confiscation and then pwepwedeng i-release or malaman na nila na nag-iiispeksyon na itong mga --itong mga ahensya ng pamahalaan eh kusa na nilang i-rerelease. Oh, e di madadagdagan ng supply sa merkado diba. So yun ang --yun ang ano-- combination of monitoring the prices, this price ceiling which is temporary, but this alone is not going to be enough. We have to have implementation of the law and we have to have --ensure na madagdagan ang supply sa merkado. Kasi pag nakita nilang lumalabas na yung supply at bumababa na yung presyo, siyempre ayaw nilang manatili yung mababa yung kanilang stock, ilalabas din nila.

SAT: Sir--

SNFP: Yun ang magiging isa sa mga solusyon para umangat ang supply, dumami ang supply. Pag dumami ang supply, bababa ang presyo.

SAT: Sir, isa pa on this. Ano ang plano niyo sa committee dito sa sinasabi ng grupong Sinag na mismo si Secretary Dar yung nagpepetition na ibaba yung tariff rate sa rice and other commodities?

SNFP: Well nagkaisa kami sa hearing and in fact ang magandang resulta ng hearing ah-- and hopefully ifo-follow through ng mga senador na hindi tayo papayag sa pagbababa ng taripa dahil nga yung ating industriyang lokal di ba kikita naman ang importation kahit may ganung taripa eh kasi nga kulang ang suplay eh di ba so bakit natin ibababa ang taripa eh ang taripa dapat yan napupunta nga sa industriya so yung pag-bababa ng taripa kung ako ang tatanungin eh baka dapat pataasin- pababain sa pwesto yung mga nagdedevalue ng technical smuggling kasi di ba kasi mababa ang valuation sabi nga-- at hiningi natin itong sa hearing kasi sabi nung ilang mga local producers ang bili daw nila-- kasi local producers sila pero minsan nag iimport din sila eh 3 dollars diba 3 to 5 dollars ang imported na karne pero ang sinasabing halaga dito is 70 pesos na which is a turn di ba oh eh bakit ganun binili mo ng 3 dollars pero ang babayaran mo irereport mo 70-- 1 dollar lang 1 dollar 50 kalahati di ba para mabawasan yung taripa kasi nga may 30 percent e di kalahati nalang yung nakokolekta mababang presyo limpak limpak naman ang kinikita di ba nitong ating mga importer di natin nilalahat importante rin ang importation lalo na ngayon milyon ang nawala ah-- baboy estimate nila anywhere between 4 to 5 million heads in the last year alone nawalan ng suplay at tuloy-tuloy parin ang challenges sa suplay dahil kumakalat parin itong swine flu.

SAT: Sir hindi niyo pa nakikita yung mga pangagailangan na i-combine ang investigation sa blue ribbon committee given yung may namemention na names like [unclear] eto yung mga bumabalik na mga pangalan and allegations of parang seemingly parang ah-- yung some officials are in cahoots with unscrupulous strangers diba.

SNFP: I'll wait for the next hearing kasi may mga tanong din ako sa susunod na hearing then will take it from there. In fact yung nga nabanggit na natin initially bakit yung dating tinanggal dahil sa allegations ng smuggling eh ngayon ay involve dun sa importation di ba parang ano ba ito parang sinasadya ba ito- yung MAV allocation yan din bubusisiin natin yan dahil lalo na nung panahon namin sa NFA meron MAV allocation dati eh discretion nung NFA na sino bibigyan ng permit dun sa map di ba kaya ang reklamo ng private sector may mga favoritism di ba so ang ginawa natin noon para walang favoritism ginawa natin ano pro rata kung ito ang halaga 54,000 metric tons. Mag-a-apply kayo sasabihin ninyo yung ano-- yung inyong application tapos ire-regulate ilan lang ang pwedeng kumuha ilan lang hindi pu-pwedeng 54,000 metric tons pero isa kukuha ng kalahati tapos yung sampu eh mag-- hindi pu-pwedeng ganun dapat walang discretion ano ginawa natin hindi first come first derve mahirap jan sa first come first serve ibig sabihin yung unang nag apply eh ang balita-- ang nakita natin noon eh binabago ang data. Di ba kapag merong nakiusap biglang yung first come first serve hindi na alam walang transparency eh so ginawa natin noon sabi natin lahat nung application ninyo isang buwan submit ninyong lahat walang first come first serve basta lahat ng nakapagsumite ng isang buwan at merong application ipro pro rata natin yung importation para walang ano favoritism walang-- jan pumapasok yung ano "magkano akin dito?" para ikaw unahin ko. Di ba eh kung bibigyan kita ng sampung libong kilo pwede ba meron akong-- magkano per kilo sa kin? Yan yung mga nangyayari na dapat ding bantayan. So that's why marami tayong tatanungin kaya nga hiningi natin yung mga pangalan nung mga importer at yung volume ng mga inimport nila last year at bubusisiin natin para makita natin kung meron nga bang minamagic dun sa importation.

SAT: Sir shift lang ako ah mabilis lang on chacha. Gaano kabigat yung opinyon ng mga local government officials sa isyu ng charter change kasi kahapon may nagsalitang dalawang mayor sinasabi nila hindi nila maharap 'to and apparently parang sinasabi rin nila na wala namang talaga interest na magkaroon ng chacha at this point.

SNFP: Well yung charter change public interest ah-- yung 'di ko naman nakikita na nagkaroon ng pagbabago dahil nung ah-- huling kongreso wala pang 3 percent ang nagsasabi urgent ang chacha ah-- sa poll ng either SWS or Pulse only 3 percent said that it's urgent 97 percent did not think it's urgent so I wouldn't be suprised if ganun pa rin ang sense ng publiko di ba lalo na't COVID so at ating mga lokal na opisyal ayan ang pinaka malapit sa puso ng ating mga kababayan dahil araw-araw silang humaharap sa ating mga kababayan at sila rin ang minamandato na kumilos dito sa COVID response, sa vaccine rollout, sa contact tracing, sa testing so i'm sure ngayon palang eh hilong talilong na sila dahil dito sa COVID response siguro kaya-- I'm just thinking out loud ng maaring dahilan ba't nila tinututulan o hindi nila nakikita yung urgency ngayon

SAT: Oo, pero how will it affect-- that would be the recommendation of your committee especially since marami ring mga senators ang lukewarm yung response pagdating sa issue ng chacha?

SNFP: Will wait for their official comments dun sa issue and then we will take it from there-- I would rather speak through our report and through the hearings ah-- ayoko silang pangunahan pakinggan din natin.

SAT: Sir, last na lang from my end. Hindi niyo ba- Kasi for example, dito sa Bayanihan 2 kasi, 'di ba, mayroon ding 4 million something budget sa paglalagay ng mga bike lanes. And then until now, especially dito sa NCR, wala pa ring nai-de-deliver. You're not seeing any problem pagdating sa delivery, kung ito may pondo na, mayroon nang guidelines, hindi pa rin na-de-deliver, tapos mayroon pang isa na padating na hopefully magiging batas on this.

SFNP: Well, if Bayanihan 2 releases is to be an indicator, siyempre, 'yun na. Hindi tayo masusurpresa kung pati ito mauwi sa underspending at hindi mapapatupad, but, and that's why importante dito, kaya nga mayroong check and balance. Kung gano'n ang prinsipyo ng tatlong sangay ng gobyerno, executive, legislative, judiciary, so, tayo sa legislative, kakalampagin natin. At nakita naman natin na kahit papano ay nagkakaro'n ng resulta. 'Yung vaccine rollout, bago natin isinulong yung Committee of the Whole hearing, ang anunsyo ay 5 years ang vaccine rollout. Ang anunsyo, March, pero Sinovac lang 'yung vaccine. This was in December. And when we announced it, siguro nakita ng ating nasa executive department, na kailangang, 'di ba, medyo- I'm sure they were at it, they were working on it, pero lalo silang, sabihin na nating nagkaroon ng pressure, o nagkaroon ng dagdag na dahilan para magtrabaho nang husto. So much so na pagdating nung January, pito na ang nakausap nila, and then February na. By the way, February 4 na ngayon so they have 16 days to go before the vaccine rollout, as they committed, at least 'yung indicative target of the rollouot. So 'yun ang gagawin natin dito sa batas na ito, kakalampagin na naman at tityakin, at sana magkaroon ng resulta. And I really think that the executive department should create a inter-agency underspending taskforce. Maybe they want to call it in a more positive way. Pero talagang kailan aabot ng 50% disbursement, kailan aabot ng 100% disbursement? At I just found out about that and I'm getting more details. And in fact, baka naman premature pero 'yun na nga, we intend to file a separate resolution to look at this spending and what can be done to hasten the spending, what targets should be put in place para itong spending ay matugunan na nang husto.

SAT: Sir, spending on all government ...

SFNP: Well, COVID primarily. COVID primarily kasi kung ... diba even the vaccine rollout. Baka mamaya dahil, dahil sa mga problema sa releases ay hindi agad magkaroon ng rollout. Hindi ba? Baka magreklamo yung mga local governments na hindi nire-release ng DBM ung kanilang mga allocations, yung kanilang mga, uh, o nakabinbin yung era o kaya ung mga syringe kasi sabi ni Secretary Duque 30 million ang ating nakabangkong syringe. But if we're going to inoculate at least 70 million edi kalahati lang 'yon. Baka naman sabihin, "'Di pa natin mapurchase kasi 'di pa narerelease". Di ba? So yung underspending at yung delay in releases is one major factor in our inability to recover yung ating economiya dahil dapat ginagastos na yugn pondo na yun para yung ekonomiya natin eh magkaroon ng dagdag na stimulus. Paano ka magstimulus ng maayos kung yung pondo mong stimulus eh wala pang kalahati ang nailalabas. Anong stimulus 'yon?

SAT: Sir clarify ko lang ah, yung pondo sa ilalim ng Bayanihan 1 and 2 ito mismo.

SFNP: Yeah, in particular. In particular but they entire on government underspending in general, di ba? Yung barya nating budget sa economic recovery ang nakasalalay dun infrastructure. Sabi nila infrastructure malaki ang multiplier effect. Pero nga ung concern nga na niraise ni Senator Lacson noon ay kung antindi ng underspending ng public works saka ng DoTR tapos nakasalalay ka sa economic recovery sa infrastructure tapos ang pinakamalaking pondo ay nasa DPWH at sa DoTR, eh hindi kaya diba, maunderspending ulit at madelay ang economic recovery dahil hindi nga nagagastos ng mabilis at maayos yung pondo.

SAT: Sir, thank you, sir. Si Joyce po yung susunod. Thank you, Sir!

---

JI: Sir, unang-unang po sa Cha-cha. Do you think there is still time to pass charter change po or amendments to the constitution this year, sir? Or until before magpalit po ng administration ulit.

SFNP: Well it's tight, very tight but we'll see. That's why we're conducting our hearings. We also want to know from the various sectors, if they share the sentiment na medyo gipit sa panahon.

JI: Sir sa committee level po, how long do you think the hearing will last. Or mga ilang hearings po ba mga kailangan niyong gawin sir?

SNFP: May rules eh. We will take it as it goes along. But syempre sabi nga, we are looking at a few more hearings. So, we will take it from there. I don't want to, again, preempt, any timetable. I want to hear, we've only had one hearing. I want to hear the sentiments of our resource persons. That's precisely why we have hearings. Let's wait for the resource persons to also articulate the sentiments of the various sectors on the issue.

JI: Thank you, sir. Sir, another issue po, yung sabi po ng COMELEC they are looking into banning face-to-face campaigning for the 2022 elections. What do you have to say about that sir?

SFNP: I think that's too restrictive. Perhaps they can prohibit itong large gatherings, pero yung mga meetings ng sampu hanggang tatlumpu basta merong provided, merong social distancing, masks, and proper protocols, dapat naman. Hindi naman pwe-pwedeng hindi mo pwedeng harapin ung taong bayan sa kampanya. Di ba? Pano mo ipapaliwanag? Hindi naman lahat merong Zoom. Kalahati lang nga ng populasyon ang merong access sa magandang internet connection. So, I think masyadong restrictive yung ban on face-to-face campaigning. But, I understand you want to ensure the safety of the public and that health protocols are not compromised. So maybe the middle ground there is you allow for small face-to-face gatherings provided social distancing measures, wearing of masks, and other health protocols are observed.

JI: Sir, kung gagawin po iyon, kung ililimit, kase ang takot natin syempre sir, baka mawalan ng control. Lalo na pag excited yung mga kababayan natin, dudumugin nila yung isang sorty for example, who should be held accountable sir? Kung magkaroon ng biglang, unexpected malaking gathering, hindi macontrol yung dame ng tao na dadating.

SFNP: Yung kandidato. Disqualify mo kaagad. Di ba? Yung kandidato ang dapat managot diyan primarily. Of course meron pananagutan din yung iba, pero ganong ano, ung kandidato. Para 'di mangyari sampolan kaagad. Sa unang araw nung kampanya meron ng violation, disqualify na yung kandidato. Kumbaga sa ano, sa prisinto nalang siya magaliwanag. Pag ginawa mo yon, lahat susunod. Yun ang kinakailangan, sampolan. Kahit na sino pa yan. Ang problema lang kasi, imbis na dinidisiplina, nappromote pa. Diba? Eh hindi, kailangan pagnaglabag managot. Para lahat nagbabantay at titiyakin na sumusunod.

JI: Sir, last na po. Sir yung Liberal Party, how do you plan to approach this 2022 elections, 2022 campaigning considering we are in the middle of a pandemic po?

SNFP: Well obviously, we have to make the necessary adjustments but right now we are doing as best we can. We do have recruitment, its continuing, fundraising activities of our organizations to help yung mga biktima ng mga bagyo etcetera. We are mobilizing our chapters to help and assist. So tuloy tuloy lang, hindi siya kasing dali ng dati syempre medyo komplikado but sabi nga nila yan ang new normal we would just have to adjust and make most of how we can work around itong mga challenges na ito. Pero malaking bagay ang digital technology kasi yan nalang sa totoo lang, is the alternative to face-to-face meetings of large groups so we are looking into that. And of course, it is not just the Liberal Party we are talking to different groups, organizations. Tulad na lang noong midterm elections it was not just the LP it was a coalition of various groups, individuals, personalities that came together. So yun ganun lang but in the meantime, syempre ang ating primary concern right now, and rightly so, is to address COVID di ba, dahil kailangan natin harapin yung immediate, which is really to ensure that we have a successful vaccine rollout and to ensure the we continue to stay vigilant and that the health services, public health services are continuing to address itong spread ng disease na ito.

JI: Thank you very much sir. Salamat po. Next po sa akin si Ate Milky

SNFP: Parang ano to monito-monita. Ang monito ko ay si...

MR: Thank you Joyce, Good Morning Senator Milky here.

SNFP: Hi Milky Good Morning!

MR: Oo Sir, balikan ko lang yung sinabi mo kanina kay Cely Ortega Bueno ng DWIC. Sabi mo pwedeng umusad ulit ang Bayanihan 3, pero meron kang rekomendasyon the other day na dapat hingiin ng senado yung audit kung nagastos ba? nagamit ba yung pondo ng Bayanihan 2? Meron na bang tungon dito yung concerned government agencies kung na audit na ba at kung saan na punta yung pondo under Bayanihan 2?

SNFP: Well, wala pa. We are still gathering the information and waiting for submissions. Meron daw isinabmit for DA with Senator Villar, so we'd like to have a copy of that. Kasi dun nga ang sinasabi ay 25% pa lang ang nagastos sa 24 billion for Bayanihan 2. So that was June, July, August, September, October, November, December, January, so 7 months and 25% obviously hindi yan tama di ba. So ano solusyon? Alangan naman mag hintay pa tayo ng another 7 months para mag 50% di ba? Ganun na lang ba? Di ba? In other words after 1 year and half eh kalahati lang nung pondo ang nagagastos samantala ang daming walang trabaho, ang daming...patuloy tumataas ang presyo ng bilihin, gutom ang hinaharap natin.

MR: So meron narin silang initial pala report kay Senator Cynthia Villar. Anyway Sir sa pag dating naman sa ekonomiya. Merong hamon sa mga economic managers ng Malacañang na magpalabas ng comprehensive plan para daw maka bawi ang ekonomiya. Ano ba yung mga dapat gagawing plano ng eco-team ng Duterte Administration dahil mahigit isang taon na lang yung kanilang administrasyon

SNFP: Well I think it has to start with an effective COVID response yan ang puno't dulo. Lahat ng mga credit rating agencies, lahat ng mga international financing agencies, financial agencies sinasabi dahil sa COVID response natin ay mas mabagal ang economic recovery natin. And that obviously ang wake-up call sa atin. Kung magiging kulelat tayo sa recovery at dahil sa COVID response natin, tayo yung pinaka maganda economic prospects for 2020 sana kung di nag COVID. So ano yung dapat pagtuunan ng pansin hindi ba? Yung COVID response hindi yung kung anu-ano pang ibang pinupuntirya. COVID response should be the first and foremost plan. That's why we call on the Committee of the Whole hearing. Bakit? kasi nga alam mo... qinoute actually if I am not mistaken it's Fitch or if not Fitch yung Citi group qinouote yung ating vaccine czar na 5 years... this was announced in December... na five years before we can complete the vaccination. Eh kung ganun paano magkakaroon ng climate conducive to investments. So the answer to your question is, what is the concrete economic plan? I'll ask the question, what is the concrete COVID response plan? And that is why we called for the Committee on the Whole hearing because we wanted to know concretely ano ang plano ng gobyerno. Although we terminated the Committee of the Whole hearings after three hearings and we are thankful na nagkaroon ng hearing na ganito, meron pa ring unanswered questions. Hindi pa konkreto, kailan talaga, sabi nga kasi anywhere between the last quarter of 2021 to first quarter of 2022 pero ang nakikita natin sa ibang bansa nagkakaroon ng problema sa supply at delivery ng supply di ba? Eh kung magkaroon ng ganun sa atin yung problema sa delivery ng supply oh di madedelay din. So this are precisely the questions that have to be clearly addressed by the economic team. What we do is the COVID response plan and target and the vaccine roll out plans

MR: Nakasalalay talaga sa vaccination roll out ng gobyerno. Sir, natanong sa inyo ni Joyce kanina tungkol sa election yung plano ng LP for 2022. Meron bang presidential candidates sir ang liberal Party?

SFNP: Well, wala. Wala pa. Hindi pa namin pinag-uusapan kung sino ang magiging kandidato. Wala pang nagdedesisyon sa amin tungkol diyan. So, ang nakatutok talaga halimbawa si Vice President is yung problema ng COVID. Yung kaniyang mga iniative na paano matulungan ang ating mga kababayan sa usapin nga nung frontliners, sa usapin ng hanapbuhay, yung mga consumers, mga vendors. Tapos nandiyan pa yung mga bagyo. Isa sa pinakamatinding tinamaan ang Bicol region. They were able to raise over 70 million for all the three typhoons. For Cagayan, Marikina, Rizal, Bulacan, Quezon, nakatutok tayo doon. In the meantime, I understand there are groups that are already discussing 2022. Okay 'yon. Let them start. Sa atin naman, ultimately 2022 is really all about voters. So, tayo sa Liberal Party, tuloy-tuloy lang ang ating recruitment sa baba, pagtulong sa ating komunidad para malagpasan itong COVID. Hopefully if we are able to show a good performance, then voters will remember that and will support. Ayun ang ginagawa natin sa ngayon. Tutukan itong COVID response as much as we can. Pagtulungan natin dahil 'yan naman talaga ang concern ng ating mga kababayan at lalo na nga itong mga economic issue. Ito muna ang ating kaharapin ngayon. Political issues can wait.

MR: Pero kasama pa rin sir si VP Leni sa kinokonsider ng LP?

SFNP: Siya syempre. Pinaka mataas na opisyal ng partido at pinaka mataas na elected official. So, she is also being considered. She herself also said na wala pa siyang desisyon. Marami pa ang pwedeng mangyari, but in the meantime, we have to focus on how we could help address this pandemic and the economic crisis. Yun lang, because ang pinakamatinding crisis, ang pinakamatinding problema sa ngayon immediately, is yung economic at yung health crisis. So as public servants, 'yan ang tutukan natin ngayon. Nanawagan ang Comelec, so dapat siguro ang ating mga kababayan, pakinggan ang panawagan ni Commissioner Guanzon na ang target dapat nila ay 4 milyon ang magparehistro pero 1 milyon pa lang ang nagrehistro. Ayun mag rehistro din ang ating mga kababaya. Alam ko mahirap magka-Covid pero ang mga ibang bansa naman nagagawa. There's no reason why we could also not do it.

MR: Okay, Sir. Marami pa kasi ang gustong magtanong. Ang susunod sir na magtatanong, JP Soriano, GMA news.

JPS: Thank you. Hi, Senator.

SFNP: Yes. Good morning, JP.

JPS: Good morning po. Sir, tanong ko lang po muna, speaking of elections, I'm not sure if natanong na ni Joyce pero I'll just ask again kasi COMELEC is exploring the possibility of holding the 2022 elections for only 2 to 3 days. So, do you thinks that's practical and possible?

SFNP: Baka lang may problema sa Constitution kasi the Constitution provides for one day. But, it be held on second Tuesday or Monday of May. That might raise some legal questions. Although, we have to be creative 'di ba? One option is to extend voting hours and start at 6am and you end at 6pm. Imbis na yung usual na 6am to 3pm, baka dapat extend. Tapos para may safety protocols imbis na sa mga classroom lang, gamitin ang mga gym, covered basketball courts, yung mga convention center. Ayun ang mga possible alternatives dito sa 2 to 3 day elections. Although, it can be argued na yes it says first Monday of May but it didn't say only on that day. Pwede sabihin na first o second Monday of May and then pwede maging 2 days basta yung unang day eh doon sa nakatakda ng ating Saligang Batas. That way you reduce the population, the crowds by half. Sabihin mo lahat ng babae sa Lunes, lahat ng lalaki sa Martes. E di kalahati na lang ang pupunta o kaya by age. Depending on the number. These are the things. In fact, we are going to file a resolution. We are just preparing it, looking into the COMELEC's preparedness for the 2022 elections, and yun, pag-usapan itong mga options na ito. We already asked our legislative staff to prepare that resolution so that we can conduct a hearing in aid of legislation, and to look into COMELEC's preparedness in conducting the May 2022 elections considering COVID and other related matters.

JPS: Okay, so, ang sinasabi niyo po mukhang may mga paraan pero mukhang medyo mahihirapan? Pero tatalakayin niyo yun or i-include niyo yun sa resolution niyo sir?

SFNP: That's right. Dapat naghahanda na ngayon dahil ang deadline ng filing if I'm not mistaken is October... so that's nine months from now di ba? And then yung deadline ng registration is September 30, so kailangan bang e-extend yan? Pwede bang e-extend? Tapos yung proposal na two days, kung galing sa COMELEC yan, we would want to know ano legal basis niyan, how do we defend that considering our constitutional provisions on the date of elections, that we have to di ba... follow.

JPS: Okay, sir ano lang po, may we just briefly go back to the issue of unemployment? Nung 2020 po kasi, there was a proposal from DoLE to... magbigay ng wage subsidy para sa mga micro businesses na nalulugi na. Ito yung pagbibigay ng mga... kumbaga sasaluhin ng gobyerno or ng DoLE yung sahod ng mga employees nila ng mga 5 to 6 months ata para lang habang nagta-try sila magrecover, pero apparently it never happened and according to DoLE, they submitted pa noon yung kanilang proposal nito sa BBM and Kongreso, pero hindi raw po nasama sa Appropriations Act for 2021 but they're hoping na it can still be considered. Would you know what happened to that proposal and is that still possible po?

SFNP: Well, yan ngayon ang pwedeng maging subject ng Bayanihan 3. We extended Bayanihan 2, so in terms of expenditures. So lahat ng budget na hindi nagastos, dapat ay tuloy-tuloy ang gastos niyan, diba? And if need be, considering na ngayon palang natin nakikita yung ilang mga epekto... yung datos ngayon palang lumalabas sa 2020, saan yung contraction, ano yung pinakamatinding impact para mabalangkas natin ang intervensions at stimulus ng gobyerno at i-augment yung mga naitulak na. So, let us see how Bayanihan 2 is being executed, implemented, and we are open to a Bayanihan 3, depending on what the experts are saying, kasama diyan precisely yung tulong sa ating mga manggagawa, yung ayuda. Sabi nga nila, andiyan yung pondo, diba? Kung hindi nagagamit, pu-pwedeng e-reallign yan by way of a supplemental budget, and put it in other areas where it will be needed or will be utilized.

JPS: Thank you senator may katanungan po si Miss Nimfa Ravelo ng GMA-DZDD.

SFNP: Yes, Nimfa?

NR: Thank you, JP. Hi sir, good morning po... Sir, una, yung sa eleksyon, merong proposal na hybrid counting din sir diba, yung sa precinct level manual then bilangan ang transmission ay usual using the counting machine or PCOS. Paano 'yon sir? Paano ito icoconsider doon din sa difficulty ng overall process dahil nga may pandemic? Staka number one sir, are you in favor of that? Yung hybrid na counting?

SFNP: Well, yung sa hybrid na counting, ang puno't dulo lang naman niyan ay merong paraan para mabantayan yung resulta diba? Na yung resulta doon sa presinto, yung din ang resultang dinadala sa national. Ako bukas ako diyan, yun nga lang, gaano kabilis mangyayari yan? Kasi, ang katumbas naman niyan ay added layer na magkakadelay. But if the delay is reasonable, kasi dati tinutulan din ng COMELEC yung resibo. Diba, nag-petition si Senator Gordon, nasa batas yan, kailangan may resibo. Eh, nung una, sabi 'di kaya, tapos sa huling banda kaya pala. So, I'm open to a layer that will provide greater transparency, but there are other interventions na 'di kailangan ng batas. Pinag-aaralan din natin itong live streaming halimbawa, nung counting. Nung canvassing sa mga canvassing centers, sa precinct level, naka live stream lahat yan para may dagdag na transparency sa proseso. There are legislative interventions, but there are also non-legislative interventions. That's why it's important that we have that hearing, to assess the preparedness of the COMELEC sa 2022 elections.

NR: Thank you, Sir. Kaya lang Sir, kung livestreaming man, hindi pa rin natin makikita kung the same 'yung boto 'pag 'yung manual count doon sa lalabas doon sa machine count. Di ba 'yon po ang gustong makita kaya gusto nila senate president Sotto hybrid count?

SNFP: Ya. That's why I said I'm open, but hindi naman siya mutually exclusive, di ba, pwedeng may hybrid count ka, dagdagan mo pa ng livestreaming just to ensure a more transparent process. Sabi nga ng sunshine principle na sabi ni Senator Roco noong buhay pa siya, pagka nilabas mo sa araw, di ba mamamatay 'yung mikrobyo, pagka transparent, maliwanag, at kitang kita, mawawala, hindi naman mawawala pero mababawasan itong agam-agam at makikita mismo ang mga pangyayari doon sa livestream.

NR: Then, Sir, doon sa paglimit o pagrestrict sa face-to-face campaigning, should it be considered po na taasan 'yung cap sa campaign expenses kasi ang kauuwian po ng mga kandidato ay ang campaigns online at saka doon sa traditional media.

SNFP: Well I'm not sure kasi bawas naman ang gastos mo sa transportation, sa accommodation, sa mobilization, so I have to study that. Kasi 'yung TV ads kasi ano na 'yan eh, kumbaga may limit siya, di ba, at there's only so much air time you can buy, so meron din, in a way, may cap sa gastos or election time prior to election, kasi hindi pa daw election period kaya wala pa raw restrictions sa TV time, so I have to study that. Hindi ko pa napag-aaralan 'yan, kasi nga di pa pinag-uusapan ang election eh. Kayo yata sa media pinag-uusapan niyo na ang election.

NR: (laughs) Sir isa na lang, di ba nakita niyo doon sa report ng Department of Agriculture, 25% lang nu'ng Bayanihan Fund ang nagagamit so far. Ganyan din kaya, is it the same po sa iba pang mga agencies?

SNFP: Most likely, that's why I want to look at that specific, what do you call it, aspect of the Covid response, in particular and of course the overall response of government in general. They can't do that for 2022 budget kasi January pa lang, pero we can do that for Bayanihan 2 dahil June pa lang naipasa 'yon eh. So

NR: So

SNFP: So ya, dapat mabusisi natin.

NR: Sir, wala ba 'yung, sorry, sir, sorry. Wala ba 'yung automatic mechanism po na para merong automatic review, exercise ng congressional oversight, powers para matingnan 'yung expenditure, hindi 'yoong palagi na lang 'pag napansin doon 'yung isang agency na ah ganito 25% lang nagagamit, 'tsaka lang merong reaction na sige tingnan natin. Wala ho bang supposedly na quarterly or monthly na report>

SNFP: Meron. May reporting requirements pa rin eh, kaya nga natin nakikita 'yon. Then we respond, 'cause we can't, hindi naman pwedeng magreact na wala tayong official documents. And that's precisely why nandiyan 'yung reporting requirement kasi nga required 'yan isinusunod sa atin.

NR: Thank you, Sen. Francis. Thank you po.

SNFP: Thank you.

CSF: Sir, Cecil Felipe po, on the spot. Sir, tanong ko lang po kung kailan po 'yung mga target dates ng ating mga hearing, first 'yung sa COMELEC, then 'yung sa underspending?

SNFP: Depende sa plenary 'yan, pero we have to file the resubmission by next week.

CSF: So, within possibly ano ngayon, within the month sana maconduct

SNFP: I don't know, ya, dapat kasi nga critical ito sa Covid response, di ba, sa economic recovery tapos 'yung sa eleksyon, kasi kung batas 'yan, COMELEC needs time to implement it. Hindi pwedeng ura-urada dahil nationwide ang pinag-uusapan, so dapat 'yan immediate din.

CSF: Sir, last na, may raw reports na si Sara Duterte is being pushed to run for president to replace her dad. Your take on that, Sir? Although malayo pa ang eleksyon, your take on that?

SNFP: Tama, malayo pa ang eleksyon, kaya no comment na muna diyan sa mga usaping pulitika.

CSF: Sige, Sir. Thank you thank you and good morning po.

SNFP: Thank you, thank you and good morning.

Interviewer: Mukhang wala nang tanong. Pwede na nating i-end itong ating press conference.

SNFP: Yes. Okay thank you thank you.

CSF: Thank you, Sir.

SNFP: Uulitin ko lang. Dati, kapag kumain ka ng baboy, high blood. Ngayon, kapag nakita mo pa lang ang presyo ng baboy, high blood na. Okay, thank you thank you!

SNFP: Ingat, ingat. Happy Valentine's!