TELERADYO SERBISYO 630 INTERVIEW KAY SENATOR WIN GATCHALIAN KASAMA SI ALVIN ELCHICO AT DORIS BIGORNIA HINGGIL SA NGCP REFUND

Q: May statement kahapon, ikaw ba yun o ang ERC na asahan na ang refund sa 2nd quarter ng 2024?

SEN. WIN: Actually kaya ako nalate, kino-compute ko just to be sure na tama yung aking numbers. Kasi alam ko itatanong mo ito, Alvin kaya sinisigurado ko na tama ang numero ko. Doon sa pagdinig namin at debates sa floor, naitanong ni Senator Risa ang sagot ng ERC during the debates is magkakaroon tayo ng refund o bababa ang singil sa darating na panahon. Ang ibig sabihin nito, meron tayong transmission charge ngayon sa ating electricity bill at dahil nga mas mababa ang approved annual revenue ng ERC, bababa ang transmission charge na isisingil sa atin pushing forward.

Q: Magkano raw Senator, sabi mo nagkuwenta ka, ano resulta ng kwenta mo?

SEN. WIN: Hindi pa tapos ang ERC sa kanilang 2nd phase. Dalawang phase kasi yan 2016 to 2020, 2021-2022 pero ang initial computation naming sa phase 1 ay ibababa ang transmission charge ng katumbas ng halos P35 billion. Pero kung titignan natin yung buong kasama dito ang proposed ng NGCP nakatipid tayo ng P204 billion. So uulitin ko, ang expectation natin na maire-refund sa atin is about P35 billion. Pero yung naitipid natin is about P204 billion.

Q: Ano ang ibig sabihin niyan sa ordinaryong nagbabayad ng kuryente?

SEN. WIN: Sa ordinaryong mamamayan natin kapag titignan natin ang ating electricity bill, meron doon generation, may transmission, may distribution. Ang transmission na yun bababa yun so ang katumbas ng pagbaba niya sa ngayon is about P35 billion kasi hindi pa tapos ang reset, may Phase 2 so sa ngayon, nakatipid na tayo agad ng P35 billion.

Q: Kapag kinonvert mo sa peso per kwh, magkano yun?

SEN. WIN: Hindi pa natin malaman kasi hindi tapos ang phase 2 kapag natapos ang phase 2. Malapit na naman. Ang commitment ng ERC by end of December ay tapos na siya. So ilang tulugan na natin makikita na natin. Pero sigurado ako, 100 percent ako, bababa yun.

Q: Anong mae-expect namin? Magkakaroon ako ng refund o magiging mas maliit na lang ang babayaran ko?

SEN. WIN: Magiging mas maliit na lang ang babayaran.

Q: Depende yan sa konsumo mo? Generally speaking, ang transmission charge bababa. Ibig sabihin implication nun ay disallowed talaga kasi sa atin pala china-charge ang PR, advertising, CSR, paninindigan ng ERC na hindi yan allowed na ipasa nyo sa taumbayan?

SEN. WIN: Dalawang bagay. Kumplikado siya, meron syang apat na building blocks na tinatawag nila pero sa akin, ang pinaka importante doon sa dahilan kung bakit naibaba ito. Unang--una maraming na-disallow. For example, natatandaan ko noong COVID talagang ipinagmalaki ng NGCP na nagdo-donate sila ng vaccine, nagdo-donate ng PPE, nagdo-donate ng masks. Lahat palay un sinisingil sa atin. So pinapalabas na personal na donasyon yun ng NGCP pero nung hinimay, galing pala sa consumers yung mga donations na yun. Kaya hindi maganda, sila ang bumabango pero tayo ang nagbabayad. That's number 1. Number 2, nakita ko sa mga disallowed ang mga plantang hindi pa tapos sinisingil na sa atin. So marami sa mga plantang ginagawa pa lang, nag-uumpisa pa lang, pero kumokolekta na sa atin tapos nade-delay pa. So tinanggal din yun ng ERC. So sabi ng ERC kapag ang project mo hindi pa tapos, wag ka muna mangolekta.

Q: Lumalabas ang mga proyekto 80% completed, ang sinasabi nyo kahit 80% completed pa yan, wag nyo muna singilin sa tao antayin muna nating completed?

SEN. WIN: Sabi ng ERC antayin na nating mag--operate yan. Complete nga hindi naman gumagana.

Q: Pero sinisingil sa atin?

SEN. WIN: Sinisingil tayo, importante gumagana, importante nagta-transmit ng kuryente.

Q: Kaya nga. Para namang sobrang panggogoyo yun nagbabayad tayo nang wala naman pala tayong serbisyong nakukuha.

SEN. WIN: Correct.

Q: Tama ako sa sinabi ko nung una bwakaw eh. Sorry, Sen. Pero parang niluluto ka sa sarili mong mantika, Iniyayabang mo pa ito ang serbisyo pero wala naman pala. Parang kaawa-awa ang mamamayan. Nagi-invest din ang NGCP, ang pinagdedebatehan kung may karapatan ka bang ipasa yan sa taumbayan, ang sinasabi ng Senado wag mong ipasa sa taumbayan. Get it from your kita.

SEN. WIN: Tama yan. Sa akin kasi, ang nakakadismaya dito yung ugali na kapag nakalusot then okay. Yung ugaling nagpapalusot yun ang di natin gusto. Alam mo monopolya ito, wala naman tayong choice, wala naman tayong pwedeng paglipatan. Nag-iisa ang NGCP kaya ang nahuling nagpapalusot doon ako nadismaya. Bakit pati donation, pinapalusot nyo. Yan ang masakit sa akin.

Q: So hindi uubra sa iyo ang dipensa ng NGCP, yan naman raw ang kalakaran, wala na raw binago, allowed ng rules ng ERC dati, wala silang binago.

SEN. WIN: Hindi uubra eh. Madalas ikinukumpara nila ang sarili nila sa Transco sa dating transmission company ng gobyerno. Kaya nga prinivitize ito para maganda ang patakbo ng gobyerno pero hindi natin pwedeng ikumpara, hindi nila pwedeng ikumpara sa Transco dahil bulok ang Transco, kinukumpara nila sarili nila sa bulok dapat ikumpara mo ang sarili mo kung gaano kagaling ka sa sarili mo. Ito nga ang simpleng bagay lang na donasyon ay chinacharge mo sa atin, pero natatandaan ko, klaro ito sa aking isip dahil kadaraan lang natin sa COVID. Ang daming donasyon pero sa atin din kinukuha. Akala ko talaga galing yan s akita nila. Alam naman natin malaki ang kita ng NGCP yun pala kinukuha rin sa consumer. Yun na nga ang palusot doon kaya ako nadidismaya.

Q: Yun nga, magbigay sila ng donasyon basta kunin nila sa kita nila. So bukod sa pag disallow wala na ba tayong pwedeng gawing parusa sa kanila?

SEN. WIN: Sa ngayon hindi pa napag-uusapan yan, yan ang titignan namin kung talagang, kasi meron yan allowable room titignan naming kung pasok sila doon. Pero yan talaga ang trabaho ng ERC, yan talaga ang mandato ng ERC na bantayan talaga lahat ng ipinapasa sa consumer. Tandaan natin ang NGCP monopolya yan. Kapag may ipinasa sa atin, ayaw natin sa kanila, wala tayong magagawa, sa kanila pa rin tayo bibili ng kuryente. Kaya importante na binabantayan ng ERC lahat ng charges na ipinapasa sa consumer.

Q: Yung isyu ng pagta-tax, plano ng BIR sa online sellers? Ano ang stand mo dyan, tama ba ang gagawin ng BIR or parang masalimuot?

SEN. WIN: Dalawang bagay, Alvin. Unang-una ang taxing ay timing yan. Malaking bahagi ng desisyon kung magpapataw ng buwis, bago man o hindi ay timing at syempre ngayon papasok na ang pasko tapos magdaragdag tayo ng ganito, makakaapekto yan sa nagbebenta at bumibili. So titignan namin ang timing. Pangalawa, wala pa kasing lumalabas na revenue regulation from BIR. So hindi pa klaro sa amin kung ano ba ang dahilan at ano ang mekanismo at titignan din naming kung may legal basis. Lahat ng pagpapataw ng buwis dapat may legal basis yan. Dahil wala pang revenue regulation at nagkaroon pa ng consultation, mino-monitor naming at pinag-aaralan namin ang kanilang legal basis. So yung dalawa muna ang komento ko dito.

Q: Mag hi-hearing ka ba dyan?

SEN. WIN: Yah, magkakaroon kami ng hearing at consultative meeting tungkol dito.

Q: Marami ring nangangamba baka ang ending ipapasa rin sa bumibili?

SEN. WIN: In fairness naman sa ganitong ipapasa nila, ano ito, parang income tax na lumalabas, creditable withholding ang tawag pero naka-credit ito sa income tax. Nakita ko naman dahil maraming nagbebenta, kahit ipataw yan maglalaban-laban yan so bababa rin ang presyo. Ang gusto ko lang tignang mabuti ang maliliit na negosyante. Dahil under our tax code doon sa reform na ginawa natin, yung maliliit, mga MSME lalo na micro and small, exempted sila sa pagbabayad. Yun din ang gusto ko siguraduhin na hindi tatamaan ang mga micro and small businesses natin.

Q: Marami ring celebrity ang nagtitinda thru social media ang lalaki ng kita nila, I don't know kung nagbabayad sila ng buwis.

SEN. WIN: Dapat idinedeklara yan sa kanilang income tax return. Okay lang naman magbenta pero ideklara mo sa income tax return mo kung ano ang kinikita mo doon sa online selling.

Q: Pwede bang i-charge ng interes ang NGCP dahil ginamit nila ang pera ng Pilipino, kumite na sila sa pera natin.

SEN. WIN: Magandang punto yan. Magandang punto yan. Doon sa initial reset walang ganyan na lumalabas pero titignan ko rin ang anggulo na yan, napakaganda yan na punto.