Transcript of Sen. Nancy Binay's interview with DZBB- USAP TAYO: Super Kwentuhan with Mark and Susan

Question: Heto nga, ma'am, kaya namin ikaw gustong makausap dahil alam mo naman siguro may mga survey pa nga, eh, na ayaw magpabakuna. Malaking porsyento rin. Eh ikaw ay nag-ano nitong panukalang batas na mayroong vaccine indemnification fund. Ano ba ang mekanismo?

SNBA: Kasi kung matatandaan n'yo noong huling hearing namin patukoy dito sa Covid-19 vaccine program, nabanggit ni Sec. Galvez na kinakailangan magkaroon ng vaccine indemnification program. Kaya nga tayo ay nag-file ng ganitong panukala para po na din sa panawagan ni Sec. Galvez. Kasi kung matatandaan n'yo 'di ba doon sa naging experience natin sa Dengvaxia na ngayon ang mga complainant wala pa rin silang nakukuha na monetary assistance or compensation. So dito sa ganitong programa, mapapabilis ang pagbibigay ng ayuda doon sa mga naturukan ng bakuna na nagkaroon ng adverse effects. So kumbaga hindi na dadaan sa korte para ma-awardan ng compensation itong mga nagkaroon ng adverse effects.

Question: Ano po iyong ibig sabihin ng adverse effect? Kung ma-ospital ka lang?

SNBA: Kung mao-ospital, magkakasakit, or I guess siguro kasama na rin diyan, huwag naman sana, iyong mamamatay dahil doon sa epekto ng bakuna.

Question: Pero kung halimbawa po Sen., ewan ko, kapag nagpapaturok ka ba ng vaccine, parang sumasama lang ang pakiramdam mo, para kang lalagnatin. Kasama ba iyon o hindi?

SNBA: Iyong severe na kailangan talaga ma-confine or nagkakaroon ng disability dahil sa epekto ng bakuna.

Question: So para ito palang life and health insurance ano? Magkano po itong dapat ilaan sa bawat taong nabakunahan?

SNBA: Doon sa panukala natin, kasama din doon na magkakaroon ng board, vaccine compensation board, na kung saan sila ang magde-determine kung sino at magkano ang dapat pagbigyan.

Question: Papano po iyon? Pagka-turok sa'yo, ikaw ay may fi-fill-upan na form, ganoo?

SNBA: I guess kasi 'di ba lahat naman ngayon kailangan mayroon kumbagang data sheet pagdating doon sa vaccination program mo. In fact tinanong nga din natin iyan noong hearing kung in place ba iyong IT system ng DOH kumbaga para lahat ng data --kung anong bakuna, sinong nabakunahan, doon sa database na gagamitin nila.

Question: Mayroon na daw ba silang database?

SNBA: Parang kasi pinaghahandaan. Well, sabi ni Sec. Duque parang pinaghahandaan na nila. So I guess inaayos pa.

Question: Baka mauna pa ang panukala ninyo wala pa iyong database. Anyway, ma'am sa panukala ninyo ang pharmaceutical company, manufacturer ng bakuna ang dapat maglaan ng pondong ito ma'am?

SNBA: Well, doon sa initial, iyong national government muna ang magbibigay ng seed fund. And then sa susunod, dapat iyong mga pharmaceutical company kung saan mago-order ang government, 1 percent doon sa kontrata ilalaan sa indemnification fund.

Question: Hindi ba maapektuhan ang presyo? Baka mamaya--nakausap n'yo na ba ang mga pharmaceutical companies para makonsulta sila? Baka mamaya naman ang presyo ng bakuna ang patungan nila?

SNBA: Hindi pa. Pero siguro magandang kapag na-hear na ito, baka isa iyon doon sa, tingnan natin, ire-raise nila ang ganoong concern na tataas ang presyo ng bakuna. Siguro magandang malaman kung may ganoon talagang epekto.

Question: At saka, pila rin kasi ang pagkuha ng bakuna. Baka mamaya ma-turn off pa sila sa atin dahil mayroon tayong mga rider, may mga ganyang tayong mga kondisyones baka sabihin nila, "ay siya, huwag na nga muna kayong supplyan. Ang dami n'yo namang kondisyones." Hindi kaya maging ganoon naman?

SNBA: Hindi, pero kasi, itong vaccine indemnification hindi lang ito para sa Covid-19. Kumbaga this will cover the whole immunization program ng gobyerno.

Question: Although maganda naman din talaga. Kasi para proteksyon. At saka para rin sa confidence ng mga nagpapabakuna...

SNBA: Kasi 'di ba ang fear ngayon, kunwari magkaroon ng adverse effect doon sa bakuna, sagot pa ng tao ngayon ang pag-ospital niya. Kaya, 'di ba, "hindi na lang kami magpapabakuna kasi kung magkakasakit kami dahil sa bakuna na 'yan abonado pa kami."

Question: Oo nga naman. Mamomroblema pa.

SNBA: Mamomroblema pa. So kung may ganitong ano na, available fund, kumbaga mas kampante sila na may tutugon sa pangangailangan nila.

Question: May pagkukunan sila kung mayroon silang kailangang gamutin dahil nga doon sa adverse effect ng bakuna. Kumbaga may aasahan ka na, hindi na sila mamomroblema, "saan ba kami kukuha nito," 'di ba po senador?

SNBA: Yes. Kumbaga alam nila na may nakalaan para sa ganoong sitwasyon.

Question: Eh ano naman po, kumusta ang suporta ng mga kapwa n'yo senador dito sa isinusulong n'yong panukalang batas?

SNBA: I think noong hearing naman narinig naman nila mismo kay Sec. Galvez doon sa need for something, lalong lalo na nga, paulit-ulit lumalabas na kulang sa tiwala ang ating mga kababayan pagdating doon sa pagbabakuna. And hopefully kapag may ganitong programa ay makakatulong kahit papano na maging confident sila at okay na sa kanila na magpabakuna.

Question: Pero 'di ba mayroon na tayo ma'am mga na-order na bakuna? Papano ito, ire-renegotiate na lang?

SNBA: Siguro since wala pa naman itong panukala na ito, I guess kung ano ang napagusapan sa term sheet iyon muna ang binding. So walang retroactive effect itong panukala natin.

Question: Ito kaya ma'am ay aabot sa bakunahan? Kasi panukala pa lang ito. I believe nasa committee level pa lang kayo.

SNBA: Yes pero kasi 'di ba nga hindi lang naman ito for Covid-19 eh. Moving forward siguro kasi nga hindi napag-isipan ito. I mean looking back, noong nagkaroon tayo ng problema sa Dengvaxia dapat noon pa lang nagkaroon na ng ganitong indemnification program.

Question: Buti na lang at si Ma'am Nancy ay palaisip. Kayo ba ma'am ay may counterpart measure na, may ganyan na ring bill sa House?

SNBA: Hindi ko pa naaalam kung may nag-file na. Siguro magandang alamin para sabay na umuusad, hindi lang sa Senado pati doon sa House of Representatives.

Question: I think makakatulong nga ito para iyong malaking porsyento ng "ayaw naming magpabakuna, nakakatakot," ganoon po ang salita kapag may nakausap ka eh. "Wala nga akong pambili ng baboy na 300 per kilo eh."

SNBA: Oo nga eh. At this point lahat ng pwede nating gawin para ma-encourage sila magpabakuna dapat subukan natin gawin.

Question: Iyon nga. Kaya ko nga din naman tinatanong kung maihahabol pa kasi kung ang ating target ay madagdagan ang confidence ng mga magpapabakuna, eh 'di dapat maihabol na nga sana natin itong indemnification fund.

SNBA: Sana mahabol. But you know, I guess siguro dito natin pwedeng i-commend ang mga LGU dahil nabasa ko kanina katulad sa Marikina, si Mayor Marcy Teodoro on his own sa Marikina, parang may programa na silang inilaan na kunwari may nabakunahan tapos nagkaroon ng adverse effects, parang sasagutin na ng local government iyong pagpapagamot doon sa nagkaroon ng adverse effects.

Question: Ito sana maganda for the meantime na hindi pa ano ang panukalang batas.

SNBA: And makikita nila kaagad eh. Dahil 'di ba pag binakunahan doon sa mga itinayo nilang vaccination centers. Kasi 'di ba hindi naman agad-agad pauuwiin iyong nabakunahan, may ilang oras, may time na kailangan obserbahan sila doon sa center. I think 30 minutes or 1 hour. So makikita more or less agad-agad kung sino talaga ang kailangan na bigyan ng tulong.

Question: Kapag sinasabi mong ganyan, senadora, iyong iba sasabihin, "ayan tingnan mo nga hindi ka pa agad pauuwiin. Titingnan ka pa." "Paano ako makaka-quota nyan bibyahe pa ako." 'Di ba lalong magkakaroon ng antas ng pagdadalawang-isip?

SNBA: But on the other hand, pwede mo rin sabihin, o ayan, kasi kumbaga lahat pinaghahandaan what will be safe for you. Kasi nga may observation para malaman kaagad. Kasi may mga instances na may allergic reaction talaga doon sa, 'di ba kahit nga ordinaryong gamot pwede kang magkaroon ng allergic reaction. So iyon lang naman I think ang tinitingnan nila.

Question: Initially kung hindi po natin macha-charge ang indemnification fund sa mga pharmaceutical companies, magkano po ang ating kukunin sa pondo ng DOH para rito?

SNBA: Iyon ay hindi pa natin nae-establish. Siguro isa 'yan sa mapaguusapan kapag talagang nagkaroon na ng committee hearing for this program.

Question: Kasi siyempre dapat iyon muna, kung hindi pa ito maisasabatas, kailangan mayroong ahensya ng gobyerno na pagkukunan, at walang iba kundi DOH 'di ba? Sa panukala kasi ni ma'am sa DOH muna ang initial funding.

SNBA: Sa kanilang GAA.

Question: Kaya ko din naman tinatanong kasi marami rin silang sinasabi, pinangungutang na nga natin ang pambili ng bakuna. Saan kaya tayo kukuhang bulsa nyan?

SNBA: I guess kung kailangan talaga hanapan ng pondo, para sa akin, maraming mapaghahanapan.

Question: Maganda rin sana, kung magkusa halimbawa lalo na iyong mayayamang LGUs na akuin na lang nila, mag-ordinansa sila. Makati...

SNBA: Actually doon sa computation namin sa Senado, kung tutuusin more or less, more than one half din siya. Kasi 'di ba ang kailangan, ang target is to immunize 70 million. Pero doon sa kwenta namin, base sa report na bibilhin ng LGU saka private sector, parang close to 50 percent na ang sasagutin nila. So kung tutuusin parang hindi na ganoon kalakihan ang kailangan gastusin ng national government pagdating sa bakuna. Parang 35 million na ang nare-raise ng LGU at private sector na bakuna.

Question: Kaya nakakatuwa din ang mga LGU na talagang aggressive sila ano, sa paggawa ng mga programa to assure ang kanilang mga nasasakupan na sige po, magpabakuna kayo at kung ano man, huwag naman sana, pero kung ano't ano man ay aagapay kami. Napakalaking bagay noon, senadora.

SNBA: Iyon na nga eh. Kaya I think, kumbaga kung may award dito sa best response sa Covid-19 ay pwede natin ibigay sa mga LGU kasi 'di ba from mga ayuda, pag-implement ng social distancing, sila talaga ang nakatutok at nagbabantay at naghahanap ng paraan kung paano mag-normalize kahit papano iyong taumbayan.

Question: Although kaya rin naman maganda talaga itong panukalang batas ni Sen. Nancy kasi marami naman ding LGU ang walang kakayanan halimbawa mag-shoulder nitong indemnification fund. Ito talaga kakatok ito sa national government para sa ganyan. Kung may mga adverse effect ng bakuna, 'di ba po ma'am?

SNBA: Yes, siyempre iyon ang talagang sila lagi ang may pangangailangan na dapat natin isipin kung paano matutulungan.

Question: Kaya talagang maganda din maipasa dahil iyong mga local government natin na talagang wala, parang isang kahig isang tuka lang din, umaasa lang sa IRA.

SNBA: Yes, pero good news, ha. I think by next year, dahil sa Mandanas ruling, lalaki na ang IRA ng mga LGU, and hopefully kahit papano makatulong sa kanila iyan doon sa pagbangon natin sa epekto ng pandemic.

Question: Siyempre, 'di ba senadora itong nangyaring pandemic talagang sadsad ang pondo ng local government, dumadaing eh. Sabagay talaga namang nakikita natin kung paano ginagamit ang pondo sa pagtugon sa tuwing may kinalaman sa Covid-19.

SNBA: Yes, kasi siguro dahil sila talaga kumbaga ang pinakamalapit doon sa mga tao. Talagang sila ang unang may alam at sila ang unang nilalapitan.

Question: Malamang sa inyo may mga lumalapit din, ano po?

SNBA: Mayroon din. But siyempre on our own, kahit papano alam n'yo naman pagdating sa kapag nasa legislative ka, hindi natin talaga mandato ang mamigay eh. Kasi more kami sa pag-craft ng legislation. But kahit papano, sinusubukan natin makatulong dahil unang-una ang fear namin lalong-lalo sa mga kasamahan ko sa Senado ay iyong magutom ang ating mga kababayan kasi nakakatakot dahil siyempre kapag nagugutom ka na, susunod na diyan ang mapipilitan na silang gumawa ng krimen dahil mahirap makita na nagugutom ang pamilya mo.

Question: Of course. Magkatali talaga lagi iyang kahirapan at krimen, kriminalidad. Sabagay, ito ba'y nakasalang na, pwede ba iyan ay ma-marathon hearing?

SNBA: I guess. Siguro magandang tingnan kung kailan masi-schedule ito ng Committee on Health para maumpisahan na nga ang talakayan.

Question: Kayo ba ang chair ng Committee on Health?

SNBA: Ah hindi. Si Sen. Bong Go/

Question: Wala pa bang ano si Sen. Bong Go, kung ikakalendaryo na niya ito? Kasi 'di ba this year naman may mga mababakunahan na?

SNBA: Yes. Ang balita is I think March yata ang earliest or June ang dadating ang bakuna.

Question: Ikaw ma'am, pumipili ka na ba ng bakuna para sa'yo?

SNBA: Ako kasi medyo takot ako sa karayom. Kaya hinihintay ko iyong single dose, iyong sa Johnson & Johnson. And tinitingnan ko naman ang nilabas nilang guidelines sa prioritization, parang wala yata tayo, mukhang nandoon sa pinakadulo. So hopefully by that time, nakalabas na iyong Johnson & Johnson.

Question: Duwag din ako sa karayom, senadora eh.

SNBA: Nagpapahid ako ng Emla tuwing kinukunan ako ng dugo para magmanhid.

Question: Ibig sabihin pala sa pila ng mga babakunahan ang mga senador nasa dulo? Weh.

SNBA: Well, I think iyong mga bata kasi 'di ba may prioritization ang mga senior citizen. And para din naman sa akin, dahil alam naman natin may shortage ng bakuna, eh. Kaya mas nararapat na bakunahan muna ang mga frontliners, mga jeepney drivers natin, iyong mga talagang exposed at nangangailangan na talagang sila ang kumbaga nakalabas diyan para kumita.

Question: Nakaharap, at saka nagpapatakbo ng ekonomiya.

SNBA: Yes. But you know, may isang ano din, eh. Kung kinakailangan din naman na ipakita sa publiko na hindi masama magpabakuna, I mean okay din naman sa akin na gawin in public. Pero para sa akin mas mahalaga kasi na unahin muna ang mga frontliners.

Question: Kasi ilan lang naman kayo, nabanggit n'yo na rin lang, tama talaga dapat medical frontliners, iyong mga nasa ekonomiya na frontliners, pero mayroon din kasing epekto kung halimbawa ang mga leaders natin nakikita nating nagpapabakuna. Para nga talaga magtiwala rin. Kasi kagaya ni Sen. Nancy Binay, papayag ba naman siyang mabakunahan siya na ikasasama niya? Ganyan ang isipin mo, hindi ba? Parang kapag nage-endorso ka ng produkto. Si ganoon nga, ganyan eh.

SNBA: Actually iyan naman iyong isang punto. Pero kasi may punto din na, ayan porke't senador nauuna kahit hindi pasok sa kumbaga listahan ng prioritization, kaso lang senador siya kaya siya nabakunahan. So may ganoong dilemma. But at the end of the day, willing naman ako na magkulong sa bahay.

Question: Sabagay, kayo naman may choice, na sa bahay lang. Kasi nga iyong mga nasa frontline. Oo pero ano ba naman ang 24 doses. Ang akin lang naman kasi mayroon sariling supporters si Ma'am Nancy. Ang ibang kapwa senador niya ay may sarili ding supporters na naniniwala sa inyo at kung makikita nilang kayo na kanilang lider ay nagpapaturok, magkakaroon din sila ng kumpiyansa sa programa ng vaccination.

SNBA: Totoo din naman iyan. Pero kasi katulad sa amin sa Senado, out of the 24, mayroon doon na pasok naman sa prioritization kasi, well ayoko naman sabihin na dahil senior citizen, may mga edad na na puwedeng unahin.

Question: Sila na lang mag-imbita ng supporters nila. Si Ma'am Nancy batang-bata pa naman. If you don't mind, ma'am, ilang taon ka na ba?

SNBA: Ilan na ba ako? 47. Noong 30 ako huminto na ako magbilang.

Question: 47 ka lang ma'am? Hindi halata, para kang 46 1/2.

SNBA: Naks.

Question: Susubaybayan po natin ito. Sabi ko nga, ito'y makakapag-pataas ng kumpiyansa sa mga kababayan natin na takot na takot pa rin ngayon sa kabila ng pagtiyak na ito'y kailangan ng ating katawan.

At saka baka puwedeng ipaki- na maging urgent bill for example dahil pandemya naman tayo. Nagkausap na ba kayo ni Sen. Bong Go tungkol dito? Kasi si Sen. Go din naman nakatutok din naman siya talaga sa ganyan.

SNBA: Hindi pa kami nakakapag-usap kasi online nga ako naga-attend ng hearing. But hopefully magkita kami physically sa Senado.

Question: At saka ito, may nagtext, basahin ko lang. Mukhang hindi naman sila magagalit, eh, ang mga kababayan natin. "Kayong mga pulitiko ang maunang magpabakuna para kung sakaling palpak ang bakuna kasama namin kayong maghahabol."

SNBA: Ako more than willing. But ako kasi mas mahalaga sa akin na iyong frontliners talaga, mga jeepney drivers, mga nagtatrabaho sa tourism industry, kumbaga sila ang mas nangangailangan doon sa proteksyon na mabibigay ng bakuna.

Question: Naku naku takot ka lang sa injection!

SNBA: Plus hinihintay ko pa ang Johnson & Johnson, eh parang matagal-tagal pa siya.

Question: Sabagay, kasi yata hindi puwedeng i-request na ang karayom maliit lang. Parang kapag kinukuhanan ka ng dugo sasabihin mo, "puwede iyong butterfly?"

SNBA: Parang puwede naman siguro.

Question: Kasi iyong sa flu vaccine malapot, kaya parang mataba iyong ginagamit na hiringgilya?

SNBA: Oo, kaya rin yata hindi ako puwedeng in public kunan dahil baka lalong matakot.

Question: Ganito na lang ma'am, hintayin n'yo na lang ang bakuna na hinahalo sa gatas. O kaya sa kanin.

SNBA: Or sinisinghot. Baka may maimbento. 'Di ba iyong sa polio drops lang. Baka may maimbento silang ganoon.

Question: Nai-imagine ko nga, si Sen kung ila-live mo siya na babakunahan, baka parang ako 'yan na, sandali, sandali.

SNBA: Saka tuwing kinukunan ako ng dugo kailangan may kinakapitan ako.

Question: Pareho kami. Nakaka-relate ako sa pinagdadaanan niya.

SNBA: So parang baka kapag nakita nila ako lalo silang matakot.

Question: Baka mamaya si Sen. 'pag binakunahan naka-general anesthesia pa, eh. Ma'am, kami'y makiki-update na lang po kung itong indemnification fund na ito ay lumampas na.

SNBA: Yes, and hopefully ay mapasa na nga.

Question: Makikibalita po kami, salamat!

SNBA: Maraming salamat, at ingat.