DZXL Meet the Boss interview ni Sen. Win Gatchalian kasama si Ely Saludar ukol sa localized face-to-face classes pilot testing, vaccine roll-out at ang stimulus bill para sa industriya ng turismo

Q: Sa panig po ng Senado, papano makakahabol, marami po kasi ang napagiiwanan na, mahigit sa apat na milyon o aabot ng limang milyon Senator yung sinasabi hindi talaga nakapag-enroll dahil sa pandemya?

SEN WIN: Ang apela at adbokasiya ng Senado ay ipagpatuloy yung tinatawag nating pilot testing dahil kung matatandaan natin nagkaroon na ho ng plano ang DepEd na mag pilot test sa isang libong ekswelahan na nakakalat sa buong bansa. Itong pagpa-pilot test na ito papayagan yung tinatawag na localized limited face-to-face at gagamitin itong pilot testing para kumuha ng mga datos dahil importante na pagaralan ho natin kung papano natin lalagpasan itong pandemya patungo sa pagbubukas ng face-to-face classes. So ang apela ng Senado ipagpatuloy itong pilot testing, total ito ay isang libo lang na eskwelahan kumpara po sa 60,000 o animnapu't libong eskwelahan sa buong bansa. So maliit lang po ito kumpara sa bilang ng pangkalahatan at pagtapos po ng pilot testing, kapag nakakalap na tayo ng impormasyon at datos pwede na ho natin pagpatuloy yung pagbubukas po ng klase. Dapat natin tandaan itong pagsara ng klase may mga kapalit, may consequences. Unang-una yung bata ay hindi natututo ng mas malaliman at pangalawa yung mga for example feeding program, yung nutrition program hindi ho nagagawa ngayon. So marami tayong bata na umaasa po sa feeding program na hindi po naibibigay dahil po walang face-to-face classes.

Q: Natukoy na ho ba yung mga Lugar na wala talagang community transmission? Kasama ho ba ito sa isang libo?

SEN WIN: Kasama ho yan, meron tayong 433 na zero covid, yung iba pa nga doon hindi nagkaroon ng Covid dahil nasa isla so wala naman pumupunta doon. Ang apela ng mga lokal na pamahalaan eh payagan na sila na magkaroon ng face-to-face total sila naman ay tinatawag na low-risk. Pero naiintidihan natin ang desisyon ng ating Pangulo, ng ating gobyerno dahil malawak ho ang kanilang tinitignan, hindi lang edukasyon kung hindi iba pang bagay tulad ho ng mga movement, yung paggalaw ng ating populasyon. Pero ganunpaman ang ating tinutulak ay yung pilot testing, magkaroon tayo ng pilot testing para malaman natin. sa ibang bansa ganyan din po ang ginawa nila, hindi lang sa bayan binuksan kung hindi pilot testing para makakuha tayo ng datos, makabisado natin kung saan po ang problema at kung alam na alam na ho natin kung ano yung gagawin tsaka natin itulak yung pagbubukas ng ibang lugar sa face-to-face.

Q: Lumilitaw na nasa more than six million elementary high school students ang hindi nakapag-enroll during the pandemic. So papano kaya natin matutulungan itong mga ito?

SEN WIN: Iba't-ibang dahilan yan, may iba may takot, sabi ng mga magulang, 'wag na kayo pumasok antayin na natin yung vaccine bago kayo pumasok.' Yung iba pinatigil na nila yung kanilang mga anak, yung iba dahil sa kahirapan nagtrabaho na lang, nag-dropout nagtrabaho sila para makatulong sa kanilang pamilya. Yung iba nasabi mo kanina sa kakulangan n gadgets at internet, anong punto pa kung wala naman tayong online. So iba't-ibang dahilan po pero ang pinakamalungkot po meron tayong apat na milyon na hindi na nag-enroll noong 2020-2021 school year. Yung solusyon ho diyan naisabatas na ho yung Alternative Learning System Act yung batas na magpapatibay po ng Alternative Learning System at ito po ay isang mekanismo para makabalik at mabigyan ho natin ng kaalaman yung mga nag dropout na mga bata. Pero ang aking panawagan wag natin payagan mag dropout, nanawagan po ako sa ating mga lokal na pamahalaan, sa ating mga magulang na kahit na hirap ho ang distance learning at hirap gamitin ang self-learning modules ipagpatuloy natin yung pag-aaral dahil nakakatakot po itong pagtigil ng pag-aaral baka hindi na ho bumalik at baka tuluyan makalimutan yung mga pinag-aaralan nila noong nakaraan.

Q: Meron din ho mga lugar na masama ang serbisyo ng internet, Hindi na daw masagutan ng mga estudyante, yung mga magulang na ang sumasagot ng self-learning modules para makapasa? So syempre ang importante dito ang kalidad ng edukasyon?

SEN WIN: Tama ka diyan, kaya nga itong mga telcos, itong mga cellphone providers natin eh sa totoo lang nakakabwisit na ho dahil kahit dito sa Valenzuela landline na, mabagal pa rin ang internet. Yung iba, meron pong data plan eh mabagal yung internet. Yung iba merong landline at data plan pero walang internet. Ang nakakalungkot dito at nakakainis pa, nagrereklamo ka na pero patuloy pa rin yung pagpapadala ng billing kaya talagang malaki rin ang pagkukulang ng mga telcos at inamin naman ho nila yan pero wala naman hong magagawa yung pag-amin kung wala naman nangyayaring solusyon. Nanawagan rin tayo sa DICT at sa NTC na tignan itong problemang ito dito sa Valenzuela talaga laganap ang problema at titiginan niyo lang ho yung aming Facebook page makikita niyo yung mga reklamo doon. Kaya sa panahon ng distance learning at paggamit ng online learning eh napakahalaga ho ng ginagampanan ng mga telcos at sana eh kalamapagin natin sila at kung hindi ho sila aayos baka pwede gumawa ng mas seryosong parusa o multa para umayos sila sa kanilang mga responsibilidad.

Q: Hindi lang sa edukasyon pati sa negosyo.

SEN WIN: Correct. Ganyan na nga at nakikita natin wala na talagang pinipili ang internet at ang gadgets ngayon, mayaman, mahirap gumagamit na niyan kaya isa sa mga pinagaaralan ko at isusulong natin ay mabigyan ng internet access at gadgets ang lahat ng mag-aaral sa ating bansa. Alam niyo ang internet access katumbas na yan ng tubig at kuryente, hindi na makatao kapag walang tubig at kuryente ang isang tahanan. Ganun na ho ang internet, hindi na makatao kung walang internet access ang isang tahanan.

Q: Ang dami nang plano sa pagbabakuna pero wala pang bakuna?

SEN WIN: Talagang naudlot, dapat noong February 15 andiyan na yan, naudlot at maraming pangako ang hindi nangyari ganunpaman ayoko na ho magreklamo, o magturo kung sino ho ang may kasalanan ang importante ginagawa na lang natin ang ating magagawa para makatulong at isa rito ang pagpasa ng batas ng Senado, itong vaccine bill na magbibigay ng pahintulot sa ating mga lokal na pamahalaan kasama ang pribadong sektor sa pagbibili ng bakuna. Hindi ho kaya ng Pamahalaang Nasyonal, sa lawak ho at sa dami ng mga populasyon sa atin, kailangan natin ang tulong ng lokal na pamahalaan at pribadong sektor.

Q: Paano kaya makakabangon kaagad ang Pilipinas kasi ang sabi ng economic team kailangan mag MGCQ sa buong bansa pero yan ay tinutulan, kayo ho ano ba ang nakikita niyo na para kahit papano maibsan ang ating ekonomiya, para makabangon ho tayo?

SEN WIN: Napakagandang tanong yan pero napakahirap sagutin. Nakikita ko ang unang-unang sektor na dapat iligtas ay yung ating Turismo. Talagang kawawang kawawa itong tourism industry sa ating bansa. Talagang marami tayong kababayan na nawalan ng trabaho lalo na yung mga maliliit, yung mga tour guides, mga may-ari ng tourist van, yung mga pahinante ng mga bangka, yung mga bangkerong nawalan ng trabaho. So ang unang-una dapat natin iligtas ay yung tourism industry. Dapat tinulungan natin sila makabangon at nakita ko diyan, yung vaccine deal, meron na ho doon yung tinatawa na vaccine card, na parang passport ito dapat maimplementa ito sa mga tourism industry dahil for example, ikaw ay nabakunahan, bigyan ka ng vaccine card, ito ang parang passport mo kung saan papayagan ka na pumunta sa iba't-ibang parte ng bansa at malaya ka na makapunta sa iba't-ibang tourism sites. Dapat maimplementa ito ng mabuti sa lalong madaling panahon. Kahit pa onti-onti, malaking tulong yun sa ating mga kababayan. Pangalawa, yung tulong na bibigay natin sa tourism industry, meron tayong batas, ito ay pinagaaralan natin at malapit na isulong, ito yung stimulus bill para sa ating tourism industry. For example, marami tayong mga businesses na nagsara, yung mga tourist vans ang problema kahit na dumating ang mga turista pero wala naman silang pang-gasolina, wala silang working capital, wala silang puhunan na gagamitin para bumalik ang kanilang negosyo, wala rin. So importante sa pagbubukas ng ekonomiya eh matulungan ho sila para tuloy-tuloy ang kanilang paganggat para makabilik na sa normal.

Q: Talagang kapit...

SEN WIN: Konti na lang ito, naudlot lang ng onti pero ako naman naniniwala na darating po ang bakuna at importante na maghanda tayo kasi pagdating ng bakuna, mabilis na rin makakabalik ang ating ekonomiya kaya maghanda tayo, dapat handa tayo saluhin itong mabilis na pagbalik ng ating ekonomiya.