TRANSCRIPT OF INTERVIEW SENATOR RISA HONTIVEROS ON DZRH WITH REGINALD ESPIRITU

Q: Pwede ba naming malaman ano masasabi niyo tungkol sa unang isang daang araw ni PBBM?

SRH: Usually, sa unang isang daang araw ng isang bagong administrasyon, hinihintay talaga nating marinig, makita, maramdaman kung ano yung general direction kung saan nila gustong dalhin hindi lang ang ating gobyerno ...

Honestly, hindi ko pa din masyado namalayan kung ano ba ang gusto nilang ibigay na marching orders sa gobyerno at saka yung direksyon at vision na gusto nilang dalhin ang ating buong lipunan. Medyo mabagal po na maibunyag sa atin para ating maramdaman, ating matimbang upang mabigyan talaga ng komento.

Q: So kulang pa po yung mga hakbangin para mabasa niyo kung ok?

SRH: Mukhang kulang pa. At saka, halimbawa, doon sa issue ng sugar fiasco, na dapat sana ay mas naramdaman din yung kanilang decisive stance doon at pagbibigay ng direksyon kung paano dapat resolbahin yun, lalo na yung asukal ay isa lamang sa mga pangunahing pagkain natin ... Sayang na hindi mas naramdaman talaga yung pagbibigay direksyon ni Presidente kung paano resolbahin yun ... lumalayo ang layunin ng food security, tumitindi yung gutom dito sa ating bansa, nananatiling wala pang resolusyon sa mga matagal na problema sa agrikultura. Yun pa, hindi pa sila nag-appoint ng full-time agriculture secretary so kumbaga, isang isyu lang, pero dahil napakahalaga sa atin, eh kulang talaga yung naramdaman ng ika nga presidential presence nitong unang 100 araw.

Q: Ito pong magkasunod na araw ay mga government data yung PSA, Philippine Statistics Authority, inflation tumataas, 2.68 million ang unemployed, jobless noong August.

SRH: At yung mga datos na iyan na inilabas ng PSA ay nagkakataon dalawa sa pinakaimportanteng isyu sa ating mga Pilipino ngayong mga araw na ito mismo. Lumalabas po yan sa mga survey so talagang mga pangkabuhayan, pang-ekonomiyang mga concerns and revealing na mismo sa mga survey na iyon, hindi satisfied pa yung ating mga kababayan sa handling ng administrasyon na ang chief executive ay si Presidente. Wake up call ito noh sa unang 100 araw palang na kung pwede man, naghuhumingi ang ating bayan ng pagbibigay ng direksyon, ng paggenerate ng mga posibleng solusyon, pamumuno noh, leadership lagpas pa sa unang 100 araw, kung hindi pa talaga ito makita nung unang isang daan, ay hinihingi talaga sa mga susunod na isang daang araw, sa mga susunod na taon.

Q: One thing is for sure, Senadora. Maraming kailangang gawin. Sa ibang bagay po, medyo naiirita kayo sa laki ng intelligence fund ng DepEd.

SRH: Actually, hindi pa iritasyon ang masasabi kong nararamdaman ko pero pagtataka talaga. Bakit mas mataas ang hinihinging confidential and intelligence funds ng DepEd kaysa pa sa confidential funds ng State intelligence agency, yung NICA? Ang proposed DepEd intel funds ay 150 million pesos kumpara sa panukala ng NICA intelligence funds na 141.2 million pesos lang.

Ito po para sa intel funds, hindi yung buong budget. Siyempre, nakikiisa ako sa adbokasiya ng DepEd na gawing safe spaces yung ating mga eskwelahan para sa ating mga anak, pero iwan natin yung usaping intelligence at security sa mga professional. Let's leave it to the pros.

Hindi ko kinukwestiyon ang legal basis para sa confidential funds para sa mga civilian agencies. Pero wala namang kakayahan o ni imprastraktura ang DepEd halimbawa para mag-conduct ng surveillance activities o kahit mga crime bust. So kahit anong intelligence operation na pwedeng i-kondukta ng DepEd ay magiging redundant kasi meron na tayong mga existing na mga national security, law enforcement, at saka women and children protection na mga governmental bodies and programs.

Q: Sa papeles, sa dokumentong inihaharap diyan ng DepEd, hindi naka-indicate para saan, ano?

SRH: Opo, kasi pag confidential funds, hanggang sa huli, hindi iyang masusubject sa audit ng COA, na napakahalagang paraan natin para mapigilan ang graft and corruption. So nung itinanong ko para saan ba ang confidential at intel funds na iyon na nagkakahalagang P150 million, ang nasabi ay tulad ng pagrent ng safehouses. Eh bakit po, magdedetain po ba sila ng mga tao? Ang fund daw ay para bumili ng sasakyan para sa surveillance. Ito daw ay posibleng para magbayad ng informants. Nako po, yun po ay gawain ng ating mga national defense and security agencies, hindi po yan properly mga trabaho ng DepEd, diba?

Eh nasa gitna pa nga tayo ng matinding education crisis, so madidistract lang ang DepEd kung nakafocus din sila sa national security. Hindi nila masusulit ang pondong iyon at hindi talaga nila ito mandato. Bakit po tayo magcocompromise sa education reforms at programa kapag kaya naman nating irealign yang confidential funds na yan para tugunan ang ganyang mga pangangailangan, kaya naitanong ko yung indigenous peoples education, hindi ba mas tamang irealign ang pondong iyan para sa ganyang totoong mandato ng DepEd.

Kaya itong nasa gitna pa tayo ng economic and health crisis, ito nga tumataas pa ang COVID cases sa mga schools, at ang DepEd ay pwede at dapat may gawin tungkol diyan. Mas dapat diyan naka-align o nakarealign yung sinasabi nilang confidential and intelligence funds.