Sen Bato Dela Rosa
TRANSCRIPT - Blue Ribbon Committee re overpriced laptops

Sen. Dela Rosa: Mr. Chair.

Sen. Tolentino: Yes, Sen. Dela Rosa.

Sen. Dela Rosa: Point of clarification, Mr. Chair. Following your guidance and instructions, does it mean that in every phase of the investigation, we are given that 5-minute round of questioning to, for the prebid phase of the investigation, our 5-minute allowed questioning is limited to prebid only? No other issues?

--

Sen. Dela Rosa: Thank you, Mr. Chair, I would like to ask this question to the former DepEd secretary, Ma'am Liling Briones. Ma'am, our office, particularly my office, I've been receiving letter requests coming from elementary teachers, high school teachers asking for us to donate laptops para magamit sa kanilang blended learning program. Now, alam mo, I've been explaining to them na, "Ma'am, kami po sa senado, wala po kaming pondo pambili po ng laptop na ibigay sa inyo. Kami po ay tagagawa lang ng batas. Kung gusto niyo ng laptops, siguro pumunta kayo sa DepEd para mabigyan kayo kasi kami sa senado tagagawa lang kami ng batas. Ang nag-i-implementa ng batas pertaining to education is DepEd."

Ngayon, but then after my explanation, hindi ko pa rin pwedeng hindi bigyan ng pansin 'yung request nila dahil lalong-lalo na if the request is coming from elementary school teacher doon sa barangay na newly cleared, insurgency cleared barangay sa New Bataan or sa Compostela, Davao De Oro because nagagalak ako na interesado silang magturo, naghanap pa rin ako ng paraan na makabili out of my savings or whatever mang makukunan ko ng pera para makabigay lang ng laptop.

Ngayon, kayo sa DepEd ay hindi niyo ito na-realize na kung properly ito na-procure na laptops ay sana baka wala nang maghingi ng laptop sa opisina ko dahil meron tayong nasayang na around 28,917 laptops na na-decrease dahil nga sa pag-increase nu'ng ABC ng inyong procurement with a fixed budget of 2.4 billion, biglang tumaas 'yung ABC, bumaba ang quantity of laptops procured because of that. Ngayon ang tanong ko, eh ito naman ang pinaka-central issue sa lahat nang ito kung bakit sinabi ng COA na the laptops procured by DepEd through PSDBM are pricey, pricey for an entry level. Ang tanong ko lang, bakit kayo pumayag na from ang ABC ninyo na pinalabas was P35,046.50 per unit laptop, ngayon, wala pang one month, binago ng PS-DBM ng P58,300. Hindi ba kayo concerned na kakaunti ang quantity kapag gano'n kamahal at saka magdududa ang tao bakit gano'n na lang kamahal ang procurement ng laptop na 'yan? Again, sabihin ninyo na, "Wala po kaming control diyan, Sir, Mr. Senator, dahil ang procurement was bidded out by PS-DBM. Wala na po kami diyan." But then again, sinabi nga dito na pumayag kayo nu'ng sinuggest ng PS-DBM na ganito kataas ang presyo. Alam mo, pwede nating itapon 'yung responsibilidad, 'yung accountability sa ibang ahensya pero being the enduser, being the agency na end-user nitong mga laptop na ito, it is your konsensya kapag magkakaroon ng problema sa procurement na ito.

Ang tanong ko lang isa lang, Ma'am, para.. Siguro 'pag nasagot niyo properly, tapos na ang imbestigasyon. Bakit kayo pumayag na taasan ng PS-DBM ang presyo? Very clear ito sa records na pumayag kayo. From 38[,000] ginawang 50... 'Yung nga, from 35,000 ginawang 58,000. Bakit kayo pumayag? Pwedeng malaman, Ma'am, anong nangyari, bakit kayo pumayag?

Former DepEd Sec. Leonor Briones: With the permission of the chair of the committee--

Sen. Tolentino: Ma'am, ma'am? Perhaps, your other Usecs can assist you kasi kayo lang ang mase-stress diyan eh. Sila 'yung gumawa ng kontrata. Sila 'yung nag-implement dapat tulungan niyo si Sec. Briones. Sinasagot niya para sa inyo kung sakaling may pagkakamali. Dapat sumagot si Usec. Sevilla, sumagot si Usec. Pascua. Ma'am, sila na po 'yung pasagutin niyo kasi sa inyo lahat binabagsak 'yung problema eh sila 'yung nag-inititate nitong mga ito. Baka sa inyo binibigay lang 'yung stress, Ma'am.

Former DepEd Sec. Leonor Briones: Maraming salamat, Mr. Chair, sa concern ninyo. So I'd like to refer the question to Usec Alain kasi sa kanya 'yung ICT unit natin. I asked for an explanation for that, actually, and it is in writing.

Usec. Alain Pascua: Mr. Chair, so the, bakit pumayag ang DepEd du'n sa presyo na binigay ng PS-DBM, ang PS-DBM po ay nagbigay sa amin ng parang action slip at nilagay nila do'n sa action slip which is already part of the sworn statement that I have provided you, there's an annex there where there's an action slip coming from PS-DBM that says there the price that we have given them, the 35,000 price and the number of the quantity that we have also asked them to procure and then they put there the price that they have, what they have agreed as the median of the market canvass that they have conducted and that's about P50,000 plus and they arrived at a negative 1 billion something funds needed to procure those laptops that we have asked them to procure. But on the bottom of that annex, they put there the option for the DepEd to, whether to accept the lesser quantity, that's the action slip that they have provided us and the ICTS director Abraham Abanil signed that concurrence on that action slip. It was never addressed to the higher ups of the DepEd.

Sen. Dela Rosa: Kaya nga, Usec. Alain 'no. Kung ano man ang explanation mo diyan, hindi pa rin mawawala sa atin 'yung konsensya ba, na isipin natin na maraming mawawalang unit ng computer ito 'pag ganito kamahal at saka magdududa ang tao dahil meron na kaming sinubmit na 35,000 tapos ngayon magiging 58,000. Sana hindi na kayo pumayag. Ako ha, ganito, I will give you an example. Pag-upo na pag-upo ko as Chief PNP, again ah, PS-DBM naman ang involved dito. Pag-upo ko ng Chief PNP, I've been hearing complaints from our policemen on the ground na, "Sir, napakahirap nitong aming patrol car, Sir, itong Mahindra. Andaling masira tapos after that wala kaming post-market maintenance. Wala silang maintenance all over the Philippines."

'Yun na nga, ako ah, bigyan lang kita ng example. So nu'ng dumating 'yung bidding about, ng PS-DBM dahil previous administration pa 'yon. Merong pera doon sa PS-DBM pambili ng patrol car. Nag-meeting kami ng PS-DBM. Sabi sa akin ng PS-DBM, "O, ito. Ito ang bilhin natin, 'yung Mahindra kasi ito na ang, proven and tested na ito previous administration na maganda itong patrol car na ito. Sabi ko, "Oo nga. Proven and tested na 'yan sa mga people on the ground na mga ka-policeman ko nagreklamo na mahirap 'yung sasakyan na 'yan, mahina." Kaya sabi ko, sabi ni President Duterte sa akin, "Bumili ka ng sasakyan na maganda at matibay para masaya naman 'yung kapulisan natin sa baba." So sabi ko, "I won't settle for anything else kundi sabi ko, 'yung 4x4 ang aming kwan, technical, ibinigay namin na technical... Ano 'yon? Technical specs. 'Yung 4x4 na malakas. So nakabili kami ng 4x4 na Toyota Hilux na patrol car. Dahil ako, I've been on the ground. Alam ko 'yung kahirapan ng pulis doon kung anong problema doon sa aakyat ka sa bundok na madulas, hindi makaakyat dahil mahina ang sasakyan mo, problema. So dapat kayo rin, gano'n din dapat ang pakiramdam niyo na 'yung mga teacher natin sa baba, maghihirap 'yan 'pag walang laptop dahil lalong-lalo na sa blended learning na gusto ninyo. So sana hindi kayo pumayag.

Ako lang ah. Ako straight to the point na usapan ito. Bakit kayo pumayag na ganonin ng PS-DBM. Kasi kung tanungin ko naman 'yung PS-DBM, sabihin nanaman ng OS-DBM, "Pumayag ang DepEd, Sir, na ito ang presyo so anong problema namin? We are here to... kung ano ang gusto nila. Ano ang gusto nilang ipabili." So pumayag kayo eh. So, ako sana, being the end-user, kayo talaga, mga maestra ninyo sa baba ang maghihirap kapag mahirap ang computer na, laptop na ibibigay ninyo dapat sinabi ninyo na, "We will stand to lose ilang units ng laptop computers na ito kapag kinagat natin 'yung offer ng PS-DBM, so 'wag kayong [tayong] pumayag. Dapat gano'n ang pag-iisip ninyo, being the end-users. Ako, 'yun lang ang sa akin ah. Kaya nga I need a very clear answer to this dahil nga sabi ng magagaling naman na kasamahan, like Sen. Allan, sabi niya walang makitang record kung bakit nagbago, sinong nag-approve at paano nangyari ito, bakit biglang nag-jack up ang presyo kaya gusto kong malaman talaga sinong pumayag, sinong nag-approve, from 35,000 gawing 58,000, 'yun lang kasimple. 'Pag matapos natin, wala nang imbestigasyon. Tapos na. I will yield the floor to Sen. Cayetano.

Sen. Allan Cayetano: I'm tempted to ask you eh kung hindi ka nag-canvass but may I know what laptop you are using, Usec?

Usec. Alain Pascua: This is HP, Your Honor.

Sen. Allan Cayetano: Magkano 'yan?

Usec. Alain Pascua: This is HP Inspector, Your Honor. More or less about mga P90,000, Your Honor.

Sen. Allan Cayetano: P90,000. Eto, iMac Air. Eto 'yung presyo ng pinabili mo na entry-level para sa mga teachers. So is it incompetence o kakuntsaba ka nu'ng mga taga DBM-PS? In-approve niyo P58,000 kapresyo ng Macbook Air. Paano mo naman ia-approve ang entry-level na kapresyo ng Macbook Air?

Usec. Alain Pascua: Your Honor, siguro mas maganda, ang tanungin natin, paano nag-arrive at that 50,000 plus market value kasi nagkaroon ng PS-DBM ng market canvass-

Sen. Allan Cayetano: Usec, 'pag pera ng bayan, tayo, mga ama tayo ng bayan. "Pag 'yung anak mo ay bibigyan mo ng P58,000, HP na worth P25,000 ibibili mo o Macbook Air? Papabayaan mo anak mo na lokohin siya ng kaklase niya? "Boss, ito HP oh, P58,000 kapresyo ng Macbook Air." Eh 'wag na tayong paikot-ikot dito. In-approve niyiong presyo, presyo ng high-end. Eh DBM-PS mismo ang nag-approve, P45,000, mid-level eh. Eto, P58,000, high-level.

Usec. Alain Pascua: Hindi namin in-approve 'yon, Your Honor. Nagbigay ang PS-DBM.

Sen. Allan Cayetano: Excuse me. Excuse me, Sir. You are changing your answer. If I ask the stenographer to repeat, sinabi mo na kanina. Ikaw 'yung nag-approve.

Usec. Alain Pascua: Hindi ako ang nag-approve, Your Honor. Hindi ko sinabing ako ang nagapprove. Ang sinabi namin, nagbigay ang PS-DBM ng action slip-

Sen. Allan Cayetano: And you said "yes."

Usec. Alain Pascua: ...na kinoncur ng ICTS. Hindi ko sinabing ako ang nag-confirm o ako ang nag-concur.

Sen. Allan Cayetano: And then you concurred.

Usec. Alain Pascua: Hindi ko sinabi 'yon, Your Honor, I did not.

Sen. Tolentino: Yeah. Usec, may I remind you and may I refer you to your statement made at exactly 10:50 AM. And I quote, "This was never addressed to the higher ups."

Usec. Alain Pascua: That's right, Your Honor.

Sen. Tolentino: Sinabi mo eh. Nasa transcript 'yon. Ang lumalabas ngayon, kagaya ng sinasabi ni Sen. Cayetano, dalawa lang kayong nagpirmahan dito, hawak ko 'yung dokumento, a certain Abraham Abanil, na nandiyan sa harap. Pakitaas 'yung kamay mo. Kayo lang dalawa ang nagaprubahan nito.

Usec. Alain Pascua: Hindi, Your Honor. Wala akong pangalan diyan, Your Honor.

Sen. Tolentino: May papeles tayo rito.

Usec. Alain Pascua: Wala akong pangalan diyan, Your Honor.

Sen. Tolentino: 'Wag mo taasan ang boses mo.

Usec. Alain Pascua: Yes, Your Honor.

Sen. Tolentino: Kaya tayo may microphone dito. You don't have the right to elevate the modulation of your voice. Naririnig ka namin, 'wag mo kaming sigawan.

Usec. Alain Pascua: My apologies, Your Honor.

Sen. Tolentino: So sagutin mo 'yung tanong ni Sen. Cayetano.

Usec. Alain Pascua: Hindi po ako pumirma du'n, Your Honor.

Sen. Allan Cayetano: I will rephrase. I will rephrase, Your Honor, to give a chance to the Usec. Sabi ng DBM-PS, in-approve ng DepEd. Sino sa DepEd ang nag-approve?

Usec. Alain Pascua: Wala kaming in-approve, Your Honor, as to that price--

Sen. Allan Cayetano: No. No, no. Sir, 'wag tayong paikot-ikot. Ibinalik sa inyo ng DBM-PS at sinabi ito ang price. Umoo kayo kaya binid 'yung ABC.

Usec. Alain Pascua: Actually, Your Honor, 'yung document na binigay sa amin ng PS-DBM ay hindi para kunin 'yung approval ng DepEd du'n sa kanilang presyo. Ang hinihingi ng PS-DBM sa amin ay kung 'yung option ba na 'pag ganyan ang presyo ay bababaan 'yung quantity. 'Yun po 'yung kinoncur ng ICTS at ng DepEd.

Sen. Allan Cayetano: Sir, edi gano'n din 'yon. Pinaikot mo lang eh. Pinaikot mo lang. Hindi matututo ang mga bata sa DepEd kung ganyan kasi ang tawag diyan "palusot." 'Di ba? Binigay sa inyo, "Sir, hindi namin mabibili ganito karami kasi ganiton ang presyo. Okay ba sa inyo ganito karami pero ganitong presyo?" Hindi mo pwedeng sabihin na in-approve mo 'yung ganon karami pero hindi mo in-approve 'yung gano'ng presyo kasi it goes together. 'Di ba? That's very clear.

Sen. Dela Rosa: Alam mo, Mr. Chair, just to emphasize the point, Usec. Alain, again, babalik ako sa example ko, kung talagang concern ka sa mga teachers ninyo. Ako babalik ako sa example ko. Nu'ng nag-insist sa akin ang PS-DBM na talagang Mahindra ang bibilhin namin na sasakyan at hindi 'yung 4x4 na Toyota na gusto ko na malakas na sasakyan, sabi ko, alam mo, kahit na magsuntukan tayo dito araw-gabi, dalawang araw, hindi talaga ako mag-gi-give in sa Mahindra na ini-insist ninyo. Just to be frank with you because I am the end-user. Ako ang mananagot sa mga tauhan ko sa field kapag sila'y namamatay sa engkwentro sa NPA dahil ang sasakyan nila ay mahina. Ako ang mananagot. Gano'n din sana kayo sa DepEd na kayo ang mananagot sa mga teachers niyo sa baba kapag ang computer, laptop na makarating sa kanila ay kulang at saka mahina. Gano'ng comparison lang ang gusto ko sana, kung ikaw ay concern. Isipin natin 'yan. Dapat huwag kayong pumay ag. Ngayon nga, babalik nanaman tayo sa tanong. Sino ang nag-approve? Eh kasi POS-DBM will not proceed with the bidding kung hindi kayo pumayag, 'di ba? Kung hindi kayo pumayag, hindi sila mag-proceed sa bidding nila. So dapat, sino ang pumayag? Sinong nag-approve na, "Okay na sa amin 'yan as far as DepEd is concerned. Okay na sa amin 'yung P58,000 na halaga ng laptop na ipo-procure ng PS-DBM for us, for DepEd." Sino ngayon ang nag-approve niyan? Sinong pumayag? O, sige. We would not use the term "approved." Sinong pumayag? Bakit kayo nag-give in sa PS-DBM? Dahil nga kung ipasa natin sa PS-DBM 'yung tanong na 'yan, sabihin naman ng PS-DBM, "Ay, pumayag ang DepEd. Kaya kami, procuring entity lang kami. Hindi kami ang end-user. Hindi kami ang agency na gagamit dito, sila. Pumayag sila na P58,000 ang halaga. Sino ngayon sa inyo ang pumayag na, "Okay, PS-DBM, go ahead. Okay na kami diyan."?

Sen. Allan Cayetano: Mr. Chair, just to put on the record, merong concept sa batas, "res ipsa loquitur," it speaks for itself 'no. So let us apply that to this contract PS reply action document, nakalagay 'yung presyo, quantity P68,500, nakalagay 'yung unit price P58,000 and sa ilalim po naka-conforme 'no, nakapirma po dito. So it speaks for itself, secondly, 'yung sagot mismo ni Usec na tinanong sa kanila at 'yan ay ni-reply. I apologize, Mr. Chair, if I also was emotional and nataasan ng boses ng konti because when I was speaker, ayaw nu'ng iba na ilagay IT kasi maraming kalokohan and everyone who was there, pati DPWH, pati DICT, pati DepEd hindi ako nagkulang. Paulit-ulit ako sa inyo at sinabi ko walang overprice. Sinabi ko i-approve namin 'yan pero walang overprice kasi damay na lahat diyan. Eh hindi naman services 'yan o hindi naman 'yan ano eh. Nu'ng kinumnbinsi ako na ilagay 'yan, kaya hindi namin nilagyan ng ano, ng applications o ng services et cetera, bakit? Mahirap huluhin ng overprice diyan eh.Pero 'pag laptop lang ang bibilhin mo i-o-on mo lang computer mo, igu-Google mo lang eh. If when DBMPS gave this to you ginoogle mo lang, makikita mo na doble ang presyo. So I'll stop there, Mr. Chair, because I think the point is already proven. Thank you, Sen. Bato.

Sen. Tolentino: Thank you, Sen. Cayetano. We have to restore order here. As I promised, we have to do this step by step. Recognizing again the statement made by Usec. Pascua, I have here a document, naiba na lang tayo uli, I have here a document showing that you signed something together with Mr. Abraham Abanil. The title is "Justification to Modify the Connectivity Load for Senior High Schools." So hindi totoo na wala kang pinirmahan. Ito, nakapirma ka. I'll have that flashed on the screen. Ayan o, naka-flash na. Na pirma, pirma mo ba 'yan?

Usec. Alain Pascua: Yes, Your Honor. That's my signature.

Sen. Tolentino: With that acknowledgement, Committee Secretary, can you have that marked as the appropriate exhibit coming from the DepEd family so nagpapatunay ito na kayo lang dalaw ni Director Abanil ng ICTS ang nagpirmahan nito para ma-justify 'yung pagkuha sa mas mataas na halaga nu'ng laptop. So hindi pwedeng ibalik sa...

Usec. Alain Pascua: Hindi, Your Honor.

Sen. Tolentino: Ipatapos mo ko. Iko-contempt kita 'pag hindi mo ko pinatapos. Para ma-justify 'yung pagbili ng laptop so it is unfair to ask holding this documents for you to have a continuing denial, you have now admitted, for you to state that you never signed anything. That';s your signature 'di ba?