Transcript of interview of Senate President Vicente C. Sotto III with Ted Failon and DJ Chacha

Q: Sige po, bago po ang lahat, bati ho muna kayo sa lahat po ng inaabot ng ating broadcast - ang atin pong Cignal TV hanggang Kalayaan Island po meron doon, 'no. Meron po doong Cignal TV po, batiin niyo po ang lahat po ng ating mga manunuod at taga-pakinig sir.

SP Sotto: Magandang umaga po sa inyong lahat. Magandang umaga sa lahat ng nanunuod, nakikinig sa 92.3, sa One PH, sa Cignal TV na - nakakagulat sapagkat kahit saan ako pumunta sa buong Pilipinas, may Cignal TV. Maraming probinsya ngayon na Cignal TV na ang dala eh. Wala yung mga naka cable na iba kaya congratulations sa inyo at maraming salamat. Magandang umaga po sa inyong lahat. Maayong buntag.

Q: Thank you. Unahin ko lang po ito ano. Budget ngayon ho na pagdinig na ginagawa in the Senate, sir, kailan ho ba ang Christmas break ng Senado at kakayanin ho ba ninyong matapos po ang budget hanggang sa printing nito, hopefully po by January at matapos ang lahat ng deliberasyon ngayong Disyembre?

SP Sotto: Oo, nadelay kami ng - bale apat na araw yung delay natin na (unclear) naming nangyari sapagkat doon sa false positive ni Sec. Lorenzana na lumabas na negative naman pala. But then again, we already (unclear) into a semi quarantine and waited for five days - five, six days before we (unclear) that's (unclear) to have a swab or RT-PCR test so (unclear). Lahat naman sa amin ay negative ano pero the delay - the delay will cause us additional four days. Ang target doon sa tinatanong mo is Dec- ang break namin is December 16. Pero before December 16, dapat yon napirmahan na ng Presidente. Ang target na signing ng Presidente ng budget is December 17. That means if you go back, ang aming katapusan dapat ng deliberasyon ay noong Thursday. Eh ngayon - Tuesday, baka matapos kami today, pipilitin namin, meron lang dalawang medyo napakol na budget na tapos na kahapon yung sa PCOO at tsaka yung sa - may isa pang tinatanong ng (unclear)- medyo mabigat kasi itong araw na ito, DPWH at tsaka yung mga natitira pang malalaking agencies. So, baka worse come to worst, baka bukas kami matapos. Pipilitin naman namin na bukas hanggang Huwebes ay o sana huwag na umabot ng Biyernes pero Huwebes, Biyernes pati period of amendments ay matapos natin. Suggestion nga namin ay magsubmit na ng mga amendments kay Sen. Angara at puwede na nga niyang basahin para mas mabilis kaysa sa (unclear) pa namin. Kapag (unclear), pagbotohan namin, ganoon ang pinag-uusapan. So, hopefully by next week, the twenty- no before the 29th, dapat yun ay ano na tapos na sa amin at nag-uumpisa na ang bicam-

Q: Opo pero...

SP Sotto: So (unclear) bicam. Yeah, go ahead.

Q: Opo, pero- sir yun pong mga contentious na mga budget kagaya ng DPWH, hindi ba masyado kayo magmamadali at baka may mga makalusot na mga probi- mga nakasingit doon na hindi ho dumaan sa inyong mga matatalas na mata.

SP Sotto: Ang- well, sa - kung patalasan ng mata ang usapan, si Sen. Ping Lacson yung pinakamatalas ang mata diyan pagdating diyan sa ganyan pero ito'y nasubmit na sa amin ng maaga eh, nasa (unclear) na namin iyan eh. Itong interpellation na mangyayari mamaya sa DPWH ay alam na kung alin ang tatanungin, hindi na isu-scrutinize (unclear), na-scrutinize na nila eh. Nakita na namin kung alin ang dapat tanungin at kung hindi ma-eksplika ng matino, siguradong mapuputol, isusuggest namin na alisin. Na-scrutinize na ito nitong mga nakaraang araw- mga nakaraang linggo actually. Pag submit kasi ng (unclear) sa amin, binigyan kami ng kopya, bago pa dumating sa amin yung GAB, yung General Appropriations Bill ay binabasa na namin iyon at tsaka yung mga danger- yung mga may danger sides ay nasu-scrutinize na. Siguro baka mamaya, yung interpellations would be all the issues na lang ng mga (unclear) ng mga kasamahan natin. (unclear) kapagka tumagal, kailangan paabutin bukas iyan sabi nga- sabi mo nga hindi natin basta basta palusutin iyan.

Q: Ah sir, ito ho usapin po ng pagpapart ng pera ng iba't ibang departamento sa PS-DBM o sa PITC, considering po na ito yung lumutang talagang malaking problema dito ho sa Pharmally issue na ito, ano ngayon ang leksiyon ninyo at ginawa ninyo na hindi na ito maulit para po sa ating next year's budget?

SP Sotto: Mayroong- mayroong kaisipan ngayon na gustong pagbawalin totally na hindi lang basta sabihin na, oh hindi niyo na puwede gawin iyan ha, hindi ganoon. Baka maglagay kami ng probisyon dito sa GAB na isa sa mga pinag-uusapan iyan, baka maglagay ng amendment diyan para mas malinaw na hindi dapat ginagawa iyon kasi gina- dati na iyang PSDBM na ginagawa (unclear) there are other agencies na ginagawa iyan eh. Pero because, iyon (unclear) nila uniform - uniform yung bibili. Uniform ang mga kagamitan pagpalagay mo mga stapler, mga bond paper, mga ganoon. Pero ito kakaiba iyon eh, kakaiba yung ginawa. Bakit hindi mo - bakit hindi ang kaibihan yung ginawa. Ano iyon eh, para sa pandemic eh. Hindi ba, eh biglang ano, na-open sa- nagbukas eh. Dahil sa ginawang iyon, nagbukas sa hindi ka nais-nais na mga paggamit ang pera ng bayan doon sa pagkakalipat sa PSDBM na hanggang ngayon eh questionable yung umupo.

Q: So, ayun nga po, ito ho ay klaro na magkakaroon ng probisyon mismo sa GAA na ipagbabawal na ninyo, specifically, ano ho ito, ang parking sa PS-DBM at PITC?

SP Sotto: Iyan ang pinag-uusapan namin na kung pwede ilagay, ilalagay. -

Q: Opo.

SP Sotto: - Period of amendments, period of amendments will be tomorrow and hopefully by Thursday matapos.

Q: Opo and then, what will happen to those fund na nakapark ngayon dito sa dalawang agency na ito?

SP Sotto: Eh (unclear) sa kasalukuyan pero hindi- I'm not sure if it can be retroactive na pwedeng ibalik or ipark na muna. Palagav ko yung mga nanduduon na hindi na magagalaw, nanduduon na iyon. Babantayan na lang mabuti katulad ng ginawa din naman ng COA, mapapagkatiwalaan naman natin yung COA natin.

Q: Opo, sige po. So, sir, napag-uusapan itong Pharmally, meron pong request itong si Lloyd Lao, Christopher Lloyd Lao na (unclear) kayo kasi pumipirma sa mga ganyang pong arrest order eh- detention order, I'm sorry, ng Senado. Pinababawi po sa inyo ang inilabas ninyong detention order laban kay Atty. Lao. Ano ho niyong reaksiyon doon?

SP Sotto: Pag-uusapan muna namin ng mga members ng Blue Ribbon committee. Ako naman ministerial eh, so even- hindi naman ako basta uma-aksyon ng ika nga, on my own. Kailangan ikonsulta ko muna kasi ano ba, aattend na ba siya at makiki-cooperate ba siya? Ganoon yung usapan eh. Eh hindi siya- hindi na siya umattend eh. Hindi ba. Parang binalewala niya yung subpoena. Ganoon nangyari eh.

Q: So, sir kung kayo po ang tatanungin mismo, sir ano ho ang inyong desisyon para sakanya kung saka-sakaling kayo lang po ang magdedecide?

SP Sotto: Umattend siya. Basta umattend siya edi hindi na kailangan yung warrant niya.

Q: Dapat pa ho bang ituloy ang imbestigasyon po dito ho sa Pharmally at ilan pa ho mga kumpanyang nakakuha ng malaking kontrata doon po sa ipinark ng DOH na pondo sa PS-DBM?

SP Sotto: Kailangan. Eh kailangan po eh ito wala kinalaman ito sa kampanya o eleksiyon mga binibintang ng ibang tao. Ito'y pangangalaga sa pera ng taong bayan na kasama sa trabaho namin eh kaya hindi mo masisisi yung committee members with the chairman Senator Gordon na mainit sa imbestigasyon sapagkat malalim pa eh, masalimuot pa eh, kung tutuusin kung binabantayan mo yung mga hearing na nangyari, medyo ano pa iyan eh, kumbaga sa ano we have (unclear).

Q: Sige po, sir bago ko ho ito makaligtaan ha, ako po'y nakakuha ng kopya ng liham po galing sa La Trinidad Vegetable Farmers and Traders Association, ito po'y liham sa inyo sila po ay humihingi ng saklolo kasi nga sa rampant po na vegetable smuggling galing ng China at ito nga po ang kalaban nila at bagamat panay ang raid o huli ng customs, tuloy tuloy naman po ang smuggling. Sila po ay humihingi ng tulong sa inyo. Ano po ang inyong napag-usapan po so far nito pong kanila pong leader?

SP Sotto: Tinawagan ko po sila. Kinontak namin at inutusan ko na yung aking Legis na grupo na ibigay sa akin yung kumpletong brief nung mga pangyayari sapagkat yung usapan- nung tawagan ko sila dahil doon sa sulat na pinadala sa akin, medyo (unclear) lang yung mga kuwento eh. Mas magandang kumpleto so ang ginawa ko, pinatawagan ko sa aking mga abogado at yung legislative staff ko pagkatapos ay (unclear) nila yung mga laman nung mga- hindi lang alegasyon kung hindi mga pangyayari. So ang plano ko sapagkat tapos na yung budget ng Department of Agriculture at tsaka Department of- at tsaka yung Bureau of Customs ano Department of Finance, pwede kong ibalik yun pero pag pinabalik ko iyon magdedelay lalo ang budget eh. So ang plano ko right after we finish with the budget, I will bring it to the plenary, hopefully on the 29th, Monday. Kung tapos na kami, at saka period of amendments natapos namin, by next week I'll bring it up in plenary. If I have to declare a privilege speech, I will. And that will trigger an investigation on the matter. Sila'y mabibigyan natin ng pagkakataon na mailahad lahat lahat ng mga nangyayari sa kanila.

Q: Opo, opo. At saka yung impormasyon kung totoo ho ba talaga na mayroong nadedemanda o nakakasuhan na mga nahuhuling smuggled agricultural products Tito Sen.

SP Sotto: Oo nga eh. Kasi isipin mo, paanong nakalabas yung mga yun? Nakalabas ng customs tapos customs din ang hahabol kung nasaan na. Anong klaseng (unclear) yun? Hindi ba? Eh alam niyo palang smuggled eh. Yun ang nangyayari dun sa sinasabi natin tungkol sa droga. Di ba? May mga nahuhuli pa ring smuggled eh.

Q: Meron po kayong nabanggit din para sa mga farmers na programa na ang gobyerno na mismo direkta sa mga farmers po para po mawala po yung middleman Tito Sen?

SP Sotto: Meron nang perfect na mga experiment kaming nagawa sa mga ganito. Eto sinimulan pa nga sa Davao Del Norte ni Gov. Edwin Jubahib at Speaker Pantaleon Bebot Alvarez. At matagal ko nang natutunan ito, panahon pa ni Boss Danding, agriculturist yun eh. Kung hindi nyo naitatanong. Noon pala, ang sistema dito sa atin, para gusto natin talaga magkaroon ng agricultural modernization, at mabawasan ang kahirapan, 50% of all output of farmers, government must buy at their price. Yung presyo nila. Yung farmgate price. Dapat ganoon. 'Pag ginawa mo yun, alam mo nangyayari sa ngayon sa gobyerno, ang binibili wala pang 8% ng output nila. So ano sila, they suck onto the traders at saka mga middlemen. Kung bagsak ang presyo ng bibili sa kanila, Ibebenta nila. Pero kung gobyerno bibili, kwentahin ninyo, garantisado yan, 50% ng lahat ng output ng magsasaka, bilhin natin, ng gobyerno at sa presyo nila. Mababa na presyo nila sa pagbebenta, malaki pa, mabuti ang magiging kita ng mga magsasaka natin. Lahat ng crops, baka kung puwede nga, (unclear) fisherfolk gawin natin eh. 'Pag magawa natin to, maniwala kayo... Anyway, siguro pag pinalad kaming dalawa ni Senator Lacson gagawin naming yan. Sinuggest ko na yan doon sa nakaraang administrasyon eh. Hirap kasi dito sa mga, kung minsan sa mga nakaupo kahit saan, ngayon kahit noon pa man, pag hindi sa kanila galing ang idea parang hindi nila korsunada eh.

Q: So, Sir, kapag ho kayo pinalad, nabanggit ninyo ano ho bang departamento ang gusto ninyong pangasiwaan?

SP Sotto: Puwede kong wala eh. Basta alam mong gagawin mo, di mo kailangan ng departamento eh. Bahala na si Senator Lacson. I will be willing to handling the Dangerous Drugs Board, the Philippine Drug Enforcement Agency and the DILG. Para nandoon yung PNP, I will remove the headache of the President when it comes to the problem of drug abuse and illegal drugs. And those are two different animals. Akala nung mga kasama natin pag sinabing drugs, illegal drugs yun na yun. Hindi ah. Iba yung problema ng drug abuse sa problema ng illegal drugs. At iba rin ang approach diyan, iba ang handling niyan. Kaya lumalala ang illegal drugs dahil sa problema ng drug abuse. Siguro one of these days, 'pag nagkaroon tayo ng pagkakataon elaborate natin ang istorya na 'yan.

Q: Eto po ngayon si ChaCha Tito Sen may ilan pang katanungan.

Q: Good morning po Tito Sen, dito po sa ginawang survey ng SWS dated October 20 - 23 with 1,200 respondents kayo po ang nangunguna sa pagka-Bise Presidente. Pero sa inilabas naman ng Publicus, etong pahayag survey na ginawa nila after the substitution noong November 16-18 with 1,500 respondents, lumalabas po na si Mayor Sara ang nangunguna sa kanilang survey, tapos medyo malayo po yung naging numero ninyong dalawa. 54% si Mayor Sara, kayo naman po ay 10.1%. Sinasabi nila rito meron nga daw po kayong sizable drop in numbers. Ano po ang reaksiyon ninyo sa survey na ginawa ng Publicus?

SP Sotto: Merong kalalabas lang kaninang umaga eh sa Pulso Ng Pilipino na kahawig noong SWS eh. Sa amin kasi, ang trato naming diyan, we only use the surveys as a guide. And I only subscribe to two na through the years nakakasiguro kami kung paanong ginagawa, nakalahad kung paano, sino, ilan ang kinausap, anong demographics. SWS at saka Pulse Asia. All the others can be used as a guide. But then again, SWS and Pulse Asia ganoon din ang trato namin. I use it as a guide. Makita mo saang, anong mga areas... Kaya importante pag may naglabas ng mga survey na ganoon, hindi basta ninyo titingnan kung ilang percent, kung ano ranking, hindi. Tingnan mo paano ginawa yung survey, anong region, anong area. Kung hindi, wala kang natutunan sa survey na yun, nagbolahan lang kayo. Kailangan alam mo ilan ang demographics, ilan ang B, ilan ang C, ilan ang E. Ilang male, ilang female. Ano relihiyon? Kung ito'y mga college graduate o high school graduate o hindi nag-aral. Kailangan nandodoon maliwanag eh. Eh yung binanggit kong mga survey groups, magagamit mong guide pagka-ganoon. Pagka yung mga naglalabas lang ng kung anu-ano puwede mo ding guide yun pero hindi ko masyadong pinoproblema. Mas gusto kong problemahin yung nakita mo kung paanong kinuha yung survey. Paano ginawa. Para alam mo kung saang region ka pupunta, alamin mo, anong kailangan doon. Ano ang problema doon? Ano ang mga hinihingi nila sa gobyerno? Ganoon ang attitude ko sa survey. Hindi ko dinadamdam yun na ikaw eh mababa, ikaw eh mataas. Huwag na huwag sa lahat yung dahil mataas ka sa survey, ayos yan. Huwag ka maniwala doon. 1992 pa, kabisado ko na ang style diyan.

Q: Tito Sen yung sinasabi niyo pong survey na kaparehas ng SWS, Pulso ng Pilipino?

SP Sotto: Oo lumabas kaninang umaga.

Q: Anong resulta po ng survey na ito? Sa SWS po kasi 44% kayo sa huling ginawa nila, over Mayor Sara na 25% lang. Diyan po sa sinasabi ninyong survey, ano pong datos niyan?

SP Sotto: Kung 'di ako nagkakamali, 41-30. 41 o 43 ako at 30 percent si Inday Sara. Pero tinitingnan ko, nakita ko pa lang yung parang resulta eh. Hindi ko pa nababasa yung paanong ginawa eh. Sabi ko nga sa iyo, mas importante sa akin, paano ginawa, sinong tinanong, anong area tinanong at anong klaseng mga botante yung tinanong. Baka naman internet lang yan. O baka hindi face to face yan. O baka (unclear).

Q: Baka telepono lang po ano, baka mobile mobile lang.

SP Sotto: Baka yung kausap hindi botante eh. Sabi ko nga baka binolpen lang yan eh. Kaya mas mabuti na binabalasa mong mabuti eh yung ganoong surveys eh. Saka, malayo pa eh. February 7 pa ang campaign period eh. Marami pa, marami pang magbabago diyan.

Q: Tito Sen punta naman po tayo dito. This is all over social media kahapon, yung inyo pong pagpapa-drug test ni presidential aspirant, Sen. Ping Lacson. Ano pong nag-udyok sa inyo para gawin po ito, ano pong mensahe ang gusto niyong iparating po sa mga Pilipino sa ginawa ninyong pagpapa-drug test?

SP Sotto: Sagutin ko muna yung tanong mo tapos ibabalik ko yung context niyan. Kasi nabasa ko sa dyaryo, nakita ko sa social media na pinag-uusapan nila yung drug testing. Meron nagsasabing kandidatong ganito, meron sinasabi dapat ganito dapat ganyan. Sabi ko sa loob loob ko, ang dami namang dakdak eh kami, sab inga namin ni Sen. Lacson, we walk the talk. Edi halika, sabi ko tawag tayo sa PDEA, punta tayo doon, magpa-drug test tao. Ngayon, bakit ko ginawa kagad yan? (unclear) Bakit ko ginagawa yan tuwing bago mag-eleksiyon? Nung inakda ko yung Republic Act 9165 yang Dangerous Drugs Act of 2002, kasama sa probisyon yan, alam na alam yan ni Ted yan ni (unclear), kasi kasama ko siya sa pag gawa ng batas na yan, nasa Congress siya eh. As a matter of fact, sa bicameral conference committee naming, marami kaming pinagtatalunan na issue, pero yung probisyon na yan, nandodoon yan eh. Nilagay namin nila (unclear) Ted yan eh. Dapat pag ikaw magfa-file ng certificate of candidacy, dapat drug test ka, ganoon yung nilagay naming. Eh kaso, binaril ng Supreme Court eh. Sabi unconstitutional. Sapagkat ang nakalagay, ang alam daw sa Konstitusyon, para ikaw ay maging kandidato sa kahit anong pwesto sa gobyerno, ikaw ay Filipino citizen and must know how to read and write. Ganoon lang yung nakalagay doon. So, dineclare na unconstitutional. May mga repealing clause naman kami, yun lang probisyon, at saka yung probisyon sa eskwelahan, meron din kami nilagay doon na enrollment, dapat (unclear) kami sa anti-drug nila co-Ted. Pati pag enroll dapat, drug test ka muna sa college. Parang ganon yung nilagay namin doon eh. Binaril din ng Supreme Court yun eh. So, ngayon, sa akin, oh sige, voluntary na lang, di ba? Para ipakita mo sa mga botante at sa mga naniniwala sa iyo na ako ay handang humarap sa kahit ano, hindi ako gumagamit ng kahit anong illegal. So, para ipakita yan, eh di magpa drug test ka, at hindi pwedeng basta drug test, kailangan yung drug test na pinagawa namin. Every time that I run for elections, from the time na ano yan, 2010, 2016, at ngayon, lagi ako, at ang drug test na pinapagawa namin, yung sa PDEA o kaya sa PNP. Hindi pupwede yung sa mga drug testing center kung saan-saan. Pag yun lang, huwag mo nang pansinin, sapagkat ay mga drug testing kit na una, unreliable, pangalawa, marijuana at shabu lang ang makikita. Yung ba, ganoon. Ito, ito yung tinatawag na multi-drug immunometric assay. Ang ibig sabihin nito, lahat ng illegal na droga sa mundo, kayang kapain niyan, ng drug testing kit na yan. Kaya yan ang hawak ng PDEA, yan din ang alam ko, meron ang crime lab ng PNP niyan. At lahat ng regional offices ng PDEA, meron niyan. Nung minsan nga, nung 2016, kami ni Sen. Honasan, doon kami sa Cebu nag drug test eh, before the elections din during that time. So, ngayon, ginawa namin ulit para ipakita.

Q: Kahapon nakausap po namin si Senator Ping tungkol doon sa kanyang experience na nangyari nga po doon sa Kalayaan Island, diyan sa may Pag-Asa Island. Kayo po ba ay nagpa-planong bumalik doon? Hopefully kasama na rin kayo ni Senator Ping?

SP Sotto: Kung kailangan bumalik, sasama ako, kaya lang natapat doon sa quinarantine kami eh. Buti nga si Sen. Lacson, hindi kasi siya nagkaroon ng direct contact doon sa grupo nung Defense eh, kina Sec. Lorenzana. So, siguro, kung kakailanganin, bakit hindi? Sa akin, ngayon, ang mainit ako, kailangan, if it is called a veiled threat, so be it, pero ang kailangan, reviewhin natin mabuti yung MDT, yung Mutual Defense Treaty at saka yung EDCA na kabit, na binabanggit din ito ng U.S. Embassy. Ireview nating mabuti, at set it in motion. When I say set it in motion, that means, eh kasi doon sa mga agreement na yan, at saka sa treaty na yan, pag merong aggression, may foreign aggression, pasok si Big Brother. Ganoon yung laman nung mga yun. Kailangan siguro, masyadong nangba-braso itong ano, di ba? Mga coast guard ng kapitbahay natin, eh hindi naman nila lugar yun, lugar natin yun. Nadaan nga sila Sen. Lacson sa area, lugar pa rin natin, meron kaagad 'welcome to China'? At meron pang mga warning-warning na binibigay. Sobra na. Pagka ganoon, teka muna, hindi naman tama yan. Hindi naman porke maliit na bayan tayo, pwede tayong tapak-tapakan. Hindi ganoon ang ugali natin, at saka lalo na kami nina Sen. Lacson, matapang kami, hindi kami nagpapa-bully.

Q: Ano po sa tingin ninyo, bakit mahalagang pagusapan paulit-ulit itong issue ng West Philippine Sea lalo pa at papalapit na po ang halalan?

SP Sotto: Yun pong West Philippine Sea na yan at yung South China Sea sa side nila na tinatawag, nila, yan ang Highway 54 o EDSA ng trade. Napakaraming international trade na dumadaan diyan. So, hindi pupuwedeng isang bayan, isang bansa, may ari ng lahat ng yan, hindi pwede yun. Yun ang isa sa dahilan kaya (unclear) ka. Pangalawa, matindi ang yaman diyan. Nakita naman ninyo siguro yung sample ng Malampaya natin, ang laki ng panginabang ng bansa natin, na hindi ko alam kung bakit itong Department of Energy may kabalbalan na pinaguusapan diyan sa Malampaya, pero napaka yaman diyan, may natural gas, may oil, at kung anu-anong makikita diyan, kaya ganoon silang kainit diyan. Eh, atin yan eh, hindi ba? Yun ang dahilan ko.

Q: Marami pa po tayong mga katanungan na gustong itanong sa inyo, but marami din kayong mga dapat na puntahan at asikasuhin this morning. Just a few na lang po. Nagbago po ng pananaw si Sen. Lacson doon sa death penalty. Kayo po ba ay kapareho ng kanyang pananaw ngayon? Na hindi na ganoon ka-hardcore at isama ko na, nagbago ba ang inyong pananaw sa divorce?

SP Sotto: Hindi eh, ganito...yung sa issue ng death penalty, sa tagal ng panahon na nakipag debate ako diyan sa issue na yan mula nung 1993, pinagdedebatihan na namin nila Boy Herrera yan, kadebate ko si Letty Shahani, kadebate ko si Neptali Gonzales, Ernie Maceda, si Turing Tolentino, yan ang mga kadebate ko. Marami rin akong natutunan sa kanila. Marami rin akong nakita na tama, kung marami akong napaniwala sa kanila, sila rin, napaniwala ako sa ibang mga bagay. So, through the years, ni-repeal nila yan, wala ako sa Congress nung ni-repeal yan eh, ngayon, pinaguusapan na dapat ibalik. Ang target ko lang talaga, high-level drug traffickers. Sapagkat itong mga high-level drug traffickers, sa lahat ng ikukulong mo, ito lang yung nakakulong na, nagtatrabaho pa, nag-ooperate pa. Nakakagawa pa ng kawalang-hiyaan sa mundo, hindi lang sa Pilipinas. Kaya, sabi ko, dapat evaporated yung mga yan, di ba? So, yung finile ko is for that high-level drug trafficking lang na death penalty. Kasi yung ibang krimen, pag nakulong mo, hindi na nila kayang gawin. Gawin nila sa loob kung gusto nila, pero yung drug trafficking na high-level, mabigat yun. Ang laking nagagawang perhuwisyo yun, nakita ninyo naman nitong mga nakaraang mga taon. So, meron akong inakda, pumasok naman sa isip ko ito, siguro nung part of those times na ako ay nagdarasal, mahilig po akong magdasal eh. Naisip kong bigla na bakit hindi na lang sila ihiwalay. Kung mahihirapan tayong ipasa yung death penalty, maraming kontra at maraming tama sa sinasabi nila, doon sa mga kontra, nag isip ako ngayon, nagfile ako ng bill, pinasa na namin sa Senado. Yung bill is to establish a national penitentiary for high-level drug traffickers. Ngayon, dinugtong na lang namin, and heinous criminals. So, yung mga heinous crimes, pwedeng isama. Ihiwalay sila. Hiwalay sila, like for example, there is an island na doon sa West Philippine Sea, ano? At walang signal, walang cell sites. Walang komunikasyon na pwedeng gamitin nitong mga ito. Talagang typical national penitentiary na nakahiwalay sila. Ang maganda rito, itong sa idea ko na ito, napasa na namin ito, pending sa House, pinakikiusap ko si Speaker Velasco na sana apurahin nila, ni Majority Leader Romualdez. I think they filed a counterpart para doon. Ang maganda rito, pwede na nating alisin ang National Bilibid Prison sa Muntinlupa. Alam mo naman kung ilang daan-daang hektarya yan na pag-aari ng gobyerno. Trilyon-trilyon ang halaga niyan. Pwede mong i-convert yan into a university belt, at magiging matinding growth corridor yan. Pero alisin mo na yan diyan, gawin mong Luzon, Visayas, Mindanao, or regional, ang national penitentiaries. Bakit? Kasi, sa pag-aaral, makikita ninyo na lahat nitong nakulong na mga PDLs, oras na na hindi na dinadalaw ng pamilya niya, yan ang nagloloko. Yan ang nagloloko, sumasama sa mga gang, Sumasali, nagloloko na, pero paano pag dadalaw taga Sultan Kudarat? Taga Negros, taga Mindanao? Mapapansin ninyo, hindi madadalaw yung mga anak niya, kung nakakulong sa, kahit mga taga Ilocos, hindi basta madadalaw. So, kung ginawa mong regional yan, mas madali makontrol, mas maganda pang rehabilitation program sa kanila. At nakahiwalay pa itong mga demonyo. Yan ang inaasahan natin na pwedeng mangyari. Gawin na ngayon, pwede namang gawin ng executive order eh. Eh yung bill ko kasi, napasa na namin sa Senate, yung sa House na lang ang hinihintay.

Q: Kung hindi magawa yan ngayong remaining six months nitong pamahalaang ito, sa inyong term po, maipapangako ninyo yan?

SP Sotto: Kung kami ang papalarin? Oo, sigurado. Sigurado. Yung paghiwalay lang ng National Bilibid Prison ng mga high-level drug traffickers. Magandang sagot na yan doon sa mga ayaw ng death penalty. Si Sen. Lacson naniwala din diyan, naging coauthor ko diyan.

Q: Pagusapan natin yung isa pang death penalty, yung divorce.

SP Sotto: Sa akin, ang mabuti pa, noon ko pa sinasabi ito, hindi nagbabago ang pananaw ko diyan. Ang mabuti pa diyan, kailangan na lang natin, luwagan na lang natin, i-relax na ang natin ang mga procedures ng annulment. Mas madali yun, mas maganda yun. Kasi, pagka yung divorce mismo, medyo may tendencing maabuso at saka ang unang napapahamak, ang pamilya eh, yung mga bata. Ngayon, sabihin ng iba, hindi, okay lang, hindi, generally, ganoon talaga. You know, and I always believe, that a strong family means a strong country.

Q: So, kung baga, yung divorce na salita, alisin natin. Itong kasalukuyan pong Family Code natin, the law on annulment procedure, ay mas paluwagan at padaliin. Kasi ngayon, magastos. At saka matagal.

SP Sotto: Matagal at maraming mga rekwisitos. Alisin yung mga rekwisitos, kailangan malinaw lang. Madali lang yung annulment, at mura, hindi dapat mahal.

Q: Last na lang po, sabi ko nga kanina, kayo lang ni Sen. Lacson ang natatanging tandem na pareho pong senior. Tanong ng mga seniors, ano ang programa ninyo para sa kanila?

SP Sotto: Yung karamihan ng mga seniors na batas, para sa mga seniors, kami po ang may akda eh Karamihan nandiyan na, sa pagtingin ko, ang importante, is implimentasyon ng mabuti, Kaya kami, ang iniisip namin ni Sen. Lacson, between the two of us, we have 42 years of legislation. Ngayon, kami na ang mag execute naman, tayo ang mag execute. Executive, ang dami nating bintang sa Executive na hindi ginagawa itong batas, hindi ini-implement ng mabuti, eh di tayo, i-offer natin sa mga kababayan natin. O, kami ang mga may akda ng mga batas na ito, kami ang mag-iimplement, subukan ninyo kami, bigyan ninyo kami ng pagkakataon. Kaya nga, parang, as a last word, if you don't mind, yung ang bukas kasi, yung kinabukasan, maraming ibig sabihin. Doon sa mga mahina ang loob, ang bukas, hindi maaabot. Doon sa mga matatakutin, ang bukas, hindi alam, pero sa mga matatapang, ang bukas, pagkakataon. Yun ang hinihingi natin, pagkakataon na maimplement natin itong mga batas na ito, lalo na yung pati sa mga seniors at lahat pa nung ibang batas na aming inakda.

Q: Well said. Salamat po ng marami, and God speed.

SP Sotto: Thank you.