DZRH Isyung Pambayan Interview kay Senator Win Gatchalian kasama si Milky Rigonan ukol sa school opening, election at vaccination

ON SCHOOL OPENING / DISTANCE LEARNING

Q: Nakahanda na ba ang Kagawaran ng Edukasyon sa pagbubukas ng school year sa buwan ng Setyembre?

SEN. WIN: 'Yung pagbubukas ng school year this coming 2021-2022, itinakda ngayon sa September 13 so ito ay mahigit two months from the last day of schooling so ito ay sapat na oras para makapagpahinga ang ating mga estudyante, higit sa lahat para makapagpahinga ang ating mga guro dahil hindi lang po ang ating mga estudyante ang talagang naging abala sa pag-aaral, kundi maging ang ating mga guro. Marami akong guro na nakausap kahit na wala tayong face-to-face classes pinilit nilang mabisita ang ating mga estudyante lalo na ang mga nangangailangan ng suporta at ito ay sapat na oras na rin para makapaghanda dahil mag-iimprenta tayo ng bagong modules. At itong mga modules pong ito ay nakabatay ito sa natutunan ng mga bata nitong huling school year. So itong two months ay sapat na panahon para makapaghanda at makapagpahinga rin ang ating mga guro. Gayunman, ang aking ninanais ay makabalik tayo sa face-to-face classes at marami pang mga estudyante at marami tayong mga magulang ay hirap pa rin pagdating dito sa distance learning lalo na sa public school. Napakalaki po yung nakita kong pagkaiba sa private school at public school. At maraming mga magulang ang gusto na makabalik na po sa face-to-face classes.

Q: Pero matagal pa itong face-to-face, so dito muna tayo sa kumbaga ay praktikal na pamamaraan. So distance learning pa rin po tayo this coming school year. Sabi mo nga, sisimulan ang printing ng mga bagong modules, dapat ngayon pa lang sinusuri na ito kasi baka kapag naprintout ang dami na namang mali, ang dami na namang reklamo ng mga magulang, ng mga teachers. Kumusta ang gagawin dito ng DepEd, kumbaga yung correction ng mga bagong modules?

SEN. WIN: Malaking naging isyu yan, Milky lalo na yung mga hindi magagandang salita na nakasama dito sa ating modules. Yun po ang aking panawagan sa DepEd na gumana ang kanilang quality assurance. Lahat ng school division may quality assurance at sinisigurado nila na malinis at maayos po ang pag-iimprenta at pagsasagawa ng modules at higit sa lahat sinisigurado nila na hindi makakalampas sa kanila ang mga ganitong hindi magagandang salita. So hindi lang po ang academics o grammar ang tinitignan kundi yung mga hindi maayos na salita. At yan po ang aking panawagan na higpitan po ang tinatawag nating quality assurance dahil lahat po ng division ay meron pong quality assurance. At hindi po iniimprenta ang modules kung hindi po dumadaan ito sa isang masusing pagre-review ng mga modules.

Q: Kasi nga di ba ang mga news item nga pinu-proof read pa ng mga editor, dapat ganito rin ang ginagawa ng DepEd officials?

SEN. WIN: Correct. Tama, oo lalo na ito maseselan, itong mga modules kasi ginagamit ito ng mga bata so kung anong nababasa nila yun ang pumapasok sa kanilang isipan. So kung mali po ang grammar, mali po ang magiging grammar nila at kung hindi po maganda, hindi tama yung mga bagay na nasa loob o hindi accurate hindi yun ang matutunan nila. So importante talaga dumadaan ito sa isang masusing pag-rereview at meron pong sistema yan ang bawat division. Kaya kung gumagawa sila ng isang module ay talagang dumadaan yan sa isang napakahigpit na review. Pero nakita natin na talagang may pagkukulang pa at dapat higpitan pa.

Q: Sen. Win, isa sa binabanggit mo at gusto mong gawin ng DepEd ngayong school year, bawasan ang curriculum. Sabi mo nga ay masyadong siksik at hindi talaga natututo ang mga estudyante dahil sa dami raw ng mga nasa basic education. Ano ang tugon dito ng DepEd?

SEN. WIN: Gagawin kong simple ang pagpapaliwanag, Milky. Yun pong curriculum natin yan po ay meron pong competencies. At ito pong competencies ay mga kaalaman na dapat pong mapag-aralan ng isang bata at nakita po ng mga dalubhasa at nakita rin namin na talagang napakarami po. For example, sa isang grade level meron pong 1,200 plus na competencies sa isang subject. So kung meron kang 200 days eh talagang sa isang araw ang pinag-aaralan ninyong competencies, mahigit apat, lima o anim pa nga sa isang subject. So ibig sabihin ang bata talaga nagkukumahog para pag-aralan ang mga dapat pag-aralan. So ang konsepto dito ay bawasan. Ito ay binawasan na ng DepEd ng halos 60 percent, sa ilalim po ng distance learning. Pero nakita po namin pwede pang bawasan. So ang konsepto dito bigyan natin ng oras ang bata para mag-aral at matuto. Hindi lang yung papasok siya sa eskwelahan at pag-aaralan niya ang modules niya pero hindi niya naiintindihan. Kaya maraming bata nagme-memorize na lang. Mine-memorize niya lang para pumasa. Hindi yun ang tama. Ang importante nauunawaan niya, naabsorb niya at naiintindihan niya kung bakit. Para po mas malalim ang pag-unawa niya at para mas malalim ang pag-aaral niya sa isang subject.

Q: So binawasan ng 60 percent, mga ilang porsiyento pa ba ang dapat bawasan ngayong school year ng DepEd dito sa curriculum natin ngayon, Sen. Win?

SEN. WIN: Sa tingin ko, Milky dapat nating bigyan pa ng focus o bigyan natin ng mas madiin yung mga subject na magagamit ng bata. Competencies at subject na magagamit ng bata sa kanyang buhay. At subject at competencies na magpapatibay po sa pag-unlad at pag-asenso po ng bata. For example, Milky, yung Math and Science napakahalaga niyan. Yan talaga ang pundasyon para sa isang maunlad na bansa. Yan din po ang pundasyon para sa ating tinatawag nating innovative, malikhain na bansa. Ito ang dapat bigyan ng diin. So iaadjust lang. May ibang subject na babawasan ang competencies. May ibang subject naman na dadagdagan o parehas lang o pananatilihin po ang competencies. So babalansehin lang po ito. Sa ibang bansa po, kagaya ng Singapore, binibigyan nila ng diin Math and Science, mas maraming oras po ang ginugugol ng bata sa Math and Science. At makikita natin sa kanila parati silang top sa mga examinations at makikita natin yung tinatawag nating innovation, napakataas po. Maraming bagay ang naimbento doon. Maraming bagay ang na-iinovate dahil ang mga bata doon yan ang kanilang training.

Q: Pero Sen. Win, ang focus natin more on sa mga estudyante, kumusta ang mga guro natin? Naka-adopt na ba sila dito sa distance learning?

SEN. WIN: Sa aking mga pag-uusap sa mga guro like dito sa Valenzuela. Maraming naka-adjust na pero maraming nahirapan pa rin. Kasi hindi lahat ng bata pantay-pantay. May mga bata kailangan mong tutukan, may mga bata hirap sa Math and Science. May mga bata hirap sa let say sa ibang subjects. So ang guro ang ginagawa niya ay suportahan ang mga bata na hirap sa iba't ibang subjects. Pero dahil nga distance learning, mahirap sa phone, mahirap sa messenger. Dapat puntahan talaga ang bata physically sa bahay. At dito nagkakaroon ng kumplikasyon dahil dati pwede nilang gawin sa classroom. For example, o maiwan ka muna bata ng 30 minutes, tuturuan kita. Ngayon, hindi na talaga pwede ang ganun. Pupuntahan mo talaga sa bahay para maturuan at siguraduhin na hindi lang po pagtuturo. Kasi minsan marami akong gurong nakakausap, pagpunta nila sa bahay marami silang natutuklasan. For example, yung bata hindi kumakain ng maayos. Yung batay hindi maganda ang environment, for example, maliit na bahay lang at naiistorbo sa pag-aaral. So may mga ganitong bagay na nadidiskubre ang mga guro. Gayunpaman ang ginagawa nila ay pumupunta sila bahay-bahay at mahirap yan dahil nga kung ikaw meron kang 40 na bata na hahawakan, 10 doon ay kailangang tutukan, 10 doon ay kailangan mo puntahan sa bahay.

Q: Baka pwede mo i-recommend Sen. Win kasi sa pribadong paaralan halimbawa makikita ng teacher na may ilang estudyante ang hindi nakasusunod sa kanilang subject. So itong mga ito bago matapos ang kanilang session online, sasabihin ng teacher, so ikaw, Sen. Win, mamaya mag-online ka uli ng mga alas-3 meron tayong consultation. Wala bang ganun sa public school?

SEN. WIN: Yan ang malaking disparity o pagkaiba ng private school at public school. Karamihan ng mga private school na nakakausap ko, karamihan ng kanilang mga estudyante middle class o above. So meron silang kakayahan pagdating sa internet pero karmaihan ng public schools natin, almost 70 percent o 80 percent, distance learning o modules ang gamit. So ito ang pagkaiba, sa private school online, talagang online, yung tinatawag nating synchronous. Ibig sabihin kausap nila ang guro nila. Sa public school, modules so ito ang malaking pagkaiba. Yun din po ang aking kinatatakutan na maiiwanan po ang ating mga public school students. At tandaan natin public school students natin ang pinakamalaki, almost 90 percent ng estudyante natin sa ating bansa ay nasa public school. Hindi ho sila pwedeng maiwanan.

Q: Kaya dapat matutukan talaga ang public school. Kasi ang private school, Sen. Win, meron silang asynchronous session. Halimbawa, may mga mahina sa Math, so they will call their attention. Alas-3 ng hapon mag-onlie ka ulit, kasi doon pumapasok yung one on one with the teacher. Kakausapin niya ang estudyante, ito ang kulang natin sa public school pero sabi mo nga modules kasi ang kailangan sa public school. So ang teacher talagang pupunta sa bahay ng estudyante.

SEN. WIN: Tama ka, Milky. Sa private school, merong synchronous o asynchronous, depende sa sitwasyon ng bata. Pero kagandahan sa private school ay meron silang kakayahang mag-online. Sa public school, dito lang sa amin, dito sa Valenzuela kahit na lungsod po, marami pa ring bata ang hindi nakaka-online dahil kulang sa pambili ng internet. At nakaka-internet po sila for example, nakita ko isang bahay tatlong bata lahat sabay-sabay silang nag-aaral. Napakahirap dahil napakaraming distractions. Nawawala ang concentration ng bata so maraming bagay ang nakaka-impluwensya at nakakaapekto sa pag-aaral ng bata. Yan po ay nakikita within the private school and the public school. At dahil nga mas hirap sa public school, maiiwanan po ang bata. At yan po ang ayaw natin dahil mas kailangan nga nila ng tulong at kailangan nila ng pagtutok.

Q: Alarming ang sinasabi mo Sen. Win, nagsagawa ka ng survey noong Pebrero at 50 percent ng mga magulang and even ng estudyante ang nagsabi, hindi sila natuto dito sa distance learning, so anong gagawin dito ng DepEd?

SEN. WIN: Correct. Tinanong natin ang mga bata. Kasi ako nagko-commission ako ng sariling survey tungkol sa edukasyon at nakita namin, tinanong namin ang mga magulang, natututo ba ang mga bata sa tingin niyo? Ang sabi 50 plus o 53 percent nagsabi hindi sila natututo. Yung 20 plus ang sabi hindi nila alam, so hindi sila sigurado. So ibig sabihin 70 percent ay mga batang hindi natututo at hindi alam kung natututo. So napakalaki yun. Dapat ho makita ng DepEd at matutukan ito para magkaroon ng totoong assessment kung yung bata ay natututo o hindi dahil dito natin makikita at malalaman kung sino ang natututo at hindi natututo at paano natin reremedyuhan. Isa sa aking proposals, yung tinatawag na catch up plan na pondohan ng gobyerno ang paghahabol ng bata. For example, dapat kumuha pa tayo ng mas maraming guro o makakapag-tutor sa bata so nakita ko may mga for example education graduate students na pwede natin sila bigyan ng allowance at mag-tutor sila sa mga batang hirap. Doon sa mga nahihirapan lang. Hindi natin pwedeng iwanan ang mga nahihirapan, Milky kasi maiiwanan at maiiwanan yan, dapat matulungan sila. So dahil nga itong mga bata ay nahihirapan, pwede natin bigyan ng konting allowance ang mga education graduates o yung mga nag-aaral ng education at turuan, i-tutor ang mga bata. Yung tutor napakahalaga niyan dahil one to one at matututukan talaga ang pangangailangan ng bata.

ON ELECTIONS ISSUE

Q: Ngayon, aabangan na lang natin ang mga pagbabago rin ng DepEd, malapit na rin ang pasukan, dapat talaga paghandaan ito. Ayusin din ang distance learning, Sen. Win. Sa ibang isyu kumusta naman ang NPC? For the 2022, anong paghahanda?

SEN. WIN: Opo, kami naman po ay tuloy-tuloy ang paghahanda namin from national to local. Personally, ako po ay tuloy-tuloy po ang pakikipag-ugnayan ko sa kanila. Hindi pa ho kami umuupo para pag-usapan kung ano po ang magiging anyo ng NPC, pagdating po sa national politics. Sa local, wala tayong problema diyan, Milky. Sa local, nakaayos na po yan at patuloy ang kanilang pag-oorganisa. Pagdating sa national, dito po namin uupuan po ito, magkakaroon kami ng konsultasyon sa aming sarili. At titignan namin kung ano ang magiging anyo o istratehiya ng NPC pagdating po ng 2022.

Q: Pero ikaw definitely for re-election?

SEN. WIN: Ako po ay for re-election pero nabanggit ko nga sa iba, bukas po ang ating isip sa ibang posisyon na mas mataas at may mga konsultasyon din tayong ginagawa kung ano po ang magiging posisyon na tatakbuhan natin. Ang importante sa akin Milky ay kung saan tayo makakatulong at kung ano ang pwede nating maitulong.

Q: So hanggang kelan ka magde-desisyon either for re-election or mas mataas na posisyon, Vice President ba yan, Sen. Win?

SEN. WIN: Yun po ang posisyon na ating pinag-iisipan at magdedesisyon tayo soon dahil malapit na po ang filing at isa po sa kokonsultahin natin ay ang ating partido, ang NPC. Mahalaga po dahil ako po ay mula't sapul nasa NPC na at mahalaga po ang suporta ng ating kasamahan.

Q: Pero definitely kokonsultahin mo si Senate President Tito Sotto na stalwart ng NPC which has also plan to run as Vice President?

SEN. WIN: Correct. Pag-uusapan ho namin yan ni Senate President, sigurado po yan at kami naman po sa NPC ay laging bukas po ang aming isip sa mga ganitong pag-uusap. At kung makikita ho natin kahit noong huling taon, makikita natin na talagang pilit naming, nagkakaroon kami ng kaayusan dahil yun po ang lakas ng NPC, maayos at magandang konsultasyon.

Q: Willing ba ang NPC, Sen. Win, ikaw bilang isa sa matagal na ring miyembro ng Nationalist People's Coalition, if ever matanggal sa PDP-Laban, alam mo naman ang infighting ngayon sa ruling organization, si Senator Manny Pacquiao?

SEN. WIN: Yun po ay pag-uusapan din po namin sa aming partido. Kagaya ng nasabi natin Milky, isa sa lakas ng aming partido ay magandang konsultasyon at pangungusap. Pag-uusapan ho namin yan at titignan namin kung ano po ang makakabuti, ang importante dito Milky, makakabuti sa partido, paano namin palalakasin ito, paano lumakas at paano magiging instrumento ito para makatulong po sa aming lokal na opisyales. Dahil ang mga national officials, ilan lang ho kami. Ang pinakamalaking membership ng aming partido ay local officials, katulad po ng governors, mayors at iba pa. So importante rin po kung sino po ang anyayahan namin sa aming partido ay makakatulong sa aming local officials.

ON VACCINATION

Q: Balikan ko lang uli ang isyu ng edukasyon, baka meron ka pang gustong iparating sa mga guro natin at mga estudyante.

SEN. WIN: Milky, dalawang bagay. Sa mga guro natin, importante po na magpabakuna ho sila. At natututwa po ako mataas po ang update ng bakuna sa ating mga guro pero marami pa rin ang hindi nagpapabakuna at napakahalaga po magpabakuna sila para po lalong tumaas po ang posibilidad na mag-face-to-face classes tayo. At sa ating mga estudyante ito panawagan ko rin po sa IATF, nag-isyu rin tayo ng statement at sinulatan din po natin na kung maging sapat na po ang bakuna sa ating bansa, umpisahan na pong bakunahan ang mga teenagers. Yung mga 12 yrs old and above dahil sa ibang bansa, nakita ko para po makabalik sa normal ang kanilang edukasyon ay binakunahan na rin po ang mga teenagers at so far napakaganda po ng kinalalabasan po sa pagbabakuna ng mga teenagers at marami tayong teenagers na gusto na rin po magpabakuna dahil takot din sila kaya nga ho dapat bigyan na rin sila ng pagkakataon na mabakunahan.