DZME KONGRESO NGAYON INTERVIEW KAY SENADOR WIN GATCHALIAN KASAMA SINA ED SARTO AT BENNY ABANTE HINGGIL SA OIL PRICE HIKE

Q: Isa ho sa napakahalagang isyu itong pagsipa ng presyo ng produktong petrolyo, sa Senate Committee on Energy ano ho ang ginagawang effort ng iyong komite para makagawa tayo ng paraan kung papaano maku-cushion itong pagtaas ng presyo ng mga pangunahing bilihin dahil sa mataas na presyo ng produktong petrolyo?

SEN. WIN: Short-term and long-term. Short-term kahapon nagkaroon kami ng pagdinig at pinakinggan namin sa iba't ibang mga kumpanya, sa DOE, sa iba't ibang mga eksperto tungkol dito sa nangyayari sa atin, sa larangan ng langis. At ang solusyon na nakita namin, unang-una dapat ibigay na yung pantawid pasada. Iyong sa mga jeep na halos 130,000 plus ay ibibigay na this week and next week, ang problema yung mga natitira na 150,000 plus na tricycle at mga delivery service, wag nating kakalimutan yung mga delivery service lalo na nung tumama yung pandemya umusbong itong mga grab delivery, lalamove, itong mga food panda, lahat ng ito ay naiipit rin dahil sa pagdeliber nila gamit naman nila yung sarili nilang motor, sariling pera nilang yung krudo at naiipit din sila dahil di naman sila nakapagtataas ng delivery service. Ang nakakalungkot kahapon ang disclosure sa amin ng DOTR wala pang petsa iyong pagbibigay ng ayuda o pagbibigay ng pantawid pasada sa mga tricycle at delivery service at ito nga yung ikinadismaya namin kahapon dahil dapat ibinibigay na iyan ngayon. Sa aming computation dapat ang ibinibigay ngayon ay halos doble na dahil sa 120 dollars per barrel kulang na yung P3,000 a month na ibinibigay natin dapat gawing P6,000 a month na ang pantawid pasada.

Q: Hindi ho ba P6,500 ang proposal?

SEN WIN: for three months, P6,500 for 3 months. Lalabas yan P2,000 plus lang per month. Sa proposal natin is doblehin yun to about P6,000 per month.

Q: Iyan ho ay short-term solution?

SEN. WIN: Short-term. Ang long-term naman ho ay nag-iimport tayo eh, halos 100% ng langis natin ay imported galing ng middle east. Eh talagang kung mag-iimport tayo kahit na wala tayong kinalaman sa gulo sa labas ng ating bansa ay mararamdaman natin dito kaya ang long-term solution ay dalawang bagay. Unang-una gumamit na tayo ng electric vehicles, may bagong batas na ho tayo, tayo ay may-akda nito at dapat ipatupad na ito para gumamit na tayo ng electric vehicles, umpisahan muna natin dun sa mga modern bus dahil yung mga modern bus ay talagang nakikita natin na napaka-convenient. Pangalawa, ay dapat maghanap pa rin tayo ng mga bagong pagkukunan ng langis at gas. Isa tayo sa pinakamayaman na bansa, dito nga sa Asya tayo lang ang hindi kumukuha ng oil at gas eh. Yung mga karatig-bansa natin tulad ng Malaysia, Thailand, lahat yan ay gas oil at gas producing countries.

Q: Ito pong e-vehicle na ito ay kung ito ay ipu-push natin matagal-tagal pa ito.

SEN. WIN: Siguro, matagal-tagal pa talaga. Pero dapat maumpisahan na iyan dahil sa ibang bansa eh kahit na pakonti-konti eh inuumpisahan na nila. Kasi dapat masanay rin ang tao, hindi overnight naman masasanay ang tao pero dapat umpisahan na.

Q: Isa pa sir medyo may kamahalan ang e-vehicle.

SEN. WIN: Actually magugulat tayo dahil andaming bansa pati ang China na pumapasok dito, mura na ngayon ang e-vehicles, halos itong mga maliliit halos kasingpresyo na nito itong mga ordinary na sasakyan. So may pagkamahalan at kulang pa ngayon ang imprastruktura pero hindi kalayo ang presyo ng e-vehicles at ng ordinaryong sasakyan.

Q: Siguro ang sinasabi ko ang binabanggit kong may kamahalan sir ay yung nakita ko yung hybrid. Eto sir purely electric vehicle ito?

SEN. WIN: Oo yung hybrid. Yes purely electric vehicle, kagaya nung Nissan Leaf na kakalabas lang halos ang presyo niya 2 million to 2.5 million. Pero ito ay halos kasing-presyo na rin ng mga Honda Civic, itong mga ganitong kalaking sasakyan.

Q: Isa pa ho diyan ay kinakailangan din na magkaroon ng mga charging station.

SEN. WIN: Yun ang wala tayo. Yung batas na ito ay mahalaga dahil yung charging station ay mabibigyan na ngayon ng pansin. Kulang tayo ng imprastruktura eh, kahit na bumili tayo ng e-vehicles pero kung wala ka namang ipagcha-charge o kung pagcha-chargan eh wala talagang bibili. Kaya itong batas na ito ay imamandato na ngayon itong pagkakabit ng mga charging stations.

Q: Isa pa sa proposal ay isacrifice muna ng gobyerno ang excise tax sa fuel products pero tanggapin rin natin ang katotohanan na malaking losses ito sa income ng pamahalaan. Ano ang win-win solution diyan?

SEN. WIN: Kahapon lumabas sa aming pagdinig ang pagsuspinde ng excise tax ang mawawala sa gobyerno halos P120 billion, malaki talaga.

Q: P120 billion for 1 year?

SEN. WIN: For 1 year. So malaki ang mawawala sa kaniya at ako naman, ang aking pananaw dito, wag pa rin natin alisin yung posibilidad na suspindihin yan dahil pag sinuspindi natin yan bababa ang presyo ng gasolina by 11 pesos at ang diesel by about 7 to 8 pesos base sa computation namin. Kaya malaki rin ang maibaba ng presyo ng langis. At pangalawa yung mga middle class natin naiipit ngayon. Hindi naman lahat ng tao ay kayang bumili ng langis ng kahit anong presyo, yung mga middle class na nagdadala ng maliit na sasakyan, yung mga nagmo-motor, yung mga mayroong isang sasakayan na pumapasok sa opisina at naghahatid sa mga anak sila ang naiipit ngayon. Ngayon pag sinuspend natin ang excise tax hagip na rin sila sa pagbibigay ng konting palugit. So yun ang dahilan kung bakit ayaw ko pa rin isara ang aking isipan sa pagsususpinde. Pero last resort na yan Ed, ang unang hakbang natin ngayon ay ibigay natin yung pantawid pasada, ibigay natin yung fuel subsidy sa mga magsasaka at mangingisda natin, palawakin pa natin, idamay natin yung mga tricycle at yung mga delivery service, pati yung transportation, yung tawag ko yung food transporters gaya nung mga nagde-deliver ng gulay, isda, karne sa merkado dapat mabigyan din po ng ayuda.

Q: Sa ngayon sir walang kakayahan ang gobyerno na pigilan ang pagtaas ng presyo hindi lamang yung fuel products kundi pati yung bilihin. Anong pwedeng gawin ng pamahalaan natin para maibsan ito, bukod dito sa mga ayuda kasi itong ayuda eh it requires big amount of funds at yun nga ang inirereklamo ng ating pamahalaan, wala raw tayong pondo. Kung isasagad natin kung ibibigay natin talaga ay papaano daw po yung mga darating pang mga problema ng bansa like yung mga bagyo, eh tayo ay nasa tag-init pa sa ngayon, sa patapos ng taon nandidiyan na po ang mga malalakas na bagyo. Ano ho ba ang mungkahi ng Senador Sherwin Gatchalian?

SEN. WIN: Hindi natin malulutas ito ng overnight o ng pangmadalian. Matagal ko nang sinasabi ang solusyon para hindi natin maramdaman itong mga pagtaas ng pandaigdigang presyo ay dapat mayroon tayong sariling ginagamit natin, yung sariling likas yaman natin. Ibig sabihin yung mga langis at oil and gas sa mga karagatan natin kunin natin, gamitin natin. Parang Malampaya, after 30 years hindi na ho tayo nakahanap ng Malampaya eh, pero marami pang Malampaya diyan sa ating teritoryo, hindi lang natin hinahanap at mabagal tayo sa paghahanap. Pangalawa, meron tayong batas sa biofuels na pwedeng gumamit ng tubo at pwedeng gumamit ng niyog para ihalo sa diesel at gasolina, para bumaba ang presyo at bumaba ang konsumo natin sa gasolina at sa diesel. Meron tayong renewable energy na pwedeng gumamit ng solar, wind, ng hydro at iba pa para hindi na tayo mag-import ng coal. So marami tayong batas na nandiyan na, ang kulang na lang iyong pagiging agresibo ho natin. Dun ho tayo nagkulang eh, inaantay na lang natin na bumagsak na lang ang grasya sa atin at mag-enjoy tayo. Hindi mangyayari ho iyan kung hindi tayo magiging aggressive, wala ho talagang papasok dito at mamumuhunan.

Q: Ang isa hong problema natin kung bakit mabagal ang exploration natin dahil nga dun sa it requires big amount of money para i-develop natin yung mga oil gas natin na nandiriyan sa ating mga teritoryo. Wala bang effort ang Senate na kumbinsihin itong mga mayayamang pamilya sa Pilipinas na sila'y magsama-sama at i-explore itong natural gas natin?

SEN. WIN: Ed hindi kulang ang mga multinational na gustong mag-explore dito sa atin. Yung Shell nandito, Chevron nandito, ito mga dambuhalang kumpanya ito, yung mga mayayaman sa atin sa totoo lang wala silang karanasan pagdating sa oil and gas, kailangan mo hindi lang pera kundi karanasa dahil very technical itong ganitong negosyo. Yung Shell nandito, Chevron nandito kaso dahil nga hindi natin sila naaalagaan gusto na nila umalis sa atin. Kung nababalitaan nyo sa Malampaya umalis na yung Chevron, yung Shell gusto nang umalis. Nagtataka nga ako, nandito na itong mga dambuhalang kumpanya eh pinapaalis pa natin. Kumbaga eh wag natin paalisin, ibigay natin kung ano ang gusto nilang ibigay para para manatili sila dito.

Q: Marami na raw yung mga perks na ibinigay sa kanila, yung mga tax holidays, marami nang binigay sa kanila.

SEN. WIN: Maraming binigay dahil nasa batas natin, pero pinapahirapan pa rin natin. Unang-una gusto nga nila i-renew ang contract nila six years ago nagsasabi na sila pero hanggang ngayon wala pa rin. Kaya nadismaya sila, umalis na lang sila. So ang mga ganitong bagay dapat hindi nangyayari eh at dapat maging investor friendly tayo dahil kailangan natin sila, itong mga ganitong kumpanya para tulungan tayo mag-explore kunin yung mga likas na yaman sa atin at para magamit natin.

Q: Hindi ba nakakatulong yung mga pinagtibay nating batas like yung pagbabawas ng corporate income tax?

SEN. WIN: Malaking tulong yun Ed, napakalaking tulong yun. Madami tayong ginawa na, yung Create law, yung Train law, yung mga naunang batas na, marami tayong mga magagandang batas.

Q: Anong dahilan bakit gusto pang umalis yung malalaking kumpanya na nandito?

SEN. WIN: Yung batas toilet paper yan pag hindi mo pinatupad ng maayos eh. Ang batas kung hindi mo ipatutupad ng maayos at kung hindi ka magiging agresibo eh talagang wala ring mangyayari. Nasa kamay na rin ng tao iyan, ang puno't dulo kung paano mo iimplement ang batas.

Q: Meaning yung executive department hindi efficient sa pagpapatupad ng mga batas na ito?

SEN. WIN: Maraming batas na hindi natutupad ng maayos, maraming batas na kulang sa pagpapatupad kaya nandito tayo ngayon. Bigyan nga kita ng specific sample nga yung exploration, ever since Malampaya wala pa tayong nakikitang bagong Malampaya. That's almost more than 30 years ago.

Q: Meron tayong PNOC-EC?

SEN. WIN: Wala naman pong nangyayari sa PNOC-EC. Kahit tignan nyo po yung kanilang corporate profile, wala hong nangyayari doon.

Q: Pero anlalaki sweldo ng mga empleyado diyan, ng mga executives diyan.

SEN. WIN: Yun na nga ho yung nakakalungkot, nakakalungkot to be honest about it.

Q: Kung sasabihin natin na kulang tayo sa batas, eh may mga batas na yung pagpapatupad lang. Gaya nung binabanggit ko sa PNOC-EC, exploration ho iyan wala ho tayong naririnig, tulad ng sinisigaw nung sa Mindanao ni Congressman Mangudadatu dun sa Liguasan Marsh meron daw dung natural gas, antagal na ho nun hindi man lang natin ini-explore yun.

SEN. WIN: Dapat talaga aggressive ka, kumbaga kung sariling negosyo mo ang Pilipinas, paano mo palaguin ang ekonomiya at ang negosyo mo. Eh dapat maging aggressive ka, may marketing ka, may sales ka di ba sa isang kumpanya kapag naglalako ng produkto lumalabas ng opisina nila para maglako. Kukuha ng investor, eh sa atin baliktad, aantayin na pumunta ang investor magmamakaawa saka natin sila pagbibigyan. Baliktad eh, sa negosyo hindi ka maghihintay na magmakaawa ang kustomer mo, ikaw ang magmamakaawa para makakuha ng benta.

2022 ELECTIONS

Q: Senator Sherwin ang Pilipinas po ang mga Pilipino ay nahaharap sa eleksyon, pagkakataon na pumili at kayo po ay may sinamahan kayo na presidentiable team, kayo po ay isa sa mga reelectionist senator. Ano ang nakita mo na bentahe nung sinamahan mong team sa pagkapangulo at pangalawang pangulo na sinasabing makakatulong para sa problemang kinakaharap ng bansa?

SEN. WIN: Sa loob ng anim na taon dalawang komite yung hinawakan natin, una yung Basic Education Committee at pangalawa yung Energy Committee. Itong dalawang committee marami tayong batas na naisulong at ngayon pinapatupad na. Sa energy committee halos walong batas sa basic education committee, halos 10 batas, at itong mga batas mahalaga ito magpababa ng presyo ng kuryente at pataasin naman yung antas ng kalidad ng edukasyon. Dahil dito sa dalawang adbokasiya nakikita ko na iyong sinamahan nating grupo, si Bongbong Marcos at Mayor Inday Sara, pareho yung aming adbokasiya. Kung mapapakinggan natin si BBM siya ay madalas nagsasalita tungkol sa enerhiya na meron hong dugtong at koneksyon sa adbokasiya natin. Si Inday Sara madalas niyang pag-usapan ang edukasyon, in fact kasama iyan sa 3 point agenda niya edukasyon, trabaho at mapayapang buhay. Kaya may kahalintulad iyong aming mga adbokasiya at ako ay natutuwa dahil sa meron tayong mga ganitong kandidato na itinutulak itong dalawang napakahalagang bagay dito sa ating bansa.

Q: Kamusta naman sir yung pag-iikot ninyo?

SEN. WIN: Ok naman, nakakapagod pero masaya dahil direkta nating nakakausap ang kababayan natin. Ito yung mga ganitong punto na nagkakaroon ka talaga ng direktang interaksyon sa pagitan ng taumbayan at kandidato, maganda po yung reception.

Q: Panghuli na lamang, ano ang advantage ng isang nanggaling sa isang local executive, ng isang mayor na ngayon ay napunta diyan legislative department? Ano ang bentahe nyo?

SEN. WIN: Malaking advantage Ed. Unang-una, naniniwala ako na ang local government ang pinakamagandang experience para sa isang lingkod bayan. Dahil araw-araw mo kausap ang tao, araw-araw mo hinaharap ang problema, araw-araw kang naghahanap ng solusyon, at hindi ka pwedeng mag-relax dahil ang pamumuhay ng tao ay araw-araw eh. In terms of experience napakagandang experience, at dala-dala mo yung karanasan pagdating sa lehislatura dahil gumagawa ka ng batas at alam mo yung batas na gagawin mo eh praktikal at may kabuluhan sa taumbayan. Dahil kung minsan kung hindi mo gamay ang tao minsan yung batas hindi praktikal eh hindi naa-apply sa taumbayan.