Politiko Live: Balitang Sapol Interview kay Sen. Win Gatchalian kasama sina Jun Mendoza at Karol Di hinggil sa face-to-face classes, digital transaction fees at elections

Q: Kumusta po kayo?

SEN. WIN: Okay naman recovering. This is my 6th day sa quarantine kasi nag-positive ako last week. So 6th day ko na ngayon, nag-jogging ako kanina mukhang kaya na. On the way to recovery na. Tinatapos ko na lang ang aking quarantine until Sunday.

Q: Malapit na po pala kayong grumaduate?

SEN. WIN: Oo malapit na, malapit na. To be honest about it, sa household namin sabay-sabay nag-quarantine kaya wala ngang tao sa bahay dahil everyone naka-quarantine. Talagang mataas ang bilang ng cases ngayon.

ON FACE TO FACE CLASSES

Q: Kayo ho ang chairman ng Basic Education sa Senado, isa ho sa pinag-aaralan ngayon ng gobyerno, of course ang Commission on Higher Education meron nang pahayag ng posibleng pagbabalik ng face-to-face ng mga nasa higher educational institution pero sa inyo hong pagtaya at sa inyong kumite ba kumusta po ang nakikitang paghahanda ng DepEd, ng CHED patungkol po sa usapin ng face-to-face classes, Senador Win Gatchalian, Sir?

SEN. WIN: Actually, Jun and Ayo this year, sana papalawakin yung face-to-face classes. Kung matatandaan natin nung last year, November and December nagkaroon tayo ng pilot face-to-face so namili ng ilang mga eskwelahan, mga 100 plus na eskwelahan at nagkaroon tayo ng pilot at pinalaki nang pinalaki yan. In fact, dito sa Valenzuela kasama kami sa pilot. At sana this January ang schedule lahat na ay bubuksan na ng face-to-face classes. Hindi pa siya yung normal na five days a week pero susubukan yung three times a week na face-to-face classes at mas maikli ang oras pero dahil nga tumama itong Omicron at marami sa ating mag-aaral ay hindi pa bakunado, kung matatandaan natin yung below 11 years old, hindi pa bakunado yan. Wala pang bakuna na pwede sa kanila sa ating bansa at ang 12 to 17 naman, kalahati pa lang ang nababakunahan so ibig sabihin marami pang teenagers ay hindi pa bakunado at ang 11 pababa talagang wala. At sang-ayon ako na ipagpaliban muna itong face-to-face ulit dahil nga itong Omicron kakaiba eh. To be honest about it, may dalawa akong pamangkin nag-positive din, 7 years old sila. Kaya nakita ko na nakakahawa. Kaya nakita ko na hindi maganda sa kalooban ng ating mga magulang na makikita ang kanilang mga anak na mahawahan. Kahit na Omicron ito at kahit na mild pero bata pa rin yan at hindi natin alam kung ano ang pwedeng mangyari.

Q: Pero I'm just curious how we're gonna catch up dito sa education sector natin especially na hindi na siya bago, we are on our 3rd year dito sa pandemya.

SEN. WIN: Talaga ano yan, napakahalaga ng tanong mo na yan. Kailangan natin mag-catch up at bago tumama ang pandemya, problema na yung ating quality of education, kalidad ng edukasyon. Nahuli tayo sa maraming International examination at naghahabol tayo pero nung tumama ang pandemyang ito at hindi tayo nag-face-to-face ng halos dalawang taon, naniniwala ako at sigurado ako na marami sa ating kabataan ay umurong ang kanilang pag-aaral. At hindi naman lahat ay kayang mag-aral mag-isa at kailangan pa rin ng suporta ng kanilang guro pero kung ang guro ay hindi naman nila nakikita o nakakausap lang sa phone, kulang pa rin ang kanilang kaalaman. O kulang pa rin ang kanilang nalalaman. Kaya ang aking proposal nga ay magkaroon ng tinatawag nating "catch up plan" o kasama dito sa catch up plan na ito ay magbigay ng tutor. Yung tutoring program na one on one tututuruan ang bata o gumawa ng small group, turuan ang bata para hindi maiwanan at maiwanan ang bata at mahirapan pag bumalik na tayo sa face-to-face classes.

Q: Interesado lang ako paano iroroll out ang "catch up plan" na yan, sa ilalim ba ng 2022 budget kasama na ang proposal na yan?

SEN. WIN: Meron. Hindi malawak pero meron. Meron tayong tinatawag na LSA, yung Learning Support Aid na ito yung parang tutor na umiikot sa iba't ibang komunidad para turuan ang bata. Pero hindi malawak. Aminin ko at yun ang balak nating palawakin pa para mas marami tayong batang maabot. Hindi lahat ng bata pantay-pantay, merong magagaling kaya nilang mag-aral nang sarili, may mga batang maiiwanan sa iba't ibang subject. At ito ang dapat nating tulungan dahil marami nang pag-aaral na sinasabi na kapag ang bata nahirapan sa pag-aaral hindi na papasok yan, magda-dropout na lang. At kapag nagdropout ang bata, mas mahihirapan siya sa buhay. Mahihirapan siyang kumuha ng trabaho at mahihirapan siya sa buhay.

Q: One notable at remarkable project from Valenzuela City, this has been awarded by Galing Pook Awards last 2021, October and it was from your brother kay Mayor Rex Gatchalian. It was called Education 360 na ginagawa nila, baka pwede pong ganun na i-pattern ng iba pang LGU bna sila na mismo ang gumawa ng mga adoptive at innovative ways para maka-catch up din ang kanilang constituents na kabataan sa education natin.

SEN. WIN: Tama. Ang Education 360, ang nasa gitna niyan ay yung estudyante at nakapalibot dyan iba't ibang aspeto para matuto ang bata. O iba't ibang personalidad para ang bata ay laging nasa sentro ang kanyang pag-aaral. Itong mga personalidad na ito, of course si teacher, ang ating mga magulang, ang kanilang mga pangangailangan let's say sa imprastraktura at iba pa, mga gamit na ang nagpo-provide ay LGU. So iba't ibang personalidad pero ang nasa sentro nito ay ang bata dahil ako naniniwala talaga ako doon sa kasabihan na it takes a village to raise a child. Ang bata ay hindi matututo sa magulang lang. Kailangan ang buong komunidad ay nagtutulong-tulong para ang bata ay matuto nang mahusay at lumaki siya nang maayos.

Q: Meron pang isa Senator, yung Valenzuela Live naman pala na program ni Mayor Rex na ang ginawa nila dito is may one-on-one session din ang mga magulang tapos meron silang Facebook Group talagang na-utilize na nila ang kanilang digital technology natin para sa pag-aaral ng mga bata. But unfortunately, for some other LGUs na wala pong capability pagdating sa internet connection ay talagang mapag-iiwanan sila. So yung pagdating naman po sa sinasabi ninyo na magkaroon ng mga tutor, will it pose health risk para doon sa mga mag-iikot naman po na one on one?

SEN WIN: Doon sa sinabi mo tungkol sa Valenzuela Live dito natin makikita na ang paggamit ng teknolohiya ay pwedeng maging produktibo. Ngayon, to be honest about it, ang Facebook ginagamit lang natin kapag chismis o kung meron kang galit sa isang tao o sa isang pulitiko, pam-bash. Maraming pwedeng paggamitan ang Facebook. Isa na dito ang pagtuturo at ginamit namin ang Facebook para maabot namin ang aming mag-aaral. Nag-setup kami ng aming studio sa aming mga eskwelahan at doon tinuturuan ang bata. So meron siyang kunwari meron siyang cellphone, magpupunta lang siya kung anong grade sa Facebook Live at may teacher na nagtuturo sa kanya kapag ikaw ay nasa Valenzuela so yun ang paggamit namin sa aming teknolohiya. Pagdating naman doon sa teacher talagang delikado sa pag-iikot. Lalo na ngayon dahil ikaw din takot ka rin papasukin ang teacher sa bahay mo. Dahil hindi mo alam kung saan galing ang teacher. So talagang delikado at dito talaga papasok ang maging maingat at sumunod tayo sa health protcols tulad ng pagsusuot ng mask, paghuhugas ng kamay at ingat na rin pagdating sa ganito.

Q: Bakit hindi Sen. Win itong mga best practices ng Valenzuela ay ipropose natin sa DepEd kasi mukhang maraming magagandang at pro active na mga proyekto ng Valenzuela City pagdating sa education.

SEN. WIN: Actually nasabi na namin yan sa DepEd. In fact, hindi lang naman ang Valenzuela ang may best practice, maraming LGU ang magagaling pagdating sa best practices at sabi nga namin sa DepEd kunin natin itong mga best practices, tulad nung Valenzuela Live. Ito hindi naman ito exclusive for Valenzuela pwedeng gamitin ito ng ibang LGU para sa kanilang area, sa kanilang mga constituents so maraming best practices at dapat makita ito ng DepEd at magamit.

ON DIGITAL TRANSACTION FEES

Q: May panawagan kayo Senador doon sa mga financial institutions at quasi financial institutions patungkol doon sa mga transaction fee sa mga online pera padala sa gitna po ng pandemic na ito.

SEN. WIN: Oo, ito naman ay panawagan at pag-aralan din ng Bangko Sentral at of course ng iba nating mga payment applications. Natatandaan ko nung tumama ang pandemya 2020, maraming gumamit ng online payment sa Meralco at kasi takot lahat pumunta sa Payment Center so nag-online payment sila. Pero ang Meralco sumingil ng tinatawag nilang processing fee. At sa isang hearing namin pinag-usapan namin na tanggalin na lang yan dahil nga unang-una mas kumbinyente ito sa inyo dahil ang tao hindi na pupunta sa opisina nyo. Tinatanggal naman. So the same panawagan ang aming ginagawa para sa mga payment applications lalo ngayon na pataas ang bilang ng virus na babaan o tanggalin muna ang processing fee. Hindi naman sinasabi na pati ang pagbayad ay ilibre, yung processing fee lang dahil nga ang gusto natin ngayon ang tao wag na lumabas ng bahay. Gumamit na lang ng kanilang cellphone para magbayad o gumawa ng mga transaction.

ON ELECTIONS

Q: Re-electionist kayo this coming year, naging produktibo kayo sa Senate, ano naman ang inyong inaasahan ngayong 2022 Elections?

SEN. WIN: Ang hope ko this coming year muna, 2022 ay makabalik na tayo sa face-to-face classes. Bago itong interview, nanonood ako ng balita kanina, nakita ko sa South Africa napakababa na. Mabilis ang Omicron tumaas, mabilis din bumaba. So yan ang inaasahan natin dito sa ating bansa na kapag nagnormalize na o mababa na ay makabalik na tayo sa face-to-face dahil kawawa rin talaga ang mga bata natin. At yun din po ang aking tinutulak bilang aking adbokasiya. Ang aking adbokasiya ay edukasyon. Tatlong bagay ang tinutulak ko, unang-una pagbabalik sa face-to-face classes. Pangalawa, kapakanan ng ating mga teachers, including salaries and benefits. At pangatlo ang mga batang nagda-drop out ay matulungan natin sa pamamagitan ng Alternative Learning System o ALS at mabigyan din sila ng allowance.