Transcript of interview of Senate President Vicente C. Sotto III with Ms. Cely Bueno of DWIZ

On the use of face shields.

Q: Una muna, anong klaseng tatay si Senate President Sotto? Istrikto ba? Disciplinarian?

SP Sotto: Medyo istrikto. Depende, medium ako, medium na mahigpit, medium na maluwag. Si Helen ang medyo mas maluwag sa akin.

Q: Una muna, medyo nalito ang ating mga kababayan pagdating sa usapin ng pagsusuot ng face shields, dahil doon sa meeting ninyo with the President last Thursday night, nabanggit sa inyo ng Pangulo na dapat sa hospital na lang gamitin yung face shield. So yung nabanggit na yun ng Pangulo, hindi po iyon official, kung baga personal na pananaw lang ninyo yun?

SP Sotto: Siguro, pero ako kasi, ang pananaw natin, pag sinabi ng Pangulo at may basis siya para sabihin yan, ay dapat yan, sumusunod ang mga underlings niya. At saka commonsense eh, ibig sabihin, bakit ba sa buong mundo, hinihing9 ko yung listahan, hindi pa rin nagbibigay ang DOH. Sabi ko, anu-anong bansa ang nagmamandate ng face shield? Karamihan, ang alam kong kailangang gumamit ng face shield ay sa mga hospital.

Q: Pero ngayon ang sinasabi ng IATF, kahit ng mga negosyante ay pabor na for now, dahil hindi pa ganoon karami ang nababakunahan, mag suot pa rin ng face shields sa mga enclosed areas like sa mga malls, maging sa mga simbahan at sa mga public transportation. Pag lumabas na lang, saka pwedeng tanggalin.

SP Sotto: Okay, at least nagbigay sila ng kaunti, nagbigay sila ng isang daliri kasi yun ang isa sa mga pinaka-practical. Commonsense, nasa labas ka, di ba? Sasakay ka ng jeep o kaya ay naglalakad ka, napaka-init. Hindi ka makahinga, mag face shield ka pa rin? Di bale kung sinasabi nila, mga aircon, mga airconditioned, yun, eh di okay, di ba? Pero as far as the President is concerned, and I tell you, you can talk to Sec. Dizon, yung mga official na iba ng IATF, sumasang-ayon sa amin. Ang sinasabi nila sa amin, hindi raw nila maintindihan kung bakit naghihgpit itong mga consultants ng DOH.

Q: Hindi naman po dahil meron silang kilala na gumagawa ng face shield?

SP Sotto: Ganoon yung bintang nung iba, pero ako naman, wala naman akong sinasabing ganoon.

Q: So, wala pong naging commitment ninyo si Presidente na iuutos niya sa DOH na sa hospital na lang po magsuot ng face shield?

SP Sotto: Ang ending na natatandaan ko, and you can ask Sen. Zubiri, Sen. Villanueva, Speaker Velasco, sila yung mga nakaharap, ang naintindihan ko yung huli niyang word after palitan namin tungkol sa face shield, sabi niya, "I will tell DOH". Yun ang sabi niya, "I will tell DOH" (unclear) yung ending niya, dahil sabi nga namin, sa buong mundo, tayo lang ang nagmamandate ng face shield. Pero nung hearing natin sa Committee of the Whole, ang dialogue naman ni Sec. Duque, ini-encourage daw.

Q: Hindi malinaw.

SP Sotto: Kaya nga. Yung mga local government units at saka yung enforcer, (unclear) hinuhuli yung mga walang face shield at saka yung mga nakataas yung face shield, (unclear) basta naka mask. Hulihin ninyo yung (unclear) naka-mask.

Q: Wala naman daw hong penal provision sa hindi pagsuot ng face shield.

SP Sotto: Kaya nga. Pang face mask, meron. Ang face shield, hindi, bakit naghihigpit-higpitan sila, wala sa lugar?

Q: Sinasabi ngayon ng Malacañang na parang meron ng memo na ipapalabas si Presidente kung ano yung, magkakaroon yata na pagka-klaro tungkol sa pag-gamit ng face shield. Hindi ko alam kung aka-klaro lang to or meron na ring mga pagbabago pagdating na umiiral na policy sa pagsusuot ng face shield, kung paninindigan ng Presidente na dapat sa hospital na lang gamitin itong face shield.

SP Sotto: Sana. Sana, kung ano yung napagusapan namin doon, nakaharap ang mga leader ng Kongreso, sana yun ang sabihin niya. Kapag hindi, sana naman ay linawin sapagkat sabi ng DOH ay ini-encourage daw nila ang pagsusuot ng face shield.

Q: Pero parang binigyan siya ng copy nung policy ng IATF, hindi lang term na ini-encourage, kung di mandated, parang ganoon. Mandatory yung pagsusuot ng face shield sa mga... parang ganoon, parang yung paglilinaw, hindi kabisado ni Sec. Duque yung nasa policy ng IATF.

SP Sotto: Sila din yung IATF eh.

Q: Baka magkaka-iba ang stand ng mga taga IATF pagdating sa face shield.

SP Sotto: Yun ang mabigat.

Q: Doon sa pinatawag ninyong Committee of the Whole, doon sa binigay sa inyo na status nitong vaccination program, sa tingin ninyo uubra yung sinasabi na baka daw December, maging face mask free Christmas na tayo, dahil baka malamang by that time, na-achieve na yung herd immunity?

SP Sotto: Wishful thinking siguro yun, eh face shield lang ang sinasabi ng Presidente na pwedeng wala, ayaw nila eh, face mask pa sa December? Wishful thinking siguro yun.

Q: The mere fact na ilang pa lang ngayong June, magju-July na, ang nababakunahan. Wala pang 10 million eh ang target na herd immunity is 70 million di po ba?

SP Sotto: Oo, 70 million ideally.

Q: So, wishful thinking nga yun. May panukala naman si Presidential Adviser for Entrepreneurship Joey Concepcion na ihiwalay daw yung mga vaccinated at hindi vaccinated na mga individual sa mga pang publikong lugar, parang magkakaroon ng segregation? Para daw mas maging ligtas yung pagbubukas ng ekonomiya. Kumporme po kayo sa ganoong idea or parang discrimination po ang mangyayari?

SP Sotto: Medyo mahirap yun pero ginagawa sa ibang lugar yun. At this point, hindi ko masabi kung maganda yun o hindi. Hindi ko pa napag-aaralan, hindi pa nare-research kung ano ang tingin ng mga kababayan din natin.

Q: Alam ko kayo ay pabor doon sa pinatutupad sa Cebu na parang yung magpapa-swab yung parating and then kung mag negative, sa bahay na lang mag quarantine. Pero sinasabi ngayon ng IATF dapat daw, meron silang binabalangkas na dapat ay uniform na quarantine policy pagdating sa mga umuuwing Pinoy dito sa ating bansa. Parang ipapaliwanag daw sa Cebu na hindi pwedeng iba yung policy nila, dapat uniform, at kung ano yung pinatutupad ng IATF yun din ang pinatutupad sa iba't-ibang probinsiya. Dapat bang ganoon?

SP Sotto: Okay. Bakit, lahat ba ng probinsiya may Mactan International Airport? Yun bang ibang probinsiya, dumarating ang mga OFW ng diretso? Magaling magsalita ng tapos, o general principles ang pinaguusapan. Wil that apply in Sultan Kudarat? Hindi ba Cebu ang may international flights eh. Pag OFW na Cebuano, or doon nakatira sa Cebu, kaya uuwi yun, dahil namatayan o kaya ay merong emergency sa pamilya. Ika-quarantine ka ng 14-days, nakalibing na bago siya makalabas doon sa quarantine, pinagbabayad pa nila, di ba? OWWA daw ang nagbabayad pag OFW, eh saan ba nanggaling yung mga contributions ng OWWA? Eh di sa kanila din. Dapat yan, case-to-case, kaunting flexibility naman, kaunting elbow room.

Q: Di ba meron kayong panawagan na sana makipag-dialogue sa mga OFW organizations... sa hearing ng Committee of the Whole, open naman po. So far, wala pa po kayong narinig na update na nakipag-dialogue itong mga taga IATF sa mga samahan ng OFWs?

SP Sotto: Wala pa, pero binibigyan ko sila ng pagkakataon na gawin yan at tumawag ng ganoong pagpupulong para nga doon sa tinatawag na Oplan Pasko. Because, as early as June or July, nagpa-plano na itong mga kababayan natin na tinatawag natin nung panahon na mga bagong bayani, napa-plano na silang umuwi sa kanilang mga probinsiya, sa kani-kanilang mga tahanan. So dapat magkaroon ng parang Oplan Pasko nga, ang IATF at saka itong mga agencies concerned, ay magpulong. Sinuggest na natin sa kanila na gawin yan. So, hinihintay ko kung gagawin nila o hindi. Sana naman sipagin sila. Sana naman huwag na nilang hintayin na pagdating ng budget nila sa amin o pagka may hinihingi silang budget, pwede lahat magawa yan. Gawin na nila ngayon, sapagkat baka mamaya, closed tayo pagdating ng Oktubre eh magagalit kayo sa amin pagka-inipit namin kayo.

Q: So, kung mananatili po silang hindi magpapatupad ng kaunting flexibility, maging dahilan para sa ating mga kababayan na ma-discourage umuwi sa ating bansa, at maging dahilan para mas maging mabagal ang pagbangon ng ekonomiya, pagdating ng budget season, sisingilin ninyo po itong mga itong mga ilang concerned government...?

SP Sotto: Siyempre mageeksplika sila. Pag hindi kami natuwa sa eksplanasyon nila, maraming pwedeng mangyari. Ngayon, hindi lang yan ang mga pinag-uusapan, pati mga foreign investors. Pagka-foreign investor, ngayon ang sabi sa amin. Siguro tanungin mo yang si Joey Concepcion. Pagka-papunta sila rito sa Pilipinas, eh may 14 days quarantine kahit na sila ay fully vaccinated. Pagkatapos ngayon magpa-plano sila na fully vaccinated nakahiwalay. Eh yung pauwi rito na fully vaccinated eh pinapa-14 days quarantine nila. Sa mga businessman, yung 14 days napakalaking oras yun. Hindi halaga. Sa mga karaniwan nating kababayan, yung halaga tumatama dun pati yung oras. Pero sa mga negosyante, mabigat na oras yon. Yung fully vaccinated, ngayong lumalabas, pagka sa Pilipinas ka fully vaccinated, 7 days lang pero pag galing sa abroad na vaccination, 14 days. Anong klaseng thinking yon?

Q: Magkaiba ano, double standard, eh kasi yata walang paraan para ma-validate...

SP Sotto: Eh yung nanggaling sa (unclear), yung vaccination nila ano yun, dokumentado yun eh.

Q: So maraming dapat ayusin pa Sir, dito sa policy na ito dahil mukhang hindi nagiging praktikal yung iba, na although ang objective naman at ma-ensure na walang makakapasok na ibang variant ng COVID dito sa ating bansa. Sumobra yung pag-iingat baka wala na sa lugar.

SP Sotto: Correct. Sumusuporta ako sa kanila na maging maingat, mahigpit. Pero ilagay naman sa lugar yung mga bagay na hindi dapat higpitan. Ganon eh.

Q: So, Sir wala nang follow up kayo kung ano yung tugon sa mga nagging panawagan ninyo during the Committee of the Whole hearing, ang mangyayari na lang sa budget season ninyo na lang po sila tatanungin kung ano yung naging tugon doon sa marami niyong request sa kanila, na mga adjustment?

SP Sotto: Ah hindi. Tingnan natin yon, tingnan natin baka bago mag July 26 baka mapilitan kaming tumawag ng hearing ulit. Kung hindi, eh di pag-resume namin. Malalaman natin, bigyan nila kami ng update.

Q: So, Sir, yung posibleng pagpapatawag ninyo ng another hearing, depende saan? Kung walang pagbabago na gagawin...

SP Sotto: Depende kung kumikilos, kung kumikilos o hindi. Kasi pwede ko namang tawagan na diretso si Sec. Galvez tsaka si Sec. Dizon. Tatawagan ko, aalamin ko kung ano ginagawa nila. Pero binigyan ko sila ng ample time na kumilos. Dahil alam ko din namang busy yung mga tao na iyon.

Q: Anyway, so yan, so nandoon pala ang possibility na magkaroon ng Committee of the Whole hearing. Sir sa pulitika naman, mukhang meron nang mga lumilipat sa inyong partido, ngayong araw po na ito nanumpa si Ilocos Sur Gov. Chavit Singson sa Nationalist People's Coalition?

SP Sotto: Hindi siya lumipat pero ang mga local parties kasi ang hawak ni Gov. Singson. Gusto niya ng "national" party kaya nung minsan na nag-uusap kami, sabi ko, kami naman eh welcome ka. Ngayon that was about 2 or 3 months ago yan. Nagkakausap naman kami ng madalas, si Gov. Singson eh kasing tanda namin ni Pres. Duterte yan na magkaibigan. 1988 pa magkaibigan na kami. Ngayon, 3 days ago tumawag siyang bigla sa akin, sabi niya sa akin, pare sabi nya sumpa na ko sa iyo. Kailan sabi ko. Bukas. Naku di ako pwede bukas sabi ko. Sa Sabado, pwede ka? Oo punta ko ng Nueva Ecija, pagbalik ko sabi niya, Biyernes ng gabi. Sabi ko, umaga. Sabi niya, o sige. Sinet-up namin. Tinawag ko kaagad sa aming secretary general. Ang secretary general naman ng NPC, secretary general ng House of Representatives eh. Cong. Dong Mendoza.

Q: So, Sir yung paglipat, the mere fact na si Gov. Chavit...

SP Sotto: Pagsanib. Pagsanib. Hindi paglipat, pagsanib...

Q: Pagsanib, oo. So, the mere fact na siya po ay Presidente ng municipal... League of the Philippines...

SP Sotto: Municipal Mayors' League. Mayors' League of the Philippines. League of Municipalities, oo.

Q: So ibig sabihin po ba niyan, maraming mga mayor ang posibleng bitbitin ni Gov. Singson sa pagsanib sa NPC?

SP Sotto: Malaking posibilidad. Pero sa ngayon kasi, marami na rin talaga kaming mayor na member eh ng NPC. From Luzon, Visayas, Mindanao marami talagang NPC. Tama yung sinabi ni Gov. Chavit nung siya ay ininterview. Sabi niya ay the NPC is the most stable political party. Totoo naman yun, mula nung 1992, hindi pa kami nagkaka-Presidente, pero kami ang pinakamalaking partido. Pagka yung grupo ng Presidente ay Lakas, nandoon sila sa Lakas. Ang NPC yun pa rin kami, Pagdating nung sumunod na Presidente, yung PMP, Nawala na yung lakas, napunta dun sa mga PMP. Ganoon pa rin ang NPC. In other words, lagi kaming solid, every time kahit sino Presidente. Kaya nga I distinctly remember, a political analyst, saying that when she reviewed the different constitution of the different political parties, she said the best constitution, is the constitution of the Nationalist People's Coalition.

Q: So, kung NPC ang pinaka-solid, at magandang partido, wala pong plano na magkaroon kayo ng manok sa Presidential elections Sir?

SP Sotto: Wala pa. Wala pa sa ngayon. Nag-uusap usap pa kami. Katulad kanina, nagseset-up kami ng consultations with the different leaders namin sa iba't ibang probinsya, consultation ba muna, kasi ayaw namin abalahin yung mga local officials dahil sa pandemic. Nag-aasikaso sila ng kani-kanilang mga munisipyo, probinsya, lungsod. So 'di namin inaabala. Nag-kokonsul-konsulta lang muna kami, di pa kami tumatawag ng national meeting, national convention, baka mag-virtual kami one of these days. Nag-virtual na kami (unclear) para kay (unclear)

Q: Eh pero si Sen. Manny Pacquiao, wala namang paramdam na baka lilipat na lang ako diyan. Medyo magulo sa amin sa PDP-LABAN...

SP Sotto: Hindi siguro. I doubt it. Wala naman siyang binabanggit sa akin, kasi malaki yung traction sa PDP-LABAN sa pamumuno ni former Senate President Koko Pimentel na naka-back up kay Manny Pacquiao. Yun ang pagkaka-alam ko. Baka akala nila malaki yung grupong kasama ni Sec. Cusi, I doubt it ah. Sa tingin ko... Eh ang founder ng PDP-LABAN eh yung father ni Koko eh. Si Nene, oo. Eh si Koko Pimentel eh doon sa karamihan ng mga miyembro. Siya nga ang ika nga tinatanaw na Emeritus. Although, de facto lang. Si Manny is the President. Maraming (unclear) si Manny di basta-basta lilipat yon, dahil naiinis siya sa partido niya? Hindi. Ang dami niyang supporters sa partido niya yun ang pagkakaalam ko. Di malayo na makipag-alliance sa ibang partido. Hindi coalition. Iba yung coalition sa alliance. Malamang alliance pwede yon.

Q: So wala pang pag-uusap, NPC at tsaka yung PDP-LABAN under Manny Pacquiao, para sa alyansa, possible alliance? Wala pa po?

SP Sotto: Wala pa. Wala pa. Ano naman kami, sanay naman kami na kami kinakausap. Kahit sa mga nagiging speaker, laging NPC, medyo mabigat, Kung saan naka-side ang NPC, yun ang speaker. Katulad ni Speaker Velasco. Si Speaker Lord Allan Velasco, with due respect, pag tinanggal mo yung Barong Tagalog non, sa dibdib non may maliit na nakasulat sa bandang kaliwa non na NPC. Kaibigan namin yon. Oo mula kay Danding, kay Ramon tapos sa aming mga opisyal, kaibigan naming si Speaker. Matter of fact may mga events kami imbitado siya.

Q: Adopted siya. Adopted ng NPC.

SP Sotto: Well not really, pero walang official tag. Pero, we know, where his heart is.

Q: Eh Sir nakapanayam ko kanina, dating Sen. Loren at dating Sen. Chiz Escudero, (unclear) na magbabalik Senado. Sila na po ay kasama sa mga senatorial candidates ng NPC?

SP Sotto: Ah yes oo. Si Loren kasi is full-blooded NPC yon. Si Chiz naman ay nag-leave lang. Pero NPC pa rin yon di naman siya nagre-resign. And then we have Sherwin Gatchalian (unclear) re-election. NPC rin yun eh.

Q: Pero si Sherwin po nagsasabi na open siya to run for higher position. Nagkausap na po ba kayo? Kung tatakbong bise presidente, dalawang NPC, pwedeng maglaban for vice president?

SP Sotto: The higher position is open to everyone. Eh siguro baka mag-suggest yung mga ka-partido namin na magkaroon ng convention or pagpupulong para kung sino may gusto. Di mo naman mapipigilan kung sino may gusto eh. Sa may gusto, malamang ang partido magmi-meeting yan kung sino ang (unclear) officially. Ngayon, (unclear) ka officially, pwede ka ring magpaalam, hindi pwede ba kong (unclear), mag-file kahit independent lang? Or magle-leave muna ko sa partido. Maraming pwedeng paraan, hindi naman mapapagbawalan ng kahit sino. There are times pagdating sa Pangulo, nung araw, meron pagkakataon, mga isa o dalawang beses na nangyari sa amin yon. Na pagdating sa pagka-pangulo nag-free zone na kami. Kasi yung grupo ng Visayas, gusto si ganito, yung grupo ng Luzon, ganito ganyan. Hindi kami magka-sundo-sundo ayaw naman naming nag-aaway kami, eh sanay kami ng ganoon eh. Gagawin naming, o sige, free zone. Basta solid kami. Kami-kami. Basta may NPC candidate doon kami sa NPC candidate, solid kami. Pero ngayon kung hindi, kunyari sa pagka-Pangulo, wala naman kandidato ang NPC officially sa pagka-Pangulo...

Q: Bahala sila kung sino ang gust nilang suportahan...

SP Sotto: Oo. Free zone.

Q: Sir panghuli na lang, may final plan na po ba for the SONA? Kung ano yung magiging scenario sa SONA o finafinalize pa?

SP Sotto: Wala pa. Hinihintay lang namin yung go-signal galing sa PSG eh. Sa opisina ng Presidente. Sapagkat, meron kaming tatlong options: yung isang option ay yung katulad nung last year, number of Congressmen, malamang puro vaccinated lang. Tapos a number of senators, kasama yung secretariat at... siguro maximum sa senate would be 30. Sa house baka 70. Ganon. Ganon lang ang tao don. And then, speaker and myself. So yun yung scenario number 1. Pareho last year, nadagdagan lang ng number ng konti. Scenario no.2 would be si Presidente nasa Malacanang, ang Congress nasa Batasan, virtual yung pareho. Yung number 3, kami ni speaker nandoon s Malacanang kasama ni Presidente, pero ang Batasan virtual.

Q: Doon sa scenario 1, 2, 3 alin ang mas pabor kayo Sir?

SP Sotto: Yung 1. Nagawa na last year, maayos naman.