Press Release
June 6, 2021

DZBB Dobol B Bantay Balita sa Kongreso interview kay Senator Win Gatchalian kasama sina Nimfa Ravelo at Isa Avendano-Umali ukol sa Senate hearing hinggil sa rotational brownouts

Q: Sa Miyerkules, tama po ba Senator ay magkakaroon kayo ng pagdinig ukol sa mga brownouts? Ano po ang inyong trajectory o ano po ang objective sa pagdinig na ipinatawag niyo sa Miyerkules?

SEN. WIN: Itong pagdinig natin sa darating pong Wednesday ay susundan din natin ang ginawang pagdinig ng Kongreso noong Biyernes at ang layunin naman natin, ang focus natin ngayon ay ang solusyon para hindi na mangyari itong brownout sa ating bansa. Tuwing Summer na lang kinakabahan tayo. Tuwing Summer na lang naghi-hearing tayo para maiwasan ang brownout pero hindi dapat ganito eh. Dapat meron tayong long term solutions at meron tayong mga solusyon na iniimplement, may mga bagay na iniimplementa natin ngayon para hindi natin maranasan ang mga bagay na ito. So dalawang bagay ang objective natin. Una, solusyon at pangalawa ay long-term na plano ng pamahalaan para maiwasan natin ito.

Q: Pero Senator, initially po may nabasa ako sa inyong Twitter account, may mga inilatag na kayong solusyon to end itong summer season brownouts. Baka pwede nyong i-share sa ating mga kababayan kasi yun nga po gaya ng nabanggit ninyo taun-taon na lang ba tuwing Summer ganun ang isyu natin sa kuryente.

SEN. WIN: Correct. Actually yung una doon sa tweet ko, banggitin ko lang yung unang tatlo dahil ito ang pinakamahalaga. Una, ay yung red tape dahil hanggang ngayon peligro pa rin ang ating energy sector sa red tape. Ibig sabihin kung ikaw ay mag-aapply sa pagpapatayo ng planta, dalawang taon bago mo makuha ang permit mo at apat na taon bago mo mapatayo ang planta, so anim na taon ang pagpapatayo ng planta. Ito ang reklamo ng marami sa ating mga negosyante na gustong mamuhunan sa power plant. Nabasa ko nga ang pahayag ni Mr. Ramon Ang, ang sabi niya ang red tape ang nagiging sanhi ng pagbagal ng pagpapatayo ng planta at totoo yun dahil hindi lang siya, marami akong kausap na talagang nadidismaya sa red tape. Pangalawa po, panagutin natin ang mga power players dahil itong industriya natin nasa kamay na ngayon ng pribadong sektor pero hindi ibig sabihin hindi nila susundan ang patakaran ng gobyerno. Tulad ng reserba, importante na bumibili ang NGCP ng reserba para kung bumagsak, importante na may reserba tayong pagkukunan. So isang tinitignan namin ang pananagutan po ng power players at mga pagkukulang nila. At pangatlo, nasabi ko rin na dapat ang gobyerno iwasan na ang turuan dahil turo dito, turo doon walang nangyayari. So aminin din nila ang pagkukulang nila at ayusin dahil andito tayo para tulungan ang Department of Energy na makahanap ng solusyon.

Q: Sir, doon sa binanggit ninyo, nasaan ang red tape? Di ba meron na tayong batas on Ease of Doing Business, inamyendahan ninyong Anti-Red Tape Law. So asan ang problema Sir nasa DOE po ba?

SEN. WIN: Actually ang simpleng sagot diyan, Nimfa hindi iniimplementa ang batas. Hindi ibig sabihin tama, meron dalawang batas pa nga para sa Energy Sector. Una, ang Energy One Stop Shop. Pangalawa yung Ease of Doing Business, parehong hindi iniimplementa. Yung Energy One Stop Shop yun ang isang batas para lang sa Energy pero nakita namin hindi iniimplementa so kung hindi iniimplementa yun, talagang hindi mo mararamdaman yung paglutas ng red tape at ganun din po ang sinasabi ng power players. Sabi ng private sector, sayang ang batas dahil andyan na pero hindi iniimplementa.

Q: Sir, kapag sinabi kasi nating red tape, maraming pinagdaraanan, sa pag-aapprove ng permit, kaya tumatagal. Nung una naririnig namin sa mga Senate hearing parang 70 plus na permit ang pagdaraanan, ngayon ho ba ganun pa rin?

SEN. WIN: Nakita namin na, ang problema kasi sa pagpapatayo ng planta, maraming departamento ang pagdaraanan, DOE, DENR pati Department of Agrarian Reform pati LGUs. So itong batas na ito ay ginawa para paiklian ang kanilang dinaraanan. Binigyan din natin ng kapangyarihan ang Department of Energy na mag-isyu ng permit na may katungkulan tungkol sa investment. For example ang Board of Investment meron na silang tinatawag na delegated powers so ang kapangyarihan ng Board of Investment inilagay na rin natin sa DOE. So ibig sabihin ang batas na ito ay napaka-powerful ito dahil binigyan din natin ng maraming kapangyarihan ang DOE.

Q: Kung hindi po napapatupad yan, sino po ang sisingilin niyo?

SEN. WIN: Well, definitely DOE dahil sila ang implementing agency dito at sila ang pangunahing ahensya na kumbaga may kinalaman sa pag-aapply ng mga permit. I'm sure by now, naririnig niyo na kulang tayo sa supply so ang solusyon diyan damihan ang supply sa pamamagitan ng pagpapatayo ng planta. Pero kung ang mga magpapatayo ay na-aagrabyado dahil sa red tape o nahihirapan dahil sa red tape, hindi sila magpapatayo dahil sasabihin nila sayang naman ang oras namin, magpapatayo na lang kami ng ibang bagay. Diyan tayo nagkakaroon ng problema ngayon.

Q: Saka Sir di ba sabi ninyo kailangan ng planning, naalala ko po nitong bungad ng 18th Congress na ito meron din kayong hearing, sabi doon ni Secretary Cusi guaranteed daw po sapat ang ating supply ng kuryente. Eh Sir di ba kapag halimbawa hindi mo nare-recognize na may problema, hindi ka maghahanap ng solusyon, di ba? Kung binigay nila ang guarantee nung panahon na yun, tama ba five years ago sapat ang supply ng kuryente natin, or at that time nakita na kulang ang supply ng kuryente sana naitayo na ang mga planta na kailangan na sabi ninyo nga po it would take 4 years na itayo eh di sana may mga nakatayo ngayon na bago.

SEN. WIN: Correct. Ang maganda kasi sa atin ngayon ang ekonomiya natin lumalago at kapag lumago ang ekonomiya, sigurado kailangan ng kuryente kaya importante dito ang planning. Alam mo kung saan pupunta ang ekonomiya at sabayan ng supply ng kuryente. Pero nakita rin namin, nakita rin namin doon sa aming pag-aanalisa na kulang pa rin. Ibig sabihin alam nga ng DOE na may pangangailangan tayo pero konti lang ang nagpapatayo ng planta kaya umaabot pa rin sa kulang ang reserba, kulang ang supply. So ibig sabihin dapat mas maraming nagpapatayo ng planta, at mas marami doon sa demand na kailangan natin. Ito naririnig ninyong madalas, yung supply and demand umaabot na tayo ngayon na mas mataas ang demand kaysa supply.

Q: Kaya tayo kinukulang ng kuryente. Pero Senator sa palagay niyo ho ba kasi maraming may mga ispekulasyon, kayo ho ba naniniwala na may sabwatan doon sa nakalipas na rotational brownout may nagyayaring sabwatan sa planta at mga gencos?

SEN. WIN: Sa akin, ayoko i-rule out yan, ayoko i-rule out na walang sabwatan na nangyari dahil dapat tignan natin ang lahat. Tignan natin ang performance ng planta tignan natin kung nagkakaroon ng support. Tignan natin kung ano ba talaga ang nangyari. Ayoko i-rule out dahil alam ko merong imbestigasyon ang ginagawa ng DOE at tama naman dapat tignan ang lahat ng anggulong dapat tignan.

Q: Saka Sir kayo bilang chairman ng Energy Committee, alam ko pinag-aaralan ninyo ito at saka may access kayo, nakakakuha kayo ng records ng pag-fluctuate ng supply ng kuryente. Sa nakita ninyo possible na may pattern ba sa collusion o wala tayong dahilan na pagdududahan? Parang coordinated daw ang nangyari.

SEN. WIN: Bigyan ko lang kayo ng halimbawa, nung May 31 2021, pumalo ng P19 per kwh ang presyo sa merkado. Noong June 1, pumalo ng P18. So ang ibig sabihin, ito yung May 31 at saka June 1 dito tayo nagkaroon ng red alert ng brownout. Ibig sabihin makikita natin dito, tuwing red alert, tuwing magkakaroon ng brownout sisipa ang presyo ng kuryente sa merkado at ang ibig sabihin nito yung bibili ng kuryente sa merkado magbabayad na ngayon ng P19 at P18. Sigurado ipapasa yan sa consumer. At the end tayo ang magbabayad diyan. Syempre ang kikita o makikinabang dito sa mataas na kuryente ay ang nag-generate ng kuryente. Ang mga power plant. So hindi ko rin pwedeng sabihin na walang sabwatan na nangyari. Dapat maimbestigahan ang lahat. Tignan mo ngayon June 5, nung nagno-normalize na, bumaba na siya uli sa normal na level P4.20 per kwh. So makikita natin, ang laki ng ibinaba, from P19 to P4, so makikita natin na tuwing magkukulang ng kuryente sigurado tataas ang presyo at kapag tumaas ang presyo sigurado may makikinabang diyan.

Q: Ang sistema sa kuryente manggagaling sa generation, tapos ita-transmit yan sa power distribution companies. And then bawat generation companies, meron yang nakakontrata na i-supply. Halimbawa 4,000 megawatts if they failed to provide that 4,000 halimbawa 3,000 lang hindi nila naibigay ang 1,000, so magkukulang na po sa ending ng distribution. Paano yun sir pag nagkulang sila, maghahanap ng panibagong supply ng kuryente, ang paghahanap na yun may cost yun, yun ang mataas na presyo na ipapasa sa atin. Makatwiran ba yun na tayong consumers ang magbabayad samantalang itong generation companies ang nagkulang sa supply.

SEN. WIN: Correct, magandang obserbasyon yan, Nimfa. Natumbok mo yung isang titignan namin, yung tinatawag na replacement power. Kung sino ang hindi maka-supply ikaw ang bumili sa merkado, ikaw magbayad ng mataas na presyo. So for example ang kontrata mo ay P4 tapos sa merakdo P19 ikaw ang magbayad ng P15 na difference dahil ikaw ang hindi naka-supply, bakit ipapasa sa amin yan. In the past, meron nang polisiya na inilabas ang DOE na lahat ng kontrata ngayon meron nang replacement power so gusto naming tignan yun kung naipapatupad yun kasi may mga nakita kami na hindi ipinapatupad yun. Ipinapasa pa rin sa consumer ang kulang na kuryente na hindi na dapat dahil hindi naman kasalanan ng consumer na pumalya ang planta mo. Ikaw may kasalanan nun, ikaw ang maghanap, ikaw ang magbayad ng mas mataas na presyo, hindi kami.

Q: Patakaran po yun o kailangan ho ba yang gawan pa ng batas para ganun na sila ang mag-shoulder at hindi ang consumers?

SEN. WIN: Hindi na dahil alam ko nung mga around 2016, 2017 naging polisiya na yan, naging patakaran na yan na lahat ng planta ngayon dapat mag-provide ng replacement power. Kung kasalanan mong pumalya ang planta mo, ikaw maghanap, ikaw magbayad ng mas mataas. Kung makahanap ka ng mas mura mas okay. Kung mataas bahala ka na i-absorb yung difference, yung pagkalugi. Huwag ipapasa sa consumer. Dati kasi ipinapasa sa consume at gusto kong maintindihan ng ating mga tagapakinig na ang dulo nito, tayong mga consumer, tayong lahat. Lahat ng cost ipinapasa sa atin, so ang ibig sabihin ang totoo kumokontrata ng mga plantang ito ay tayo. So dapat tayo ang masunod dahil tayo naman ang magbabayad. Pero dati noong mga unang panahon ang mga kontrata nakita namin may pagkukulang din dahil ang replacement power ipinapasa sa mga consumer.

Q: Sinong magsasabi dito sa mga power generation companies na, 'oy kayo ang mag-shoulder nito, huwag nyong ipapasa iyan sa consumers?'

SEN. WIN: Ang magsasabi niyan ERC, ang sistema natin ngayon ang polisiya, mga patakaran galing iyan sa DOE. Tapos ang mag-iimplementa si ERC, sila rin po ang magpaparusa, magpapamulta doon sa mga power plant. So ang simpleng hatian ng responsibilidad, DOE ang lahat ng patakaran, lahat ng research pananaliksik, patakaran policy lahat iyan DOE ang implementation, ERC. Ito yung kanilang relationship so pagka sinabi ng DOE na ikaw ang mag-shoulder niyan at hindi shinoulder, ERC ngayon ang mag-i-enforce siya at magsasabi at kung hindi mo ginawa, siya rin ang magpaparusa.

Q: Sir baka pag siningil na sila tungkol nga diyan sa pagpapasa sa mataas na bayarin sa kuryente baka mag-invoke naman ng mga technicality? You know hindi sila mawawalan ng palusot, Sen. Gatchalian?

SEN. WIN: Oo talagang gagawin nila yan, that's why over the years na ang ERC tinaasan natin ng budget no? Malaki na ngayon ang budget ng ERC more than 2 billion pesos tapos kumuha pa sila ng mas maraming researcher dahil very techical iyan tama ka Nimfa no? Minsan tiningnan ko ang mga arguments kung hindi ka engineer hindi mo maiintindihan yun eh, very technical siya. Ang importante ngayon ang regulator natin may kakayahan rin para hindi sila mapalusutan. At iyan din ang ginawa natin over the years kaya malaki na ngayon ang ERC.

Q: Dun po sa hearing ng Kongreso ng Kamara last Friday, binabanggit naman po ni Energy Secretary Alfonso Cusi na kumikilos na sila along with ERC and other energy players. Although sige given na tumatrabaho din naman sila, sa palagay niyo po ba Senator Gatchalian kailangan pa ng emergency powers para resolbahin itong issue ng kuryente. At may binabanggit kayo kanina na long-term solutions para din po doon sa iyong tinutukoy na emergency powers po? Parang ang problema ho ba natin ngayon ay pang-emergency power na?

SEN. WIN: Magandang obserbasyon din yan Issa. Ako hindi ko susuportahan ang emergency powers. Dahil ang emergency powers ibig sabihin nito walang bidding sa bibili ng mga planta. Magiging ano yan, source ng corruption at maraming duda ang papasok diyan ng taumbayan. So hindi ko pa nakikita na nasa ganyang punto tayo. Marami pang puwedeng magawa para mapigilan itong mga brownouts na ito na hindi naman kakailanganin ng emergency powers. At tiningnan ko rin ang forecast from now haggang yung seven days, hindi na tayo magkakaroon ng red alert o yellow alert dahil yung panahon lumalamig na, nagpalit na yung panahon, tag-ulan na ngayon at hindi na natin makikita itong pagka-brownout. So just to answer your question hindi ko nakikita na kailangan natin ng emergency powers.

Q: May sinabi nung isang araw si Sec. Cusi na may papasok daw po, interested o inimbita nila na merchant power plants mula sa China. Kailangan ho ba natin yun sir saka China lang ba ang may capacity nun? Wala ba yung ibang bansa kasi pag sinabing China na naman baka sabihin, 'o design na naman itong sitwasyon na ito para pumasok na naman ang China.'

SEN. WIN: Hindi naman ang ibig sabihin ng merchant eh walang kontrata. So magpatayo ka ng planta kahit wala pang kontrata, kasi sa power sector hindi nagpapatayo yan kung walang kontrata dahil saan mo naman ibebenta yung kuryente mo? Pero kung meron siyang naimbitahan na..kahit ano ha, ako hindi ko naman tinitignan kung saang galing na bansa eh. Kung magpapatayo sila ng planta na walang kontrata maganda yun para sa atin so ang ibig sabihin pwede nilang ibenta sa merkado at kapag ibinenta nila sa merkado mas bababa ang presyo. Ang problema natin ngayon ay wala tayong suplay. So kung sino man ang makapagpatayo whether Chinese, Japanese or Korean maganda iyan sa atin.

Q: So welcome po itong mga merchant power plants?

SEN. WIN: Ang merchant ibig sabihin walang kontrata.

Q: Ini-imagine ko ano nga ba yung merchant power plant na iyon. Di ko ma-imagine ang itsura.

SEN. WIN: Ang payment terms ng merchant walang kontrata kasi sa proseso nila ngayon hindi sila magpapatayo kung walang kontrata kumbaga sigurista rin itong mga investor eh wala akong kontrata hindi ako magpapatayo. Eh syempre hindi naman lahat ng oras eh may bibili kaya mataas yung risk ng magpapatayo. Pero meron din iba sumusugal, magpapatayo sila walang kontrata ibebenta nila sa merkado. Ang kagandahan kasi natin may merkado tayo eh na pwede nilang pagbentahan ng kuryente.

Q: Sa Miyerkules ho pwedeng malaman sino-sino na yung inyong ipinatawag?

SEN. WIN: Pinatawag natin yung dalawang pinakamahalaga, yung DOE, ERC at isa pang private stakeholder na mahalaga din, yung NGCP na naririnig niyo. Dahil dun sa pagdinig ng Kongreso lumalabas itong tatlo ang may kinalaman sa problema na ito, pero yung NGCP hindi siya pwedeng independent kumbaga independent na tawag ko nga diyan independent na nation eh. (Hindi nga mainspeksyon yung bakuran nila sir di ba?) Korek hindi pwedeng ganun, kahit na pribadong sektor sila dapat sumunod pa rin sila sa patakaran lalo na dun sa patakaran ng gobyerno. At dun sa pagdinig ng Kongreso lumalabas na independent nation siya wala silang sinasanto, wala silang sinusundan eh kapag ganun talagang magkakaroon tayo ng problema kaya ang sabi ko nga dun sa aking speech, pananagutan, o yung responsibility, yung accountability ng private sector importante din, dahil huwag nilang sasabihin na dahil pribado kami wala kayong pakialam dahil talagang magkakaroon tayo ng problema.

Q: Sisingilin ho ba ninyo si Sec. Cusi? Nung last month markado yun eh, pinatawag niyo sila specifically para tanungin, ano ba sapat ba ang power supply kasi ang iniintindi po natin ay ang pag-iimbak ng bakuna pero di ba ang assurance sa inyo, hindi magkaka-brownout pero here we are hindi lang brownout, blackout na talaga yung nangyari. So sisingilin niyo si Sec. Cusi?

SEN. WIN: Actually nung May 31, pag tiningnan mo yung forecast ang sabi ng NGCP walong araw tayong walang kuryente, putul-putol yung kuryente natin kaya maraming nagulat. Swerte na lang tayo nagkabagyo, may dumaang bagyo kaya lumamig ang panahon. Pero kung tuluy-tuloy ang summer sigurado ako puro brownout tayo ngayon. Tama ka Nimfa, nagkaroon tayo ng pagdinig as early as April dahil nga alam natin na yung bakuna dadating ng Mayo at Hunyo. Talagang sisingilin namin siya dahil unang-una, pinanghahawakan namin yung kaniyang sinabi, sila talaga ang ahensya na may kinalaman sa kuryente kaya mabigat yung kanilang mga pananalita, mabigat yung kanilang statements na nilalabas at pinanghahawakan namin yun. Isa ring nakita namin yung kanilang pag-aanalisa ng datos, kung hindi nila maayos ang kanilang pag-aanalisa tapos mali-mali yung kanilang statements paano tayo magkakaroon ng kumpiyansa sa Department of Energy?

Q: Ano ang inyong assessment sa performance sa pangunguna ni Sec. Cusi?

SEN. WIN: Ako I'll be fair naman kay Sec. Cusi. May mga bagay na nagawa siya, naimplementa siya na hindi naimplementa sa panghuli. For example yung mga renewable act, yung renewable power, iyan matagal nang nakabinbin iyan, naimplementa niya ang mga kailangan doon, sa EPIRA marami ring naimplementa. Pero ang hindi natin puwedeng alisin yung pinakamabigat na problema na hindi niya malutas, yung brownout. Maimplementa mo man ang lahat pero wala pa ring kuryente, yun pa rin ang dudungis sa imahe mo. At yun ang dumudungis sa imahe niya. So ang ibig kong sabihin, ang aking punto doon, iyan naman talaga ang dapat niyang pagtuunan ng pansin dahil yung kaniyang performance o yung kaniyang imahe magkakaroon ng problema dahil hindi niya malutas iyang brownout na iyan.

Q: Sabi ho kasi ng inyong kasamahan si Senator Manny Pacquiao nung nag-privilege speech siya nung Monday, kung siya raw ay papalitan na niya si Secretary Cusi kasi mukhang ibang power ang pinagkakaabalahan. Agree po ba kayo doon?

SEN. WIN: Well, bago ko sagutin yan, yung privilege speech ni Senator Pacquiao ini-refer din yan sa kumite natin so papakinggan din natin yan pagdating sa Miyerkules. So kasama yung speech ni Senator Pacquiao diyan sa pagdinig natin sa Miyerkules, I'm sure pupunta siya doon. Kung ako ang tatanungin, antayin natin sa Miyerkules at ilalabas natin ang lahat ng problema at pagkukulang ng DOE at hahayaan ko na ang taumbayan at kayo, mga members of the media para maghusga.

Q: Pero kayo pa rin ang magbibigay ng rekomendasyon primarily kasi kayo ang chairman ng Energy Commitee.

SEN. WIN: Well ako naman syempre, ang kumite natin maraming members, very active din si Sen. Pimentel. Mag-uusap kami kung anong rekomendasyon ang ibibigay natin. Pero sa akin ang pinaka-basic dito akuin ng Department of Energy ang pagkukulang. Magrekomenda rin sa amin, sa Senado kung anong kapangyarihan pa ang kailangan nila dahil alam ko si Secretary Cusi maraming naiisip na reporma na kailangan ng batas so magrekomenda rin sila. Again, hindi naman tayo nandito para manghusga lang at i-criticize, naghahanap din tayo ng solusyon para makatulong sa Department of Energy para magampanan ang kanilang responsibilidad.

Q: Siya ba ay tatanungin kung makakapag-concentrate ka pa ba sa DOE o ikaw ay magiging abala na sa PDP-Laban at atupagin ang eleksyon?

SEN. WIN: Nimfa, pinakamagandang taong tanungin diyan si Senator Pacquiao. Mas maganda siya ang tanungin natin kasi si Senator Manny Pacquiao ay presidente ng PDP-Laban.

News Latest News Feed