Transcript of Senator Nancy Binay's interview on
dzBB's Dobol B sa News TV (hosted by Mike Enriquez and Arnold Clavio)
22December 2020

Mike Enriquez/ArnaldClavio (Q): Paki-paliwanag nga itong panawagan ninyo na tinatawag na re-orientation, ano ito iyong mga kasalukuyang pulis na, tapos higpitan pa iyong tinatawag na psychological evaluation ng mga gustong maging pulis. Paki-paliwanag nga, Senadora?

Sen. Nancy Binay-Angeles (SNBA): Sir Mike, kasi 'di ba, nakita naman natin, during the year 2020 iba't ibang hindi kanais-nais na mga headline tungkol sa ating kapulisan. So siguro after this incident sa Tarlac baka it's high time na paigtingin ang value formation sa PNP, kasama na dito ang re-orientation kung saan talagang i-emphasize ang kahalagahan ng buhay ng tao dahil parang iyon ang pagkukulang ngayon sa ating PNP. And sa akin siguro maganda na dalasan pa ang psychological tests para sa ating kapulisan.

Q: Senadora bago kayo, nakontak po namin ang tagapag-salita ng PNP, si Gen. Usana. Ang sabi niya ilan lang naman ang bilang ng mga kaso ng ganyang pulis. Sa pangkalahatan, matitino naman at tapat daw iyong mga pulis, Senadora. Doon nga sa isang balita sabi nila isolated case lang ang ganyang pangyayari na kinasasangkutan ng mga pulis. Ano po reaksyon nyo doon, senadora?

SNBA: Unang-una, naniniwala din naman tayo na talagang marami pa rin sa ating kapulisan ang dapat pagkatiwalaan, kaso lang, katulad nga ng nabanggit ko kanina, parang paulit-ulit na itong isolated case, 'di ba, Sir Mike. So baka it's high time na kumbaga magkaroon ng soul-searching ang ating PNP. Sa akin nga, 'di ba iyong kadalasan na dahilan, iyong "nanlaban," bakit porke't nanlaban kailangan patayin agad? Hindi ba dapat ang mindset is iyong mahuli ng buhay ang mga suspek, pero kadalasan nga pinapatay agad, eh. Kung natatandaan natin iyong insidente na nangyari doon sa Philippine Army, 'di ba, na talagang piñata kaagad na pwede namang hindi ganoon iyong kumbaga pagbabaril doon sa kay [Winston] Ragos. Kaso lang, ganoon nga ho ang orientation, is to kill, hindi to preserve life. Iyon ang nakikita nating kailangang baguhin ng ating kapulisan.

Q: Senadora, mukhang napapanahon na nga, hindi lang dahil sa kaso ng Paniqui, Tarlac, kasi nasa pandemic tayo, at ang mental problem ang nangungunang epekto niyan, lalo na po ang ating mga pulis nasa frontline, nagmamando ng mga checkpoint, at may mga nahahawa na rin sila ng Covid-19, so mukhang napapanahon yan para rin iyong state ng mind ng ating mga pulis, kaya pa ba, sa gitna nitong pandemic, Senadora?

SNBA: Totoo po iyan, Sir Arnold. At isa pa, siguro maganda din na iyong ating kapulisan may access to a psychiatrist or psychologist kung saan, kung kailangan nila magkaroon ng kausap, kung kailangan nila ng kumbaga debriefing. Hindi ko nga alam kung ginagawa yan sa PNP na kung saan after every operation or may access ba ang kapulisan natin sa mga psychiatrist at psychologist. Kasi 'di ba tao lang din yan, lalong lalo na ngayon napakalaki ng problema natin sa mental health, and I'm sure marami sa kapulisan natin nakakaranas din ng ganyan, siguro ayaw lang nilang aminin, 'di ba. Pero kailangan mayroon silang access doon sa ganyang tulong. Kaya napakahalaga na mayroong psychiatrist/psychologist na on-call, na pwedeng tawagan ng ating kapulisan tuwing may nararamdaman silang mental health issues.

Q: Sang-ayon ba kayo na balasahin ang buong sistema ng PNP mula ulo hanggang paa, 'ika nga sa tao? Kasi halimbawa itong si Nuezca, iyong pumatay ng mag-ina sa Tarlac, dati na palang nakasuhan ito ng homicide, na-abswelto lang. Ito pa, nasuspinde na ito dahil drug test, hindi niya sinipot. Pero hanggang ngayon, pulis pa rin, may baril pa rin.

SNBA: Iyon na nga po, eh. Kaya babalikan ko ang mga kaganapan this 2020. Noong nag-hearing kami saSenado, I think last year pa iyon, 'di ba noong tungkol doon sa paggamit ulit ng drugs, kung hindi pa kami nag-hearing sa Senado hindi pa naming malalaman na for promotion na pala iyong mga nasangkot doon sa kaso na iyon. So I think isa din iyon sa kahinaan ng sistema natin, siguro kailangan ayusin din ang database ng ating kapulisan na kung saan, kumbaga madali mong malaman kung itong tao na 'to ay karapat-dapat, o may history na ba ito ng kaso. Kasi itong si Nuezca, if I remember doon sa lumabas na history niya, na-suspend na siya dahil 'di ba dapat ida-drug test siya, eh bigla siyang lumayas. So parang red flag na po iyan. Kaya magandang tingnan kung ilan sa kapulisan natin iyong may ganitong issue.

Q: Ang naging parusa sa kanya, isang buwang suspension lang tapos balik-pulis na. Pulis pa rin, na hindi naka-drug test.

SNBA :Iyon nga eh. Hindi natin alam kung nagkaroon ba siya... ng kung anong test ang mga ginawa sa kanya to make sure na fit pa siyang bumalik bilang pulis, 'di ba. Hindi lang po kasi dapat iyongi-serve mo iyong suspension, eh. Dapat may intervention din na gagawin. Either may psychological test siya, or drug test, or kung ano man ang test na talagang masisiguro natin na karapat-dapat siyang maging pulis.

Q: May nakikita ba kayong pangangailangan na mag-imbestiga ang Senado at mag-balangkas ng panukalang batas o mga patakaran para sa ganoon ay, 'ika nga sa Ingles, ma-overhaul ang PNP lalo na iyong tinatawag n'yong values, sistema at kultura nila diyan?

SNBA: In fact, kami po kahapon, kasama ko sina Sen. Villanueva, Zubiri, Gatchalian, Poe, at Angara, nag-file kami ng resolution tungkol doon sa nangyari sa Tarlac, at pati na rin po iyong mga iba'tibang killings na naganap during the past month. Kasi tandaan po natin iyong mag-asawang doktora, napatay din po iyon. Iyong mag-asawang matanda, iyong ni-raid, nag-serve ng warrant of arrest ng 3 in the morning. Kasama po iyon sa resolution na finile naming na baka it's high time na tingnan natin itong kumbaga history of killings in the past month.

Q: Sige po, antabayanan na lang po namin kung ano ang mangyayari. Samantala, nagpapasalamat po kami, Senadora, at tinanggap ninyo ang tawag namin, at sinagot ninyo ang mga tanong namin ngayong umaga. Hanggang sa susunod, magandang umaga po Senadora at maligayang Pasko.

SNBA: Magandang umaga po, and Merry Christmas and a better New Year for all of us.