ANG EKONOMIYA NG MEDICAL CANNABIS
Privilege Speech
Senator Robinhood Padilla
Setyembre 12, 2022

Video: https://www.youtube.com/watch?v=1dcbN6-G3aQ

Maraming salamat po Ginoong Pangulo. Maraming salamat po Pinunong Mayorya.

Assalaam-Alaikum warahmafetullahi wabarakatuhu.

Ginoong Pangulo, ang Inang Bayan at ang taumbayan ay pagod na pagod na sa mga malulungkot at masasamang balita kaya't katulad po ng ating mga kasama sa bulwagang ito ay ginagawa natin ang lahat para makapagbigay ng pag-asa, kaligayahan, pati ng kasiyahan sa ating kababayan lalo na ng pag-asa sa kinabukasan ng ating kabataan.

Ang usaping Sabah at tagumpay ng Sultanate of Sulu laban sa Malaysia ay hudyat para sa mga taga-Sulu, pangako ng pag-unlad sa mga Tausug, Samal, Banguigui, Badjao, Yakan, hanggang sa mga Chavacano of Zamboanga. Buong Pilipinas ay maaaring makinabang sa $14.9 billion na napanalunan sa arbitral court sa Paris, France.

Ang usapin sa pagpapalakas at pagbuhay sa Filipino dialect na siyang hudyat para sa pagkakaisa ng mga Pilipino ay labis nating nalasap ang tamis sa talumpati ng tagumpay na natamo ni Alexandra Maniego Eala. Kanyang pinili ang magsambit sa wikang Fillipino kaysa sa Ingles na wika mismo ng Estados Unidos de Amerika.

Kahit saan man o kahit sino man ang kaharap, taas noo ang isang Pilipina. Walang dapat pagyamanin kundi ang sariling atin at ang sinisintang Inang Bayang Pilipinas.

At ang usapin ng Joint Exploration sa West Philippine Sea na nangangako ng paglaya natin sa pagkakakulong sa mataas na presyo ng langis na taun-taon ay tumataas ang ating pangangailangan dito -- ito ang tunay na magbibigay ginhawa sa ating mahihirap na kababayan sa hinaharap. Ang magkaroon tayo ng sarili nating supply ng langis ang siyang daan para bumaba ang presyo hindi lamang ng gasolina kuryente at pamasahe kundi lahat ng produktong nagmumula dito, lalo na ang basic na pangangailangan tulad ng pagkain.

Ngayong araw po, hayaan ninyong talakayin ko naman ang isang paksa na sa aking paniniwala ay napapanahong bigyan ng karampatang atensyon.

Sa Miyerkules po ay magsisimula na ang talakayan sa Senado kasama ang ating mga economic managers ukol sa kalagayan ng pananalapi ng bansa.

Sa pasimula pa lamang, maganda na ang agenda ng ating 2023 National Budget: paglikha ng mas maraming de-kalidad na trabaho at "green jobs", maayos na pamumuhunan sa imprastraktura, digitalisasyon, at iba pang programang nakatutok sa 8-point socioeconomic agenda ng ating administrasyon.

Ang lahat ng programang ito ay nakadepende sa inihahaing pambansang badyet sa susunod na taon. Para maunawaan natin at lalo ng ating mga kababayan --na tulad ng marami sa atin ay lula sa dami ng numero --hayaan niyo pong himayin natin ang lahat:

Sa susunod na taon, kailangan po natin ng 5.268 Trilyong piso para matugunan ang lahat ng pangangailangan ng bansa. Gayunman, ang tinatayang kikitain lamang natin ay 3.632 Trilyon. Saan natin kukunin ang kakulangan o deficit? Natural lamang na kakailanganin nating manghiram ng pondo upang punuan ito.

At para sa susunod na taon, ang ating kabuuang uutangin ay nasa 2.207 Trilyon. Samakatuwid: uutangin po natin ang halos 42% ng ating budget.

Kung kumporme tayo na mangutang para mapunan ang ating mga plano, hindi po ba nararapat lamang na maging masigasig rin tayo na maghanap ng mapagkukunan natin ng kita? At kung hahanap tayo ng pandagdag pondo, huwag naman po sana at naniniwala po ako na hindi papayag ang Senado na muli na naman tayong magdagdag ng buwis para pasanin ng ating mga kababayan na ngayon ay naghihirap.

Ang sa atin lamang po, hindi naman tayo dapat mangamba. Ika nga, "Don't panic, it's organic."

Minsan na ring lumutang sa kamalayan ng mga miyembro ng bulwagang ito ang panukala patungkol sa legalisasyon ng paggamit ng cannabis para sa layuning medikal. Bahagyang naging masinsin din ang diskusyon patungkol sa pangangailangan upang payagang magamit ang marijuana para sa compassionate purposes.

Isa sa mga punto noon ay hindi na daw nangangailangan ng bagong batas sapagkat nailatag na ito sa Comprehensive Dangerous Drugs Act of 2002 o RA 9165. Sa ilalim po kasi ng batas, hindi pinipigilan ang may mga lehitimong medikal na pangangailangan sa tamang paggamit ng mga medikasyon kabilang na ang mga ipinagbabawal na gamot. Isa na po rito ang cannabis-based medication para sa epilepsy.

Itinuturing din po ang Department of Health Administrative Order No. 4 Series of 1992 bilang basehan ng bisa ng pagkilala sa pangangailangan sa mga produktong gamot na hindi nakarehistro o nasa proseso pa lamang ng pagpaparehistro upang gamutin ang mga pasyenteng may terminal o malubhang karamdaman.

Ang kanilang argumento: bakit pa kailangan ng batas para sa compassionate use ng medical cannabis kung may tingi-tinging regulasyon para ma-access ito?

Kung hindi po natin narinig ang pulso ng panukalang-batas sa mga nagdaang Kongreso, baka maaari nating buksan ang ating mga puso sa mga magulang at mga pasyente na hindi kayang punan ang $25,000 hanggang $30,000 na halaga ng preskripsyon ng gamot mula sa medical cannabis kada taon. Matagal na po nilang inaasam na magkaroon ng access sa mas abot-kayang medical cannabis.

Baka maaari po nating bigyan ng atensyon ang 29,802 publikasyon ukol sa medikal marijuana simula pa noong 1829 hanggang sa kasalukuyan. Sa pagtataya ng mga pag-aaral sa U.S. mula 2016 hanggang 2019, ang cannabis ay nakitaan ng "moderate to high quality of evidence of efficacy, effectiveness, and safety" sa mga medikal na kondisyon kung saan pinapayagan ang paggamit nito.

Baka po maaaring buksan natin ang ating isip sa pagbabago. Noong Disyembre 2020 ay nagdesisyon na ang United Nations Commission on Narcotic Drugs na alisin na ang cannabis mula sa Schedule IV ng kanilang listahan ng klasipikasyon ng droga. Nangangahulugan po ito na inaalis na ang cannabis sa listahan ng mga itinuturing na mapanganib at lubhang nakakaadik na gamot tulad ng heroin at fentanyl. Bagamat itinuturing pa rin na isang controlled substance, inaasahang maitutulak nito ang patuloy na pag-aaral patungkol sa medikal at therapeutic na benepisyo ng marijuana.

Pakinggan rin po natin ang datos: Ang halamang ito ay nililinang na sa Asya sa loob ng mahigit anim na libong (6,000) taon, at ginagamit bilang medisina sa mahigit na tatlong libong (3,000) taon.

Legal rin ang access nito sa ating bansa noon. Sa isang liham nga ni Gat Jose Rizal sa kanyang kaibigang Aleman noong 1890, sinabi niya, "I myself, though, in 1879, used hashish, did it for experimental purposes, and I obtained the substance from the drugstore."

Ginoong Tagapangulo, sa kasalukuyan, legal na ang medikal na paggamit ng ilang uri ng cannabis sa pitumpung (70) bansa sa buong mundo. Tinatayang 4.4 milyong aktibong pasyente ang nag-access ng mga legal na produkto ng cannabis. Hindi po kabilang ang mga Pilipino dito.

Bibigyang-diin lamang po natin na ang ating isinusulong ay medical cannabis lamang --ito po ang produktong cannabis na nasa anyong capsule at oil at mayroong pharmaceutical formulation kasama ang detalyado at tamang impormasyon tungkol sa konsentrasyon ng tetrahydrocannabinol o THC at cannabidiol o CBD. Hindi po ito iyong alam nating 2 joints, o jutes, o hashish, Mary Jane at iba pang katawagan sa marijuana na para sa recreation o good time lamang.

Kaya naman po pinupursigi natin ang pagpapasa ng batas na partikular sa legal na access ng medical cannabis dahil ito po ang direksyong nararapat nating tahakin kung sisilipin natin ang mga benepisyong hatid nito gamit ang lente ng kalusugan at ekonomiya.

Ang Asya pa naman ang may pinakamalaking merkado para dito dahil sa 4.5 bilyong mamamayan sa rehiyon. Angat rin tayo sa lahat base sa mga pag-aaral dahil kung ikukumpara sa mga halamang cannabis na lumalago sa ibang bansa, may mataas na cannabidiol content ang cannabis sa Pilipinas � ang pangunahing sangkap sa karamihan ng mga produktong pangmedikal.

Ang akin pong punto: bukod sa lumalawak na gamit ng medical cannabis, malaki rin po ang ambag nito sa ekonomiya.

Patunay po ang tinatabong kita mula sa buwis at laki ng merkado ng mga bansang nagbukas ng industriya para sa mas malayang access ng medical cannabis.

Ginoong Pangulo, noong 2021, ang pandaigdigang bentahan ng medical cannabis ay tinatayang nasa 37.4 bilyong dolyar. Sa Asya po -- kung saan naitala sa kasaysayan ang pinakamahigpit na patakaran sa paggamit ng cannabis -- ay nagsimula nang magbukas ang mga pinto para sa cannabis industry. 158.9 milyong dolyar o tumataginting na 8.7 billion pesos po --- ito po ang halaga ng ginastos ng mga consumers ng medical cannabis sa Israel noong 2020 lamang.

Sa Thailand, ang ating kapitbahay, kalapit-bansa, apat na taon na po simula ng maging legal ang paggamit ng medical marijuana. Sa botong 166-0, naipasa ng kanilang National Legislative Assembly ang Medical Marijuana legalization. Ang merkado para sa medical cannabis ng Thailand ay tinatayang aabot sa 79 milyong dolyar nitong 2021 lamang.

Mataas rin ang pangangailangan ng produktong CBD sa Estados Unidos -- ito po yung walang tama, yung walang psychoactive effect at hindi nakaka-addict tulad ng kadalasang maling akala. Pumapalo po ito sa 390 million dollars kada taon. Inaasahang tataas pa ito hanggang 1.3 bilyong dollars ngayong 2022 o 71.5 billion pesos -- katumbas na po nito ang halos 10% ng koleksyon ng Bureau of Customs nitong 2022 at higit na mas malaki pa sa market ng imported na alak sa Pilipinas na sinasabing papalo sa 50 bilyong piso sa 2025.

Sa mga estado sa Estados Unidos kung saan legal ang medical cannabis, tumatabo ang mga pamahalaang pederal ng kita mula sa buwis at licensing fees. Bilang halimbawa:

Sa Oklahoma: 18 milyong dolyar mula pa lamang sa kita galing sa patient and commercial license fees simula noong Agosto ng 2018;

Sa Arizona: 64 milyong dolyar mula sa buwis noong 2021;

Sa Hawaii: 4.7 milyon dolyar ng tax revenues; at

Sa Maine: 3.9 milyong dolyares noong 2021 . Sa isang publikasyon pa nga po, sinasabing mas mataas pa ang bentahan ng medical cannabis kumpara sa patatas at blueberries sa Maine, USA.

Hindi pa po natin sinasama sa kwentahan ang laki ng kita mula sa mga pharmaceutical companies na maaaring mamuhunan sa medical cannabis research at development sa bansa. Sa Israel nga po, ang net revenues ng Panaxia, isang cannabis pharmaceutical, ay nasa 83.6 million dollars na nitong 2021 - 37% ang nilundag ng kita mula sa 60.7 million dollars lamang noong 2020.

Sabihin na po nating magkadikit ang benepisyo ng pagsasalegal ng medical cannabis: Una, magkaroon ng mas accessible at murang pagkukunan ng medical cannabis ang mga pasyente na hindi nagmumukhang drug addict ang mga pasyente na pati ang magulang ng batang ito ay hirap na hirap humanap kung saan sila kukuha na may kasamang pagkatakot na baka sila ay mahuli - nakakaawa po; At pangalawa, maaaring kumita ang gobyerno mula sa buwis para gamitin sa makabuluhang serbisyo publiko.

Sa ibang mga bansa, ang buwis mula sa medical marijuana ay ginagamit para sa mga pampublikong paaralan. Tulad sa Oklahoma, 38.5 milyong dolyar mula sa naipong medical marijuana tax ang ginamit para magpatayo ng school buildings para sa mahihirap na distrito. Sa ibang estado naman tulad ng Arizona, bukod sa pondong mapupunta sa edukasyon, hinahati rin ang buwis mula sa medical marijuana para sa pondo ng mga lalawigan at siyudad ng estado.

Napakarami pong posibilidad para makatulong sa ating pamumuhunan -- lalong lalo na para sa ating bansa na nangangailangan ng pagkukunan ng pondo.

Masakit po ang reyalidad na panay ang hugot natin sa kaban ng bayan. Bilang halimbawa, nalulugi tayo mula sa maraming government-owned and controlled corporations (GOCCs) na taun-taon ay umaasa sa suporta ng gobyerno sa pamamagitan ng subsidiya, equity at net lending, na halos wala namang naibabalik na dibidendo para makadagdag sa pondo ng bayan. Sa susunod na taon po, maglalabas na naman tayo ng 195.8 bilyong piso para sa mga korporasyon na ito na wala namang pangako ng balik-kita para sa ating mga kababayan.

Noong 2021, ang subsidy ng gobyerno sa 80 na GOCCs ay umabot ng P212B. Gayunman ang natanggap lamang natin na balik sa pamamagitan ng dibidendo ay P38B lamang. 18% lamang ng inilabas na subsidiya o pondo ng national government. Halos 33 billion din ang lugi o net losses ng mga GOCCs. Ang ilan sa mga highly subsidized na GOCCs na kakaunti o minsan ay wala pa ngang ambag na dibidendo ay ang National Food Authority, Philippine Coconut Authority, National Electrification Authority, NAPOCOR, Philippine Sector Assets and Liabilities Management Corp., Philippine Tax Academy, Southern PH Development Authority, Tourism Promotions Board. Batid po natin na ang mga korporasyon ay may mahalagang mandato para sa serbisyo publiko at hindi nila pangunahing tungkulin ang kumita o tumubo. Nguni't umaasa tayo na magpursigi ang mga GOCCs na magkaroon ng disiplina sa pinansyal na pamamahala, maging transparent at tumugon sa kanilang pananagutan sa kaban ng bayan. Kailangan pong matigil ang milking cow phenomenon kung saan aasa at aasa na lamang ang mga GOCCs sa national government para sa taunang paggastos.

Panahon na po para ikonsidera natin ang iba pang pamamaraan para mag-ambag naman ng pagkukunan ng kita.

Ginoong Tagapangulo, sa punto pong ito, iminumungkahi po ng inyong lingkod na isangguni sa Komite ng Ways and Means ang aking talumpati upang masuri ang economic viability, feasibility at benefits ng medical cannabis sa ating bansa.

Habang tayo po ay nagpaplano ng gastusin ng gobyerno gamit ang kaban ng bayan, huwag naman po sana nating kalimutan ang ating tungkulin na tumbasan --at higitan pa --ang pinaghirapang kontribusyon ng ating mga kababayan. Kailangan po nating palaguin ang ating ekonomiya at sa puntong ito, malaki po ang maiaambag ng industriya ng medical cannabis na tuloy-tuloy po ang pag-usbong sa iba't ibang dako ng mundo. Panahon na po para tayo naman ang magpunla ng sariling atin. Tandaan po natin ang kasabihan: kapag may itinanim, may aanihin.

Maraming salamat po, Ginoong Tagapangulo.