Press Release
May 18, 2021

DWIZ Alas-Sais interview ni Sen. Win Gatchalian ukol sa West Philippine Sea at napapabalitang Sara-Win tandem

Q: Meron po pala tayong malaking resources sa West Philippine Sea patungkol po sa barrels of crude and gas?

SEN. WIN: Tama si Senator Enrile, in fact, kaya ako medyo puyat ngayon dahil pinanood ko yung kanyang interview doon po sa presscon ng ating Pangulo na talagang sa kanyang edad ay mapapamangha ka sa kanyang talino at memorya. Talagang parang hindi 97 years old, parang 27 years old lang. Tama ho siya dahil nga ang West Philippine Sea, isa sa pinakamayamang lugar pagdating sa gas at langis. At meron ngang estimate ang Department of Energy na pagdating po sa oil, sa langis, meron diyan na pwede pong i-supply ang ating bansa for 17 years. Pagdating sa gas, dahil ang gas hindi pa masyadong nakukuha, isa lang ang gas well diyan ang Malampaya kaya kapag inexplore natin 'yan at kinuha ang gas, pwedeng umabot sa 600 years, ganun kahaba dahil walang gumagamit. Kung titignan natin ang mapa, sa buong West Philippine Sea, isa lang ang gas well diyan, ang Malampaya, tayo lang ang gumagamit. Kaya napakalaki po talaga ng resources pagdating sa oil and gas sa ating exclusive economic zone, tayo lang ang may karapatan na mag-explore at mag-exploit diyan sa West Philippine Sea dahil nasa loob po ng tinatawag nating exclusive economic zone kaya dapat talaga, dapat nating i-maximize 'yan. Dapat tayo tuloy-tuloy tayong mag-drill, tuloy-tuloy po tayong maghanap ng oil and gas para hindi na tayo mag-angkat. Kasi ngayon nag-aangkat po tayo. Almost 100 percent, 98 percent ng oil ay galing sa Middle East. At kung mahahanap natin ang oil and gas diyan sa West Philippine Sea, hindi na natin kailangan bumili sa Middle East.

Q: Matindi pala ang potential diyan sa West Philippine Sea kaya ganun na lang ang interes ng China sa atin kaya ang sabi nga ni Senate President, sabi niya it's about time to explore and exploit. Tama po ba Senator?

SEN. WIN: Tama, dahil actually diyan sa may area natin, malaki ang potential pero kapag titignan mo pa, hindi pa natin isinama diyan ang area ng Malaysia, area ng Brunei, area ng Vietnam, pati nga Taiwan kahit kalayo-layo ay nakikikuha po sa area. Talagang alam ng bansang ito na malaki ang potential diyan at hindi pa masyadong nai-explore at nai-exploit at kailangan ipagpatuloy natin ang pag-explore, na kapag sinabi nating exploration, pag-aralan kung nasaan at tignan kung saan tayo pwedeng mag-drill. At kapag sinabi nating exploitation, kunin na para po sa ating kabutihan.

Q: Ano ho bang kakayahan ng ating bansa in terms of exploration and exploitation sa resources diyan? Kaya ba natin yan mag-isa o kailangan pa natin ng tulong sa ibang bansa po?

SEN. WIN: Kailangan natin humingi ng tulong sa ibang korporasyon, sa ibang bansa at sa ibang korporasyon dahil ito very technical siya, wala tayong kakayahan na ganyan. At pagpupunta ka doon sa oil rig talagang very technical. Meron naman tayong mga engineers pero yung paghahanap, pagbabasa, pag-operate po ng mga drilling equipment, yan kakaiba po yan dahil nga very technical yan kaya nung nadiskubre natin ang Malampaya, ang mga nakadiskubre diyan ay Shell at Chevron, mga American at European companies. Lalo na ang teknolohiya wala tayong ganyang teknolohiya dito sa ating bansa kaya dapat talagang foreign corporations po ang inaakit natin.

Q: Sa inyo pong kumite sa Senado, especially sa Energy Committee, have you already talk with Department of Energy at iba pang stakeholders para pag-usapan itong West Philippine Sea?

SEN. WIN: Oo, madalas, in fact, ilang statements at hearing ang ginawa natin dahil nga ang Malampaya ay paubos na po yan, 2024. Ilang taon na lang po mag-uumpisa na ang depletion, yung paubos nitong Malampaya at kailangan maghanap tayo ng bagong Malampaya, kung hindi baka magkaroon tayo ng bagong problema sa kuryente. Matagal na ho nating sinasabi sa Department of Energy na maghanap pa. Paumpisahan na, buksan na ang area para ang mga pribadong korporasyon ay makapasok at makahanap ng langis diyan sa area na yan at buksan din para yung mga pribadong korporasyon ay pwedeng pag-aralan. Ang kagandahan ay nasa loob ng ating exclusive economic zone, so base sa UNCLOS, sa international law, tayo ay may karapatan na mag-explore at mag-exploit at gamitin natin kung ano ang makukuha natin para lalo pang palaguin ang ating ekonomiya.

Q: What's your take sa stand ng ating Pangulo in terms of our foreign policy patungkol po dito sa isyu po against China. Ang sabi ni Senate President Enrile ay dapat friendly ang approach natin dito sa isyu na ito especially sa China po, ganun din po ba ang inyong stand?

SEN. WIN: Well, Alex talagang magandang idea na inimbitahan si Senator Enrile para magbigay ng kanyang saloobin at nakita ko fair and independent ang kanyang pagpapahayag doon. Meron pa ngang punto doon na parang tinututulan niya si Pangulong Duterte, ang ating Pangulo. okay lang yun dahil unang-una 97 years old na siya at ang trabaho niya talaga ay magbigay ng payo whether tama o mali po ang ginagawa ng pinapayuhan niya. Kaya magandang ideya po na merong ganitong isang senior statesman na inimbitahan para magbigay ng independent na pag-aanalisa dito po sa problema natin sa West Philippine Sea. Kay Senator Enrile, very clear ang sitwasyon niya, noong unang panahon at sitwasyon ngayon magkaiba na. Dahil ang China ngayon ay isang military at global power at alam niya kung paano gamitin ang kanyang lakas hindi lang pang-militar kundi pang-ekonomiya. Ang China, pangalawa sa pinakamalaking ekonomiya sa buong mundo kaya kumbaga ipinaliwanag niya ang kaibahan noon at kaibahan ngayon. At ang nakikita ko dito, unang-una, si Pangulong Duterte very clear ang kanyang mga pahayag sa UN General Assembly at sa iba pa niyang pahayag na hindi niya bibitiwan ang West Philippine Sea. Marami lang siyang, alam mo naman ang ating Pangulo, maraming colorful description pero para sa akin napaka-klaro po lalo na sa UN General Assembly dahil kaharap niya doon iba't ibang bansa. Talagang very clear. Binasa ko nga ulit ang speech niya noong isang araw at talagang very clear. Sinabi niya doon hindi niya bibitiwan ang West Philippine Sea at sinabi niya doon na ang arbitral ruling ay nakaukit na yan sa batas ng buong mundo kaya sa kanya, ang West Philippine Sea ay may hurisdiksyon ang ating bansa diyan lalo na sa exclusive economic zone, talagang very clear din yun pero talaga masalimuot itong sitwasyon na ito at dapat ang approach ay diplomasya. Ako sumasang-ayon doon na dapat diplomasya ang ating approach dahil ang sitwasyon ay kakaib na. Ako, ang nakikita kong posisyon ng ating Pangulo, una very clear na hindi niya bibitiwan yan at very clear na gagamitin niya ang arbitral ruling at diplomasya ang kanyang approach pagdating dito sa issue ng West Philippine Sea. So, ano yan Alex, strategy dahil nga nakikita ng ating Pangulo na ang ating kapitbahay, itong China na ito, iba na ang kanyang anyo kaya dapat diplomasya ang approach pagdating dito sa West Philippine Sea.

Q: Sabi nga ni Pangulong Duterte and if I may quote "And I just say when I talked to Senator Enrile, you guys have become irrelevant to me." Doon ako natawa, Sir.

SEN. WIN: Napanood mo ba, Alex, medyo late na. At mahaba, one hour plus. Pero it's worth watching. Saka maganda, tinagalog ni Senator Enrile ang kanyang pagpapaliwanag, mahalagang tinagalog niya. Talagang ganun siya kagaling dahil alam niya na importanteng Tagalugin para maintindihan ng ordinaryong mamamayan at saka simple lang ang kanyang pag-eexplain.

Q: Medyo mahaba-haba pa kayo sa Senado, is there a need for thorough investigation, may naungkat may nasabi si Senate President Enrile patungkol po dito sa back channeling talks na ginawa po ni Senator Trillanes at maaaring ito nga po, sabi nga rin po ni Pangulong Duterte 'it's really a wonder to me why Aquino chose Trillanes to do the back channeling. The problem is it was so secretive." Pwede ho bang imbestigahan yan sa Senado?

SEN. WIN: Para sa akin, Alex, mas gugustuhin ko pang umusad dahil kung titignan natin ang mga nangyari, uungkatin natin ang nakaraan. At itong mga nakaraan, marami dito, yung iba nga baka yung mga pangalan na binanggit kagabi wala na patay na. Pangalawa, yung iba wala na sa posisyon. Tingin ko ang pinakamahalaga, para sa akin ha, ang pinakamahalaga ay uusad. At paano natin tutulungan ang ating administrasyon para umusad dito. Kung matatandaan natin, hindi lang ito isyu ng ating Pangulo kundi isyu ito nating lahat at para sa akin ang pinakamahalaga dito marinig ang boses natin ng China na itong West Philippine Sea at exclusive economic zone, tayo lang ang may karapatan diyan, dapat marinig niya. Dahil kung ang naririnig niya ay gulo at naririnig niya hindi tayo nagkakaintindihan, parang binibigyan natin siya ng oras na gumawa ng kung anong gusto niyang gawin doon. Kaya para sa akin, dahil kung babalikan natin yan sigurado ako pulitika yan. At sigurado ako wala tayong pag-uusapan kundi pulitika kaya importante sa akin kung paano tayo umusad kumbaga looking at the future.

Q: Let's move on dahil itong West Philippine Sea ay very exciting para sa ating bansa dahil tayo ay makikinabang dito.

SEN. WIN: Oo, kaya nga para sa akin nga kung merong interesadong mga korporasyon, lokal man o international pero tingin ko international ang pinakamainam dahil sila lang ang may teknolohiya, payagan na nating mag-explore and mag-exploit. Ibig sabihin, pumasok doon at hanapin ang langis dahil nag-iimport tayo. Tandaan natin, Alex konting gusot lang sa Middle East, tataas ang presyo ng langis natin. Lahat tayo apektado. Kaya kung meron tayong sariling langis, hindi na tayo aasa sa importation at sa pag-aangkat ng langis.

Q: May narinig po ako sa isang panayam po kay dating Chief Justice Artemio Panganiban, mukhang may lumulutang po ngayon, ano yung Sara-Win na yun? Totoo ba yun?

SEN. WIN: Ako, nagpapasalamat ako kay CJ Panganiban dahil sa kanyang napakagandang panunulat, hindi lang tungkol sa pulitika kundi sa iba't ibang paksa at isa ako sa kanyang masugid na tagasunod pagdating sa kanyang pagsusulat at nabasa ko 'yan at narinig ko sa kanya. Nagpapasalamat po ako sa kanyang tiwala. At mag-uusap po kami at tignan po natin.

News Latest News Feed